Ostatnia aktualizacja: 27 sierpnia 2024
Francuski regulator hazardowy ANJ opublikował raport za 2023 rok. Raport ten jest kopalnią wiedzy i dobitnie pokazuje dlaczego również w Polsce jest potrzebna instytucja nadzoru hazardu, która kontrolowałby działania zarówno operatorów prywatnych jak i państwowego monopolistę.
Póki co w Polsce rynek hazardowy dalej działa na zasadzie „hulaj dusza piekła nie ma”, podczas gdy w wielu jurysdykcjach, jak chociażby w omawianej tutaj Francji, operatorzy w tym także krajowi monopoliści, muszą spełniać coraz bardziej wyśrubowane standardy, aby chronić swoich graczy. W Polsce wciąż jesteśmy niestety w „epoce króla Ćwieczka” (Dark Ages), a może raczej „Króla Dżordżo”, jeśli chodzi o nadzór operatorów i regulacje hazardowe mające na celu przeciwdziałanie patologicznemu hazardowi czy też ochronę nieletnich.
Dzięki raportowi dowiemy się także, że Betway nim opuścił Polskę rzucił ręcznik także na rynku francuskim, zaś Mariusz Juroszek dzięki akwizycji dokonanej przez GiG jest już mocno obsadzony na tamtejszym rynku.
Szerokie fragmenty tego raportu prezentujemy poniżej.
Wstęp
Pierwszy cykl regulacji pod egidą Krajowego Urzędu ds. Gier zakończył się w 2023 r. obserwacją dynamicznie rozwijającego się rynku gier hazardowych, którego obroty wyniosły 13,4 miliarda euro, co stanowi ponad 50% wzrost od otwarcia rynku w 2011 r. Z biegiem czasu hazard stał się powszechnym produktem konsumenckim dla wszystkich grup wiekowych i pochodzenia: obecnie gra w niego więcej niż jeden na dwóch Francuzów, co oznacza kwotę wydatków przekraczającą 55 miliardów euro rocznie. Hazard jest sercem naszych społeczeństw i zjawisko to można zaobserwować we wszystkich krajach europejskich.
Gry hazardowe nie są jednak produktem jak każdy inny i to ryzyko nieodłącznie związane z tą działalnością uzasadniło wprowadzenie przez państwo restrykcyjnej polityki regulacyjnej, której skutkiem jest cel prawny polegający na ograniczeniu dostarczania i korzystania z gier oraz regulowaniu ich dostarczania.
W 2019 r. władze publiczne chciały wzmocnić ochronę graczy i w tym celu utworzono ANJ.
W ciągu pierwszych trzech lat istnienia ANJ
– Położył podwaliny pod inżynierię instytucjonalną przewidzianą ustawą Paktu i rozporządzeniem z 2 października 2019 r.;
– Skonsolidował liczne narzędzia, które stanowią podstawę działania ANJ i prowadzą do stałego i konstruktywnego dialogu z operatorami: plany działania, strategie promocyjne, programy gier operatorów monopolistycznych, zezwolenia na gry, strategie promocyjne itp.
– Reaktywowano komisję ds. sankcji, która podjęła pierwsze decyzje w 2023 r. i współpracowała z mediatorem.
Operatorzy poczynili znaczne postępy w dostosowaniu się do nowych obowiązków w zakresie zapobiegania nadmiernemu hazardowi i zwalczania prania pieniędzy. Postęp ten nie nastąpił wyłącznie dzięki operatorom, ale jest zasługą całego ekosystemu: karty zobowiązań w zakresie reklamy podpisanej przez specjalistów z różnych zainteresowanych mediów, umów partnerskich z innymi instytucjami publicznymi, wsparcia ze strony zainteresowanych stron z sektora badań i opieki zdrowotnej itp.
Jednak pomimo tej oceny problematyczny hazard nadal zajmuje zbyt duże miejsce na rynku gier hazardowych. W 2019 roku Games Observatory oszacowało liczbę graczy zagrożonych na 1,4 mln, w tym prawie 400 tys. na poziomie patologicznym. Ogółem problematyczny hazard generuje ponad 38% obrotów sektora i 21% w przypadku samych hazardzistów. Liczby te, które należy zaktualizować do końca 2024 r., ilustrują realność problemu społecznego, zwłaszcza w przypadku młodych ludzi, wiążącego się ze znacznymi szkodami ubocznymi w bezpośrednim otoczeniu gracza: nadmiernym zadłużeniem, problemami rodzinnymi, trudnościami w nauce itp.
