Automaty do gier w lokalu przedsiębiorcy – ryzykowny interes

Okiem eksperta
Bartosz 12/06/2019

Ostatnia aktualizacja: 12 czerwca 2019

Wydawałoby się, że działalność ograniczona do wynajmu lokalu nie powinna być obarczona szczególnym ryzykiem. W zasadzie tak jest, ale bywają wyjątki – dotyczą wynajmu powierzchni pod automaty do gier.

O tym, że przedsiębiorcy wynajmują lokale na taki cel, decydują względy finansowe czy organizacyjne. Często też wynajem miejsca na automaty może być uzupełnieniem działalności, np. pubu. Zysk z takiego najmu nie równoważy jednak drakońskich kar, jakie mogą być nałożone na wynajmującego na mocy ustawy z 19.11.2009 o grach hazardowych (DzU z 2018 poz. 165, dalej ustawa). Urządzanie gier na automatach jest legalne wyłącznie w kasynach gry i salonach gier, na podstawie rejestracji przez naczelnika UCS.
Definicja gry hazardowej

W myśl art. 2 ust. 3 i 5 ustawy grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, oraz gry odpowiadające zasadom gier na automatach, urządzane przez internet:

  • o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości,
  • w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy.

Osoby, które oferują wstawienie automatów do lokalu, przekonują często, że nie są to automaty do gier w rozumieniu ustawy o grach hazardowych. Gra na nich to quizy wiedzy, a nie hazard. Można co prawda wygrać pieniądze, ale najpierw trzeba odpowiedzieć na pytanie, które wyświetla się na ekranie. Czyli gra nie bazuje na losowości, lecz na wiedzy gracza.

Szkopuł w tym, że poglądu tego – ostatnio jednolicie – nie podzielają sądy administracyjne, bo w praktyce wyniki gry są niezależne od umiejętności grającego.

WSA w Warszawie w wyroku z 21.01.2018 (V SA/Wa 1175/17) zauważył, że skoro gracz nie mógł przewidzieć rezultatu przeprowadzonej gry ani nie miał wpływu na odpowiednie ustawienie bębnów, to rezultat gry był dla niego nieprzewidywalny, a tym samym miała ona charakter losowy. Sąd zgodził się z organem, że gra na takim automacie spełnia definicję z ustawy o grach hazardowych.

Zdaniem WSA w Białymstoku (wyrok z 28.11.2018, I SA/Bk 425/18), pytania quizowe nie stanowią elementu istotnego w grach na automacie, bo gracz ma możliwość pominięcia wszystkich zadawanych pytań i prowadzenia gier w taki sam sposób, jak na każdym innym automacie hazardowym oferującym gry bębnowe. Udzielenie odpowiedzi na jedno pytanie jest jedynie wymogiem otrzymania wypłaty wygranej. Wobec możliwości skorzystania z opcji pomocy jednoznacznie sugerującej prawidłową odpowiedź należy uznać, że jest to jedynie wymóg pozorny, maskujący faktycznie bezsporny hazardowy charakter gry na urządzeniu.

Jak było

Sankcje karne określono w art. 89 ust. 1 ustawy. W brzmieniu obowiązującym przed 1.04.2017 stanowił on, że karze pieniężnej podlega:

  • urządzający gry hazardowe bez koncesji lub zezwolenia, dokonania zgłoszenia, lub wymaganej rejestracji automatu bądź urządzenia do gry,
  • urządzający gry na automatach poza kasynem gry,
  • uczestnik w grze hazardowej urządzanej bez koncesji lub zezwolenia.

Pomimo że wynajmujący nie był podmiotem tu wymienionym, w określonych warunkach mógł podlegać odpowiedzialności. Mógł być bowiem traktowany jako urządzający gry na automatach.

Jak zauważył WSA w Łodzi w wyroku z 5.03.2019 (III SA/Łd 1009/18), sam fakt wydzierżawienia lokalu, w którym zainstalowano automaty do gier, i pobieranie czynszu dzierżawnego, w stałej wysokości niezależnej od przychodów z urządzanych gier nie może automatycznie przesądzać o udziale w urządzaniu gier na automacie. Pogląd taki został wyrażony w szeregu orzeczeń sądów administracyjnych (…). Aby uznać, że określony podmiot urządza gry na automacie, konieczne jest wykazanie, iż aktywnie uczestniczy on w czynnościach organizowania gier, przy czym jego zachowania powiązane są z porozumieniem dokonanym z podmiotem wstawiającym automat i go eksploatującym a dotyczącym wspólnego prowadzenia przedsięwzięcia w zakresie gier na automacie.

