Ostatnia aktualizacja: 23 października 2024
„Z powodu patologicznego popędu do hazardu szukał pomocy psychiatrycznej w placówce jednostki wojskowej, otrzymał skierowanie na hospitalizację w szpitalu psychiatrycznym, jednak ze względu na charakter świadczenia nie mógł go zrealizować”.
„Istniał przestępczy zamiar nielegalnego wykorzystania darowizn na cele charytatywne w celu osiągnięcia znacznych zysków w okresie stanu wojennego wprowadzonego na terytorium Ukrainy. Podejrzany zgodził się z twierdzeniami swojego obrońcy, zaznaczając, że cierpi na ludomanię.”
„Występując do sądu z wnioskiem o uznanie syna za posiadającego ograniczoną zdolność do czynności prawnych, skarżąca powołuje się na fakt, że jej syn nadmiernie lubi hazard”.
To, co przeczytałeś, to faktyczne sformułowania z orzeczeń sądowych. Groźby wysadzenia wszystkiego w powietrze, wykorzystanie środków zebranych na pomoc Siłom Zbrojnym do celów osobistych oraz prośby o uznanie osoby mającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych towarzyszą konsekwencjom uzależnienia od hazardu.
Stwierdzono to w dochodzeniu Slidstva.Info. Publikacja ukazała się 1 lipca 2024 roku i publikujemy ją w całości dokładając wszelkich starań do właściwego tłumaczenia.
156 milionów zgłoszonych wygranych
Ludomania to rodzaj uzależnienia polegający na patologicznej pasji do hazardu. Aktywne mówienie o problemie rozpoczęło się w marcu tego roku po złożeniu petycji przez oficera wojskowego Pawła Petrichenkę w sprawie ograniczenia funkcjonowania kasyn online. Mówiono o niebezpieczeństwach związanych z hazardem dla personelu wojskowego, który w ten sposób radzi sobie ze stresem i może wydawać całe swoje pieniądze na gry, a także zaciągać mikropożyczki.
Ale nie tylko personel wojskowy obstawia zakłady sportowe i darmowe spiny (bębny na automatach). „Śledztwo.Info” przeanalizowało deklaracje funkcjonariuszy publicznych i ustaliło, że grają wszyscy – od sędziów i prokuratorów po pracowników MSW i dzieci pracowników KBN.
W 2023 roku prawie sześć i pół tysiąca urzędników państwowych zadeklarowało ponad 156 milionów hrywien wygranych w kasynach internetowych, loteriach i firmach bukmacherskich (zakłady na wydarzenia sportowe).
Najczęściej urzędnicy deklarowali wygrane od „Spaceix” LLC („Cosmolot”), „Slots UA” LLC, „VBet Ukraine” LLC i „Gamedev” LLC. A także od firmy hazardowej Parimatch, która w marcu 2023 r. została usankcjonowana przez Radę Bezpieczeństwa Narodowego.
Największa wygrana która może być fałszywa
Olha Hudyk, funkcjonariuszka policji patrolowej komendy rejonowej policji w Kosowie obwodu iwanofrankowskiego, w swojej deklaracji podaje, że największy zysk to prawie 44 mln hrywien. I zauważa, że jest to zwycięstwo jej męża, Ołeha Hudyka, który pracuje jako funkcjonariusz operacyjny w tej samej komendzie rejonowej Policji.
Jednak w deklaracji szczęśliwca wygrana wynosi tylko 20 tysięcy hrywien, a nie 43 miliony.
„Teraz zadzwonię do osób, które pomogły wypełnić oświadczenie” – mówi policjant podczas rozmowy telefonicznej z dziennikarzami Slidstva.Info. Po kilku minutach mężczyzna oddzwonił i dodał, że przez cały rok w ogóle nie grał, a deklarowane przez niego i jego żonę nagrody były pomyłką. Co to wszystko może oznaczać?
Takie „błędy” mogą wynikać ze schematu uchylania się od płacenia podatków: „Niektóre kasyna rozrzucały pieniądze przypadkowym osobom. Stało się to jasne już wtedy, gdy ludzie zaczęli przygotowywać oświadczenie i zobaczyli rachunki, które nigdy oficjalnie nie były wpisane na karcie” – wyjaśnia poseł ludowy Jarosław Żeleźniak.
Przypomnijmy, że na początku lutego Biuro Bezpieczeństwa Gospodarczego przejęło 700 mln hrywien z rachunków firmy hazardowej „Cosmolot”, podejrzanej o uchylanie się od płacenia podatków w wysokości 1,2 mld hrywien.
Rodzice i dzieci
Oprócz samych urzędników w kasynach online grają także ich dzieci, a urzędnicy odzwierciedlają swoje wygrane w swoich deklaracjach.
Iryna Tymoszenko, szefowa służby bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej aparatu RBNiO, zadeklarowała nieco ponad 2 tysiące hrywien z wygranych swojej córki, Kateryny Tymoszenko, która, notabene, zajmuje także stanowisko rządowe w Państwowej Służbie Wywiadu Specjalnego .