W związku z tym po trzech latach istnienia uważamy, że regulacje muszą się zmienić. Że musimy skupić się na zmniejszeniu udziału nadmiernych i patologicznych hazardzistów w puli graczy i GGR (produktie brutto z gier), ale także na tym, że musimy działać bardziej energicznie na wyższym poziomie, wzmacniając ochronę graczy. Ta idea jest wspólnym wątkiem i główną inspiracją działań ANJ na nadchodzące trzy lata.
„Regulacje dotyczące gier hazardowych muszą przyjąć zwrot, co oznacza, że rynek stopniowo zmierza w stronę mniej intensywnego modelu.”
Obecny kontekst rzeczywiście wymaga bardziej restrykcyjnej reakcji niż poprzednio. Nie jest to już „jedynie” kwestia wspierania wzrostu rynku poprzez obserwowanie de facto współzależnego wzrostu liczby osób nadmiernie uprawiających hazard, ale zmniejszenie w wartości bezwzględnej populacji osób nadmiernie uprawiających hazard, wzmocnienie ochrony grup bezbronnych (w szczególności młodych ludzi) i rzeczywiste zapobieganie hazardowi nieletnich. Oczekujemy zatem zmiany modelu.
Naturalnie ten zwrot zajmie trochę czasu i będziemy monitorować jego realizację przez następne trzy lata. Jesteśmy również świadomi wysiłku, jaki będzie to oznaczać dla operatorów.
Jesteśmy jednak zdeterminowani działać w tym kierunku. Jedną z konsekwencji tej orientacji ma być doprowadzenie do wzmocnienia naszej polityki kontrolnej. W przeciwieństwie do pierwszego okresu, który sprzyjał podejściu wspierającemu przestrzeganie przepisów, w 2024 r. wzmocnimy działania kontrolne, szczególnie w obszarze nadmiernego hazardu i praktyk handlowych operatorów.
Ponadto ta ambitna polityka ochrony nieletnich i nadmiernego hazardu musi dotyczyć wszystkich graczy i wszystkich kanałów sprzedaży gier hazardowych. W związku z tym rozpoczęliśmy dyskusję z obydwoma monopolistami na temat rozwoju gry zidentyfikowanej w punktach sprzedaży, aby lepiej identyfikować nadmiernych graczy w sieci fizycznej.
Oczekujemy również, że władze publiczne będą kontynuować i zwiększać wysiłki mające na celu rozpowszechnianie kampanii uświadamiających na dużą skalę, na co nie pozwalają zasoby ANJ.
„Ambitny cel naszego planu działania zostanie osiągnięty tylko wtedy, gdy wszyscy interesariusze połączą siły wraz z organem regulacyjnym, aby przesunąć linie: operatorzy gier hazardowych, władze publiczne, instytucje, stowarzyszenia itp.”
Naturalnie ochrona graczy wiąże się również z zaciętą walką z nielegalnymi ofertami. To był już jeden z naszych priorytetów w ubiegłych latach. Blokowanie administracyjne pozwoliło nam zablokować więcej witryn w ciągu jednego roku niż w ciągu 10 lat regulacji prawnych. Nasza polityka współpracy z platformami oraz siecią regulatorów północnoamerykańskich (NAGRA) pozwala nam osiągać wymierne efekty.
Jednakże nadal pozostaje wiele do zrobienia i musimy podwoić wysiłki w tej kwestii. Według badania przeprowadzonego w 2023 r. na zlecenie ANJ nielegalna oferta stanowi od 5 do 10% legalnego rynku. Dlatego zainicjowaliśmy ambitny plan działań mających na celu ograniczenie tej nielegalnej oferty, która oddziałuje na rynek: opracowanie „publicznej” kampanii prewencyjnej dotyczącej zagrożeń związanych z nielegalną ofertą, współpraca z prokuraturą w celu wszczęcia postępowań sądowych w najważniejszych sprawach, refleksja nad możliwością ustalenia z Ministerstwem Finansów systematycznego blokowania przepływów finansowych, rozwój istniejących partnerstw z platformami w celu systematycznego usuwania tych stron z listy.
Rok 2024, delikatny rok
Rok 2024 skrystalizuje realizację tych nowych kierunków strategicznych i otworzy nowe projekty. Sfinalizowanie ram regulacyjnych dotyczących JONUM sprawi, że ANJ stanie się centrum laboratorium regulacji innowacji. Będziemy musieli dopilnować, aby ten eksperyment służył dynamice rynku, nie osłabiając go, a przede wszystkim, aby JONUM nie były okazją do obejścia wymagających przepisów dotyczących gier hazardowych.