Sytuacja przedstawiała się inaczej, gdy czynsz był uzależniony od przychodów: z brzmienia art. 5 pkt 1 niniejszej umowy wynika, iż przysługujący z tytułu najmu skarżącemu czynsz stanowi stały miesięczny procent od przychodów w wysokości 60%, a przez przychód w wypadku automatów losowych należy rozumieć różnicę pomiędzy wpłatami do automatu a dokonywanymi z niego wypłatami. Stąd WSA nie miał wątpliwości, że nawiązanie, na mocy niniejszej umowy, współpracy pomiędzy spółką a skarżącym miało za cel rozpoczęcie i prowadzenie działalności w zakresie urządzania gier na automatach losowych (wyrok NSA z 27.02.2019, II GSK 5666/16).

Podobnie było, gdy obowiązki wynajmującego wykraczały poza sam wynajem. Jak czytamy w wyroku NSA z 27.02.2019 (II GSK 5666/16), z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby rola skarżącego sprowadzała się wyłącznie do wynajęcia powierzchni użytkowej lokalu, do dysponowania którym jest uprawniony. Do jego kompetencji należało bowiem również podejmowanie takich czynności jak: przechowywanie kluczy do zainstalowanych w lokalu urządzeń umożliwiających ich otwarcie oraz używanie opcji serwisowych, porozumiewanie się z podmiotem serwisującym, podejmowanie działań w razie włamania lub istotnego uszkodzenia automatów, reprezentowanie właściciela automatu w przypadku ingerencji osób trzecich czy organów administracji państwowej. Ta ostatnia okoliczność została szczegółowo doprecyzowana w stanowiącej integralną część niniejszej umowy „Instrukcji Postępowania dla Wynajmującego i Personelu”. Co więcej, ze złożonych przez zatrudnioną przez skarżącego w niniejszym lokalu od 1.01.2015 pracownicę [zeznań] wynika, iż pracuje w nim w charakterze dozorcy, a do jej obowiązków należy: włączanie i wyłączanie automatów z prądu, otwieranie i zamykanie lokalu o wskazanej godzinie, pilnowanie porządku w lokalu i wokół niego.

Podsumowując: w stanie prawnym obowiązującym do 1.04.2017, wynajmujący – jeśli tylko ograniczał się do wynajmu – nie był narażony na kary jako „urządzający” grę.

Jak jest

Sytuację znacząco zmieniła ustawa z 15.12.2016 o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2017 poz. 88). Z dniem 1.04.2017 wprowadziła ona możliwość nałożenia kary administracyjnej na zależnych lub samoistnych posiadaczy lokali, w których znajdują się niezarejestrowane automaty do gier i w których prowadzona jest działalność gastronomiczna, handlowa lub usługowa.

W myśl aktualnego brzmienia art. 89 ust. 1 ustawy karze pieniężnej podlegają m.in.:

  • urządzający gry hazardowe bez koncesji, zezwolenia lub dokonania wymaganego zgłoszenia,
  • urządzający gry hazardowe na podstawie udzielonej koncesji, zezwolenia lub dokonanego zgłoszenia, który narusza warunki zatwierdzonego regulaminu, koncesji, zezwolenia bądź zgłoszenia, lub prowadzi gry na automatach do gier, urządzeniu losującym lub urządzeniach do gier bez wymaganej rejestracji tych urządzeń,
  • posiadacz zależny lokalu, w którym znajdują się niezarejestrowane automaty do gier i w którym prowadzona jest działalność gastronomiczna, handlowa lub usługowa,
  • posiadacz samoistny lokalu, w którym znajdują się niezarejestrowane automaty do gier i w którym prowadzona jest działalność gastronomiczna, handlowa lub usługowa, o ile lokal nie jest przedmiotem posiadania zależnego.

Dla przypomnienia: zgodnie z art. 336 Kc posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel, zaś posiadaczem zależnym jest ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą.

Tak więc wynajmujący w każdej sytuacji będzie posiadaczem samoistnym (jako właściciel) bądź zależnym (np. jako podnajmujący).

Z typowym przypadkiem posiadacza zależnego mamy do czynienia, gdy osoba wynajmuje od właściciela lokal, w którym prowadzi działalność gospodarczą, a następnie podnajmuje firmie zewnętrznej miejsce na automaty do gier. Wówczas to ona (niezależnie od organizatora gry), nie zaś właściciel, ponosi ew. odpowiedzialność finansową.

Należy też domniemywać, że kombinacja typu wynajęcie lokalu „na słupa” (posiadacza zależnego), który następnie podnajmie część powierzchni organizatorowi gry, zostanie uznana za próbę obejścia prawa i uniknięcia odpowiedzialności, zatem zapewne będzie nieskuteczna. Jeśli natomiast właścicielowi lokalu oddanego w posiadanie zależne nie udowodni się zaangażowania w urządzanie gier na automatach, to nie będzie on podlegał karze.

Całość czytaj na: rachunkowosc.com.pl

0 komentarzy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

E-PLAY.PL