Odpowiedzialność karna osoby prawnej za czyn jej reprezentanta

Ostatnia aktualizacja: 20 listopada 2018

Mało kto pamięta, że w obrocie prawnym funkcjonuje akt prawny, na podstawie którego osoba prawna może ponieść odpowiedzialność karną za czyn zabroniony popełniony przez jej reprezentanta.

Nie chodzi wcale o typowe postępowanie karne przeprowadzone wobec takiej osoby fizycznej, np. prezesa zarządu spółki, o jakich się słyszy wielokrotnie. Chodzi o odrębne postępowanie karne, w wyniku którego osoba prawna może ponieść poważne konsekwencje, i to orzeczone w jednym wyroku np. wysoka kara pieniężna, zakaz promocji lub reklamy, przepadek przedmiotów i korzyści majątkowych oraz zabezpieczenie mienia. (…)

Rodzaje przestępstw

Ustawa w swym zamkniętym katalogu wymienia kilkadziesiąt rodzajów czynów zabronionych z kilkudziesięciu różnych ustaw, których dopuścić się może reprezentant podmiotu zbiorowego. Są to m.in.: „przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przeciwko wiarygodności dokumentów (z art. 270-273 KK), jak i przestępstwa skarbowe m.in. przeciwko obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji lub subwencji (np. z art. 54 KKS – oszustwo podatkowe, art. 56 KKS – podanie nieprawdy w deklaracji czy art. 76 KKS – wyłudzenie zwrotu VAT), przeciwko obowiązkom celnym oraz zasadom obrotu z zagranicą towarami i usługami, przeciwko obrotowi dewizowemu, a także przeciwko organizacji gier hazardowych.” (…)

Podsumowanie

Omawiana ustawa jest krótka – składa się z 48 dość krótkich artykułów. Wypełniona jest jednak represyjną treścią nastawioną na maksymalizację karalności czynu przestępczego reprezentanta podmiotu zbiorowego. Co więcej, art. 26 tej ustawy wskazuje także, że „odpowiedzialność albo brak odpowiedzialności podmiotu zbiorowego na zasadach określonych w niniejszej ustawie nie wyłącza odpowiedzialności cywilnej za wyrządzoną szkodę, odpowiedzialności administracyjnej ani indywidualnej odpowiedzialności prawnej sprawcy czynu zabronionego.”

Oznacza to, że np. w sprawach podatkowych danej spółki możemy mieć do czynienia z sytuacją, w której po wydaniu ostatecznej decyzji wymiarowej na spółce ciążyć będzie rzekoma zaległość podatkowa wraz z odsetkami, uruchomiona zostanie automatycznie egzekucja z jej majątku, co najmniej prezes zarządu otrzyma zarzuty karne skarbowe za owe uszczuplenia podatkowe, a po jego skazaniu istnieje realne zagrożenie, że podmiot, którym zarządza, również poniesienie dotkliwe sankcje karne i to często, zanim prawomocnie zakończy się sprawa podatkowa przed sądem administracyjnym, który ostatecznie może nawet orzec na korzyść dla spółki.(…)

Radca prawny Adam Nogacki

Całość czytaj TUTAJ

Tagi: odpowiedzialność zarządu, organizacja gier hazardowych, prawo