W kontekście roku 2024, który charakteryzuje się organizacją dwóch ważnych wydarzeń sportowych (piłka nożna Euro 2024 i Igrzyska Olimpijskie w Paryżu), ANJ przypomniał operatorom, że ten wyjątkowy kalendarz sportowy nie powinien prowadzić do „nadwyżek” obserwowanych podczas EURO 2021 i do konieczności zachowania zwiększonej czujności w odniesieniu do ryzyka nadmiernego narażenia społeczeństwa i nasilenia praktyk hazardowych, szczególnie wśród osób bezbronnych (zwłaszcza osób w wieku 18–24 lat).
Podczas Igrzysk Olimpijskich w Paryżu ANJ będzie odgrywać kluczową rolę w systemie monitorowania wprowadzonym przez krajowe i międzynarodowe platformy monitorowania w celu zapobiegania ryzyku manipulacji zawodami sportowymi. Współpracuje także z organizatorami konkursu, aby podnosić świadomość i szkolić wszystkie osoby, które będą zaangażowane w to wydarzenie, aby wiedziały, jak identyfikować i zgłaszać ewentualne próby manipulacji. Uwzględnienie tego ryzyka wymaga ścisłej współpracy wszystkich zaangażowanych w walkę ze sportową manipulacją, aby nie zepsuła ona tego wielkiego sportowego święta.
Mówiąc bardziej ogólnie, ANJ pragnie ponownie przeanalizować swoją działalność regulacyjną i zyskać elastyczność, dostosowując regulacje do konkretnych kwestii i upraszczając niektóre akty regulacyjne. Jest to projekt priorytetowy, który stanowi cel sam w sobie dla każdego pracownika ANJ na ten rok.
Wreszcie wydarzenia, które będą wyróżniać rok 2024, mogłyby stanowić okazję do ponownego otwarcia refleksji na temat możliwości wzmocnienia modelu regulacyjnego na rzecz nowej etyki hazardu, która pozycjonowałaby go jako usługę prawdziwie rekreacyjnej rozrywki, przeciwstawiając się mitowi łatwych pieniędzy oraz szkody społecznej, do jakich może to prowadzić. Rozpoczynający się okres ma zatem kluczowe znaczenie dla przyszłości francuskiego modelu regulacyjnego. Do wszystkich graczy w tym ekosystemie należy zmobilizowanie się w celu wytyczenia ścieżki skutecznego pogodzenia absolutnego imperatywu ochrony graczy z dynamiką innowacyjnego rynku, którą obserwujemy dzisiaj. Krajowy Urząd ds. Gier, poprzez przyjęty nowy plan działania, odegra w tym swoją rolę.
Kluczowe dane w 2023 r
-
- 78% sektora jest regulowane przez ANJ
- 2 operatorów operatorzy posiadających wyłączne prawa: Française des Jeux i PMU
- 16 zatwierdzonych operatorów zakładów sportowych, wyścigów konnych i pokera online
- 4,3 mln aktywnych kont graczy
- 13,5 mld euro GGR z czego 2,4 mld online (17% całości)
- prawie 1 na 2 Francuzów to gracz
- 202 kasyna
- 235 hipodromów
- 7 klubów gier w Paryżu
Przegląd rynku gier 2023
Dynamika rynku potwierdzona w 2023 roku
W 2023 r. obrót (produkt gier brutto) osiągnął 13,4 mld euro, co oznacza wzrost o 3,5% w porównaniu do 2022 r. Wszystkie segmenty rynku odnotowały wzrost GGR. Po ustabilizowaniu się w 2022 r., liczba gier online ponownie rośnie. W 2024 roku operatorzy będą musieli szczególnie zwracać uwagę na praktyki hazardowe graczy, aby obserwowany ruch intensyfikacyjny nie przyspieszył przy szczególnie bogatym kalendarzu sportowym.
Francuski rynek gier hazardowych potwierdza dynamikę wzrostu po przejściowym spadku związanym z kryzysem zdrowotnym Covid-19. Rok 2023 odnotowuje najwyższy poziom aktywności z 13,4 miliardami euro GGR. Po raz pierwszy od 2019 roku wszystkie segmenty rynku odnotowały wzrost swojego GGR, przy znaczących dysproporcjach pomiędzy segmentami wynoszącymi od +0,9% do +14,1%. Przy wzroście na poziomie 3,5% Francja plasuje się nieco poniżej wzrostu rynku europejskiego, który wynosi 5,5% (tj. 134 miliardy euro w ujęciu brutto).
Operatorzy na prawach wyłącznych (FDJ i PMU) reprezentują 62,7% całkowitego GGR
FDJ ustanawia nowy rekord działalności, osiągając GGR na poziomie 6,6 miliarda euro, co oznacza wzrost o 1,8% w porównaniu z 2022 rokiem.
W 2023 r. około 27 milionów Francuzów będzie graczami FDJ, co oznacza wzrost o 6% w porównaniu z rokiem 2022.