W komentarzu dla dziennikarzy kobieta wyjaśnia, że ma negatywny stosunek do kasyn online i sama „nigdy nie brała udziału” w takim.
Roman Svitlichnyi jest sędzią sądu rejonowego Zarichn, obwód rówieński. Na rok 2023 zadeklarował aż trzy zwycięstwa swojego syna Olega na łączną kwotę ponad 70 tysięcy hrywien.
Urzędnik wyjaśnia, że syn stracił przez wygrane duży kredyt zaufania: „Grał tak dużo, że jego matka i ja musieliśmy płacić mu pensję. Przekazano sześćdziesiąt tysięcy. Grał w kasynie, przegrał, potem wziął pożyczkę i tak dalej”.
Sędzia dodaje, że teraz jego syn przeszedł reformę i pracuje jako komornik państwowy.
Hazard I sprawiedliwość
To, dlaczego ludzie decydują się grać w kasynach online lub obstawiać zakłady sportowe, jest decyzją osobistą. Wiktoria Kurnicka, sędzia Sądu Rejonowego w Skoliwie Obwodu Lwowskiego, swoje podniecenie tłumaczy negatywnymi wydarzeniami w swoim życiu.
„Nie grałam od marca. I tak miałam stan depresyjny, dlatego grałam. Nie miałam minusa, więc postanowiłem na tym poprzestać. Jestem zdrowa psychicznie” – mówi szef sądu.
Kolejnym przedstawicielem wymiaru sprawiedliwości, który zgłosił nagrody, jest prokurator wydziału Sokala Prokuratury Okręgowej w Czerwonogradzie Bohdan Butski. Na rok 2023 wskazuje zysk w wysokości 891 tys. hrywien.
W rozmowie z dziennikarzami Slidstva.Info Butskyi wyjaśnia, że nie jest to jednorazowe zwycięstwo, ale różne zwycięstwa w ciągu roku.
„Aplikacja mogła być otwarta poza godzinami pracy, a w ciągu dnia spędzałem na niej około półtorej godziny. Jeśli cofnę czas, mogę powiedzieć, że koi nerwy. Byłem wtedy w podróży służbowej po obwodzie donieckim, wieczorem, kiedy wróciłem do domu, musiałem coś zrobić, więc spędziłem na tym tyle czasu” – wyjaśnia prokurator.
Alternatywne sposoby zarabiania
W trakcie komunikacji z urzędnikami państwowymi stało się jasne, że impulsem do obstawiania zakładów sportowych i uruchamiania automatów do gier nie zawsze jest podekscytowanie. Czasami powód jest banalny — poszukiwanie dodatkowych źródeł dochodu.
Tę wersję przedstawił Witalij Nikonenko, szef wydziału zarządzania personelem administracji państwowej rejonu Izium. Tylko w 2023 roku mężczyzna zadeklarował dwie nagrody – 335 tys. hrywien od operatora loterii państwowych „MSL” i prawie 118 tys. hrywien od firmy bukmacherskiej „FAVBET”.
„Dlaczego urzędnik państwowy jest zmuszony szukać dodatkowego dochodu, na co pozwala prawo? Pensja nie wystarcza na rodzinę, a służba publiczna to powołanie” – zastanawia się urzędnik w rozmowie z dziennikarzami.
Przeglądając deklaracje Nikonienki za poprzednie lata, można zrozumieć, że gra i wygrywa już od dłuższego czasu. Przykładowo w 2022 roku mężczyzna zadeklarował 118 000 hrywien wygranych od wspomnianej już firmy „MSL”, a w 2021 – 35 000 hrywien od bukmachera Parimatch i prawie 730 000 hrywien od tego samego „MSL” – „Molodsportloto”.
Według deklaracji z poprzednich lat Witalij Nikonenko otrzymał w 2018 roku pierwszą nagrodę — prawie 20 000 hrywien z ogólnopolskiej loterii „Ulubiony sport”.
„Powiem ci tak – to było moje dawne hobby. Musiałem się do niego zwrócić. Nie jestem typem osoby, która wzięła skądś łapówkę lub cokolwiek innego, a potem zadeklarowała to jako dochód. Nie tam szukasz. W 2017 roku wyszłam za mąż, urodziłam dziecko, a uzyskiwane dochody nie były dla mnie wystarczające. Oficjalnie nie mam prawa angażować się w działalność przedsiębiorczą, więc tak” – mówi Nikonenko o swoich wygranych.
Warto dodać, że w 2022 roku mężczyzna zaczyna wskazywać zobowiązania finansowe – obecnie ma zadeklarowanych 17 pożyczek na łączną kwotę ponad 250 tys. hrywien, z czego część już spłacił.
„Wszystkie przypadki przebiegają według tego samego scenariusza: najpierw ktoś gra, na przykład, chce tylko zarobić, potem rzuca tam pieniądze, a potem nie ma pieniędzy, zaczynają się pożyczki, hobby, rodzina i wszystko inne zostaje zniszczone. Najczęściej kończy się to tym, że cała rodzina i wszyscy najbliżsi zbierają pieniądze i spłacają pożyczkę przez 10 lat” – mówi o uzależnieniu od hazardu psychiatra Oleksij Krapywka.