Głównymi czynnikami napędzającymi ten wzrost są zakłady sportowe w punktach sprzedaży i konkurencyjna działalność, przy wzroście GGR o 10,4% w porównaniu z 2022 r. GGR tej działalności, który stanowi 16,2% całkowitego GGR grupy, osiągnął 1076 EUR milionów zysku brutto.
W 2023 r. La Française des Jeux dokonała kilku przejęć (Zeturf i Premier Lotteries Ireland) i ogłosiła nową ofertę zakupu na początku 2024 r. Grupa jest obecnie obecna we wszystkich objętych konkurencją segmentach gier online.
Od czasu przejęcia ZETURF FRANCE LTD autoryzowanego w ramach zobowiązań przez Urząd ds. Konkurencji we wrześniu 2023 r., FDJ prowadzi obecnie działalność w sektorze zakładów na wyścigi konne w rywalizacji online.
W listopadzie 2023 roku Française des Jeux nabyła 100% kapitału Premier Lotteries Ireland, która posiada wyłączne prawa do prowadzenia loterii do 2034 roku w Irlandii.
Działalność PMU w zakresie zakładów na wyścigi konne w 2023 r. będzie się rozwijać, ale odnotowuje spowolnienie, a stawki i GGR wynoszą odpowiednio 6,8 miliarda euro i 1,7 miliarda euro (tj. +1% w porównaniu z 2022 rokiem). Działalność gospodarcza powróciła zatem do poziomu z 2019 r., ostatniego roku referencyjnego przed kryzysem zdrowotnym.
Aby zdynamizować swoją działalność, PMU starało się dalej animować swoją ofertę w roku 2023, w którym pięć produktów uległo zmianom, oraz przeprowadziło optymalizację kalendarza wyścigów.
Kasyna, rozwijający się sektor, który dotyczy zdecydowanej większości placówek
W drugim „normalnym” roku finansowym po kryzysie zdrowotnym działalność kasyn wzrosła o 8,1%, co pozwoliło sektorowi osiągnąć rekordowy poziom przychodów z GGR w wysokości 2,7 miliarda euro w 2023 r. Ten wynik dotyczy większości kasyn: 73,8% zakładów powróciło do poziomu GGR wyższego niż w 2019 r. W dalszym ciągu zdecydowaną większość w GGR kasyn (udział ponad 80%) wnoszą automaty do gry (MAS).
W latach 2022–2023 działalność 7 klubów gier nadal rosła, a GGR wzrósł o 10,9%, ze 107,3 mln euro w 2022 r. do 119 mln euro w 2023 r.
Rosnący rynek gier online po roku stabilizacji w 2022 roku
Całkowity GGR online osiągnął 2,3 miliarda euro, co oznacza wzrost o 7,2% w porównaniu z 2022 r., rokiem charakteryzującym się umiarkowanym wzrostem o 0,8% w porównaniu z 2021 r. Rynek internetowy ma 17,5% udziału w rynku.
Rynek online napędzany jest zakładami sportowymi (63,3% GGR online), w dalszej kolejności pokerem (21,6% GGR online) i zakładami na wyścigi konne (15,1% GGR online).
Liczba unikalnych graczy osiągnęła 3,6 miliona i wzrosła we wszystkich segmentach z wyjątkiem zakładów sportowych.
Zakłady sportowe online – segment, który pozostaje dynamiczny pomimo erozji puli graczy
Zakłady sportowe online pozostają, po raz kolejny w tym roku, najbardziej inwestowanym segmentem rynku. Na koniec 2023 r. rynkiem dzieli się 16 zatwierdzonych operatorów.
Pomimo roku bez większego wydarzenia sportowego, działalność w zakresie zakładów sportowych online odnotowała wzrost GGR o 6,4% w porównaniu z 2022 r., który osiągnął 1,5 miliarda euro, przy wzroście stawek o 2,2% (8 490 mln euro).
Wydaje się, że ten sam efekt kalendarzowy doprowadził do zmniejszenia puli unikalnych graczy (-7,3%) i liczby aktywnych kont (-3,9%), po kilku latach ciągłego wzrostu liczby graczy od 2019 r. Spadek liczby graczy w połączeniu ze wzrostem stawek prowadzi do wzrostu średnich stawek na CJA o około 6,3% (1864–1982 EUR), co może prowadzić do bardziej intensywnych praktyk w grach. W 2024 r. operatorzy będą musieli zwracać szczególną uwagę na ewolucję praktyk graczy w grach hazardowych, aby obserwowany ruch intensyfikacyjny nie uległ przyspieszeniu i ostatecznie nie spowodował wzrostu liczby nadmiernych graczy.
Spośród 44 dyscyplin sportowych, w których można obstawiać zakłady we Francji, 4 szczególnie wyróżniają się kwotą zawieranych zakładów: piłka nożna (4443 mln euro w zakładach), tenis (1923 mln euro), koszykówka (899 mln euro) i rugby (247 mln euro, przy czym zwiększone stawki we wrześniu i październiku podczas Pucharu Świata). W 2023 r. same te 4 dyscypliny sportowe stanowią 88,5% stawek w zakładach sportowych online. Od 2021 r. liczba ta spada, ze względu na ciągły rozwój innych dyscyplin sportowych (m.in. siatkówki, hokeja na lodzie, badmintona, piłki ręcznej itp.).
Zakłady na wyścigi konne online powracają do wzrostu
Rok 2023 był korzystny dla zakładów na wyścigi konne online, gdzie GGR wyniósł 353 mln euro, co oznacza wzrost o 1,9%, a stawka wyniosła 1513 mln euro, co również oznacza wzrost o 5,1%. CJA wzrasta o 4,5%, a liczba unikalnych graczy o 1,5%. Elementy te podkreślają, że zakłady na wyścigi konne przyciągają nowych graczy, którzy w odróżnieniu od zakładów sportowych są bardziej lojalni wobec operatora (1,2 konta na gracza w porównaniu do 1,4 w zakładach sportowych).
Mocne wznowienie aktywności pokerowej, które przekracza rekordy osiągnięte podczas kryzysu zdrowotnego
Rok 2023 ustanawia rekordowe wyniki, które przekraczają szczyt osiągnięty w 2020 r. GGR segmentu sięgnął 504 mln euro, co oznacza wzrost o 14,1% w porównaniu do roku 2022. Łączna aktywność turniejów wielostolikowych (MTT)1 i Sit&Go2 stanowi ponad 77% GGR.
W latach 2019-2023 średnioroczna stopa wzrostu (CAGR) PBJ kształtuje się na poziomie 16,6%.
Liczba CJA również rośnie o 7,7% w porównaniu do 2022 r. i wyniosła 1,9 mln CJA.
Podsumowanie danych dotyczących aktywności w grach online w 2023 r
Podsumowanie danych dotyczących aktywności hazardowej w 2023 r. (ogółem)
Puchar Świata w Rugby Mężczyzn
We Francji odbyła się 10. edycja Pucharu Świata w Rugby, podczas której 20 drużyn rywalizowało w 48 meczach. Edycja 2023 rozpoczęła się 8 września we Francji meczem Francji z Nową Zelandią, a zakończyła się 28 października zwycięstwem Republiki Południowej Afryki. Te dwa mecze przyciągnęły odpowiednio 15 i 11 milionów widzów.
Mistrzostwa Świata 2023 pobiły rekordy w porównaniu z poprzednimi edycjami, osiągając 16 mln euro GGR (+271% w porównaniu z 2019 r.) na 104 mln euro w zakładach (+174%) zawartych na 14 mln zakładów (+193%).
Był to mecz pomiędzy reprezentacją Francji a Republiką Południowej Afryki, który zanotował rekordowe wyniki w tej edycji – stawki wynoszące 12 milionów euro na 1 295 000 zakładów.
Patrząc na piramidę wieku nowych kont aktywnych podczas Pucharu Świata, widzimy, że rekrutacja odbywała się głównie wśród osób w wieku 18-24 lat. Rzeczywiście, 70 000 graczy w tej grupie wiekowej zostało zrekrutowanych spośród 168 000 nowych graczy, czyli około 42%.
Globalny rynek gier hazardowych
W 2023 r. globalny GGR5 sektora JAH osiągnie 494 miliardy euro, co oznacza wzrost o 13% w porównaniu z 2022 r. (437 miliardów euro). W ciągu ostatnich 5 lat średnioroczna stopa wzrostu osiągnęła 4,5%, a był to okres, w którym sektor był mocno ukarany ograniczeniami zdrowotnymi. Spadek GGR w 2020 r. został zatarty dopiero w 2022 r., kiedy to poziom GGR osiągnął, a następnie przekroczył poziom z 2019 r. Światowa branża hazardowa po fazie nadrabiania zaległości w 2022 r. wykazała zatem dużą dynamikę wzrostu swoich przychody w 2023 r.
Ewolucja globalnego produktu brutto z gier według rodzaju gier, w miliardach euro
Globalna stopa wzrostu GGR wynosząca 13% zaobserwowana w 2023 r. jest najwyższa odnotowana od początku XXI wieku (z wyjątkiem odbicia obserwowanego po Covid-19 w latach 2020–2022).