Lekarz dodaje również, że w krajach, w których dochody ludzi są niskie, ludzie grają nie tylko po to, aby grać, ale także aby zarobić pieniądze:
„Nigdy nie powinieneś grać, jeśli chcesz zarabiać pieniądze, to już nie chodzi o grę”.
Rejestr Ludomanów
Jak podaje KRAIL, Komisja ds. Regulacji Hazardu i Loterii, na dzień 19 czerwca 2024 r. do tzw. Rejestru Ludomaniaków wpisano informacje dotyczące 7739 osób.
Spośród ponad 6500 deklaracji z wygranymi ponad tysiąc pracowników wskazało, że otrzymali wygrane w dwóch różnych miejscach, 214 osób zadeklarowało nagrody z trzech kasyn, 50 urzędników „udanie przetestowało fortunę” w czterech firmach hazardowych, czterech „skutecznie zakręciło” w pięciu miejscach i trzech urzędników pracujących na koszt podatników, miało szczęście wygrać w sześciu miejscach naraz.
Roman Chumak, zastępca dowódcy plutonu nr 2 (szybkiego reagowania) kompanii policji specjalnego przeznaczenia GUNP na Wołyniu, w deklaracji za rok 2023 wskazuje wygrane z czterech kasyn internetowych: 45 600 hrywien od „Spaceix” LLC, 279 000 od „Native Apps”, 28 tys. hrywien od „VBET Ukraine” i prawie 4 tys. hrywien od „Gamedev” LLC.
W rozmowie z dziennikarzami mężczyzna powiedział, że od hazardu nauczył się powściągliwości.
„Lepiej na tym nie siadać. Wszystko już złożyłem. Jest KRAIL, blokują cię wszędzie: nie możesz się nigdzie zarejestrować ani grać.
Psychiatra Oleksij Krapywka podkreśla, że oficjalne statystyki ludomaniaków nie odpowiadają rzeczywistości:
„Nie wiemy, gdzie leży granica między normą a patologią. Najczęściej i najgorzej jest wtedy, gdy ktoś ma już takie długi, że nie jest w stanie ich spłacić. To całkowicie zniszczone zdrowie psychiczne, brak możliwości zrobienia czegokolwiek i konieczność śmierci, aby to wszystko zatuszować.”
Podatki i przyszłość
„Slidstvo.Info” pisało wcześniej, że w 2023 roku biznes hazardowy wykazał przychody na poziomie 53 miliardów hrywien, czyli trzykrotnie mniej niż szacunki Narodowego Banku Ukrainy.
Pod koniec maja Rada Najwyższa przyjęła w pierwszym czytaniu ustawę o wzmocnieniu kontroli nad hazardem i likwidacji KRAIL.
Oprócz ograniczenia reklamy gier hazardowych (którego zarządzenie miesiąc później zatwierdziła Rada Ministrów), zajmuje się wprowadzeniem środków przeciwdziałania zakazanym grom hazardowym oraz ustaleniem kryteriów cofania licencji organizatorom gier hazardowych.
Poseł ludowy Jarosław Żeleznyak zapewnia, że istnieje problem uchylania się od płacenia podatków i tego, że nadal działają kasyna, które są w jakiś sposób powiązane z Rosją, zarówno oficjalne, jak i nieoficjalne.
Na swoim kanale Telegram poseł Żeleznyak pisze, że „w ciągu pierwszych 5 miesięcy 2024 r. z branży hazardowej do budżetu wpłynęło 7,38 miliarda hrywien – czyli 101 razy więcej niż w okresie styczeń-maj 2021 r. i trzy razy więcej niż za ten sam okres okres 2023 r.”.
„Należy zadbać o to, aby niepłacenie podatków automatycznie prowadziło do utraty licencji. Wdroż system monitorowania online, zamknij bramy finansowe, ogranicz reklamy, zrestartuj KRAIL” – Żeleznyak postrzega to jako rozwiązanie problemu.
"Rynek automatów powinien zostać uwolniony. Legalne kasyna czują się pewnie i golą graczy bezlitośnie i bezkarnie. Gdyby była konkurencja to by im "rurka zmiękła" bo bali by się stracić klienta."
"Rozumiem że chodzi o salon Totalizatora? Nie piszecie że to nielegalny salon."
"U nas też są w nielicznych barach i sklepach , ale nie każdy chce wstawiać, ale ci co się nie bali i boją mają przynajmniej większą ilość klientów"
"Czemu tam nie mozna grac mieszkam w stanach tutaj automaty sa na stacjach w niektorych sklepach.nie mowiac juz o kasynach?"
"Zupełnie nieprzydatna rada. Jak strona nie działa to nic nie zrobisz. Awarie sa częste. teraz np. od kilku godzin nie działają wpłaty"