Wszystkie gry skorzystały na tym wzroście przychodów, w szczególności gry kasynowe, które mogły skorzystać ze stopy wzrostu na poziomie 15% (265 miliardów euro w 2023 r.), w przypadku których loteria odnotowała jedynie wzrost obrotów o „tylko” 10%, do osiągnąć 140 miliardów euro w 2023 r. Podział przychodów pomiędzy kategoriami gier pozostanie w przybliżeniu taki sam w latach 2022–2023, przy czym ogólnie rzecz biorąc, jedna piąta rynku zakładów wzajemnych, nieco ponad połowa w przypadku kasyn i nieco ponad kwadrans na loterię. Należy zauważyć, że wszystkie z nich przekraczają obecnie poziom GGR odnotowany przed kryzysem zdrowotnym, przy czym gry kasynowe były jedyną kategorią, która w 2022 r. utrzymała się na poziomie dochodów niższym niż w 2019 r.
W 2023 roku rynek JAH pozostanie w 90% skoncentrowany pomiędzy Ameryką Północną, Azją i Bliskim Wschodem oraz Europą (z udziałem w globalnym GGR odpowiednio 33%, 30% i 27%). Hierarchię tę zachwiał powrót Azji na drugie miejsce w 2023 r., utracone przez nią na rzecz Europy w 2022 r. Regiony słabiej wyposażone w PBJ na poziomie globalnym (Afryka, Ameryka Łacińska i Karaiby, Oceania) stabilizują swoje proporcje na poziomie 10%, co stanowi stosunkowo stabilną wartość od 2020 r.
W 2023 r. 10 krajów wiodących pod względem GGR będzie odpowiadać za 70% światowego GGR.
Ranking 10 krajów generujących GGR w miliardach euro
Wzrost rynku francuskiego będzie zatem tego samego rzędu wielkości co rynek europejski w 2023 r., choć znacznie niższy (3,5% w porównaniu z 5,5% dla całego rynku, 7,2% w porównaniu z 10,3% dla rynku internetowego).
Należy zauważyć, że od 2020 r. udział telefonów komórkowych wzrósł niemal dwukrotnie, z 5,5% całkowitego GGR w 2019 r. do 9,5% w 2020 r. Rok 2023 potwierdza tę tendencję z udziałem 11,5% całkowitego GGR.
Według danych cyfrowych PBJ udział urządzeń mobilnych wynosi od 2020 r. około 40%, a w 2023 r. osiągnie 46%.
Udział produktu brutto w zakresie gier mobilnych, w%
Sprawozdanie z działalności ANJ
Wspieranie przestrzegania przepisów przez operatorów
Spotkania regulacyjne pomiędzy ANJ a operatorami gier hazardowych
Wniosek o zatwierdzenie (wydawane na 5 lat z możliwością przedłużenia):
Firma chcąca sprzedawać gry i zakłady online (gry w kręgu, zakłady sportowe i zakłady na wyścigi konne) musi złożyć wniosek o zatwierdzenie według kategorii gry lub zakładu do ANJ. Decyzję o przyznaniu lub odmowie akredytacji podejmuje uczelnia.
Zatwierdzenie oprogramowania do gier (stałe):
Zatwierdzenie oprogramowania jest warunkiem wstępnym wdrożenia dowolnego oprogramowania do gier i zakładów, mającym w szczególności na celu osiągnięcie celu, jakim jest integralność, niezawodność i przejrzystość operacji związanych z grami.
Certyfikaty (jednorazowe i roczne):
Operatorzy muszą przejść różne certyfikacje: pierwsza, unikalna certyfikacja dotycząca nośnika materiałów archiwizacyjnych musi zostać przeprowadzona jednorazowo, w ciągu sześciu miesięcy od rozpoczęcia funkcjonowania tego nośnika. Cykliczna coroczna certyfikacja dotyczy spełnienia wszystkich obowiązków technicznych określonych przez ANJ w zakresie integralności operacji hazardowych i bezpieczeństwa systemów informatycznych.
Plany działania mające na celu zapobieganie nadmiernemu lub patologicznemu hazardowi oraz hazardowi wśród osób nieletnich (roczne):
Operatorzy muszą co roku przedkładać ANJ swój plan działania mający na celu zapobieganie nadmiernemu hazardowi i hazardowi wśród osób nieletnich oraz promowanie rozsądnego hazardu.
Plany działania mające na celu zwalczanie oszustw i prania pieniędzy (roczne):
Operatorzy muszą co roku przedkładać swój plan działania w zakresie zwalczania nadużyć finansowych, prania pieniędzy i finansowania terroryzmu do zatwierdzenia przez ANJ.
Uprawnienia do gier:
Operatorzy muszą uzyskać zezwolenie od ANJ przed wprowadzeniem na rynek każdej gry, którą chcą obsługiwać.
Wydawanie zatwierdzeń
Wydanie zezwolenia jest pierwszym narzędziem w łańcuchu regulacyjnym dla operatorów gier online. Zapewnia, że wnioskujący o to operatorzy przedstawią wystarczające gwarancje na poziomie ekonomicznym, finansowym i technicznym, aby wejść na rynek francuski i w sposób zrównoważony wywiązać się ze wszystkich swoich zobowiązań.
Zezwolenia wydawane są na odnawialny okres 5 lat i nie podlegają przeniesieniu. Mogą one odnosić się wyłącznie do 3 kategorii gier online: zakładów sportowych, zakładów na wyścigi konne i gier w kręgu (poker), przy czym gry w kasynie online pozostają we Francji surowo zabronione. Należy uzyskać zgodę na każdą kategorię prowadzonych gier, przy czym operatorzy mogą posiadać jedną, dwie lub trzy, w zależności od zakresu swojej działalności. Zgoda może zostać podważona w przypadku, gdy operator nie spełnia już warunków jej udzielenia lub w przypadku poważnego naruszenia.
Uzyskanie zgody stanowi jednak dopiero pierwszy krok w regulacji operatora przez ANJ, ponieważ będzie on wyznaczony przez wiele innych terminów, takich jak zatwierdzenie różnych planów rocznych (strategia promocyjna, roczny plan zwalczania oszustw i prania pieniędzy, roczny plan zwalczania nadmiernego lub patologicznego hazardu itp.) lub jego roczną certyfikację techniczną, w celu stałego monitorowania jego działalności.
Wejście nowego operatora na rynek zakładów sportowych online
Rok 2023 to przede wszystkim pojawienie się nowego uczestnika na francuskim rynku gier hazardowych, wraz z uzyskaniem w dniu 21 września 2023 r. zezwolenia na zawieranie zakładów sportowych online przez firmę BETSSON FRANCE SA. Operator jest częścią szwedzkiej grupy „BETSSON AB” zatrudniająca około 1800 pracowników, notowanej na Giełdzie Papierów Wartościowych w Sztokholmie i charakteryzująca się solidną zdolnością finansową. Grupa posiada licencje w około dwudziestu regulowanych krajach pod markami Betsson, Betsafe, Nordicbet i Casinoeuro i jako taka korzysta z solidnego doświadczenia na rynkach regulowanych.
Rok 2023 charakteryzuje się także reorganizacją działalności grupy „SPORTNCO” (dawniej FRANCE PARI), którą w 2022 roku kupiła szwedzka grupa GAMING INNOVATION GROUP (GIG), której podstawową działalnością jest projektowanie platformy gier B2B dla regulowanych operatorów gier online.
SPORTNCO podjęło decyzję o utworzeniu nowej francuskiej spółki zależnej, spółki FP OPERATEUR, zajmującej się wyłącznie wykorzystaniem autoryzacji dotyczącej zakładów sportowych online uzyskanej 20 kwietnia 2023 r. w celu przejęcia oferty gier obsługiwanych dotychczas pod marką „France Pari ” w ramach zgody SPORTNCO GAMING SAS. Zezwolenie SPORTNCO GAMING SAS zostało cofnięte w styczniu 2024 roku. W grudniu 2023 roku kapitał spółki FP OPERATEUR został następnie zakupiony przez estońską grupę „OLYBET” (dokładniej przez jej spółkę zależną OB HOLDING 1 OÜ), która prowadzi działalność jako operator gier kasynowych i zakładów sportowych naziemnych i internetowych na podstawie licznych licencji (Estonia, Łotwa, Litwa, Słowacja, Chorwacja, Hiszpania, Włochy, Malta).
Przy tej okazji ANJ zapewnił, że ta zmiana kontroli nie podważy zdolności operatora do trwałego wywiązywania się ze swoich obowiązków, w szczególności pod względem jego zdolności ekonomicznej i finansowej, przy czym określono, że operator będzie nadal korzystać z internetowej działalności w zakresie gier na takich samych warunkach jak dotychczas (ta sama platforma techniczna, ta sama oferta gier, początkowo ta sama marka itp.).
Ta operacja odkupu wchodzi w zakres art. L.151-3 kodeksu walutowego i finansowego, który poddaje inwestycje zagraniczne w działalności we Francji dotyczącej sektorów wrażliwych procedurze uprzedniego zezwolenia wydanego przez ministra właściwego ds. gospodarki, co obejmuje gry pieniężne i szansy zgodnie z 9° artykułu R. 151-3 tego kodeksu.
Przejęcie grupy „ZETURF” przez spółkę LA FRANÇAISE DES JEUX zostało sfinalizowane we wrześniu 2023 r., w związku z zezwalającą na to decyzją Urzędu ochrony Konkurencji z dnia 15 września 2023 r. Ta zmiana kontroli nad operatorem ZETURF FRANCE LIMITED prawdopodobnie nie podważy jego zdolności do trwałego wywiązywania się ze swoich zobowiązań, przy czym uściślono, że obecnie operator kontynuuje oferowanie zakładów sportowych i zakładów na wyścigi konne online na tych samych warunkach jak dotychczas (pod markami ZETURF w zakładach na wyścigi konne i ZEBET w zakładach sportowych).
Wreszcie rok 2023 upłynie pod znakiem zaprzestania działalności dwóch operatorów:
– spółka GM GAMING LIMITED (marka BETWAY), która już po dwóch latach funkcjonowania złożyła wniosek o uchylenie posiadanego przez nią zezwolenia na zawieranie zakładów sportowych w Internecie (uchylenie nastąpiło 19 października 2023 r.);
– spółka JOABET, operator obecny na rynku od 2010 roku w 3 segmentach, która po rezygnacji z działalności w zakresie gier kołowych online w 2015 roku i działalności w zakresie zakładów na wyścigi konne online w 2022 roku, tym samym całkowicie wycofuje się z rynku internetowych gier hazardowych i losowych (uchylenie z dnia 25 stycznia 2024 r.).
Rynek gier online – licencje dla operatorów
16 zatwierdzonych operatorów i 28 zatwierdzeń.
Wszyscy zatwierdzeni operatorzy posiadają licencję na zakłady sportowe online, niektórzy oprócz zezwolenia na zakłady na wyścigi konne lub gry w kręgu online.
7 operatorów ma jedno zezwolenie, wszyscy w zakładach sportowych:
-Feeling Publishing
– Netbet FR SAS
– Vbet Francja
-BCFR1
-BCFR2
– Betsson France SAS
– Operator FP
3 operatorów posiada trzy zezwolenia:
– Betclic Enterprises Limited
(zakłady sportowe / zakłady na wyścigi konne / gry w kręgu)
– Pari Mutuel Urbain
(zakłady sportowe / zakłady na wyścigi konne / gry w kręgu)
– SPS Betting France Limited
(zakłady sportowe / zakłady na wyścigi konne / gry w kręgu)
6 operatorów posiada dwa zezwolenia:
– B.E.S SAS
(zakłady sportowe/gry w kręgu)
-Genybet
(zakłady sportowe / zakłady na wyścigi konne)
– Reel Malta Limited
(zakłady sportowe/gry w kręgu)
– Winamax
(zakłady sportowe/gry w kręgu)
– Zeturf Francja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
(zakłady sportowe / zakłady na wyścigi konne)
– Française des Jeux
(zakłady sportowe/gry w kręgu)
Autoryzowanie i regulowanie gier oferowanych przez monopole
Oferta gier La Française Des Jeux (FDJ) i PMU jest ściśle regulowana, co można wytłumaczyć ich szczególnym monopolistycznym statusem. Operatorzy ci przedstawiają swój roczny program gier ANJ do zatwierdzenia i muszą uzyskać jego zezwolenie przed wprowadzeniem każdej gry na rynek.
ANJ zbadał 42 pliki gier FDJ, co odpowiada ogółem 34 grom FDJ oferowanych w sieci fizycznej lub w Internecie.
Większość z tych nowych ofert została dopuszczona pod warunkami lub bez, jednak prace nad badaniem akt doprowadziły do modyfikacji gry „Ace of Hearts” i zaprzestania działalności 2 „Maxi Ruche” games d’Or” i „ Rzeka Diamentowa”.
Aby doprecyzować swoją ocenę, ANJ dokonał 3 zmian w decyzjach mających wpływ na strategię promocyjną gier „Mission Nature”, „Mission Patrimoine” i „As of Hearts”.
PMU złożyło pierwsze wnioski w związku ze swoją ofertą, a ANJ rozpatrzyło 6 spraw PMU.
Pliki te dotyczą sześciu ofert PMU: „Simple”, „Couulé”, „Trio”, „Quarté”, „Quinté” i „Tic 3”
Instrukcje te dotyczyły 3 obszarów:
– Modyfikacja stawek jednostkowych głównych ofert PMU.
– Aktualizacja oferty „Quinté+” m.in. o dodanie opcji „Max”.
– Zmiana TRJ „Couplé”.
Działanie ANJ w przypadkach problematycznego hazardu
ANJ w swoich decyzjach wykorzystuje kilka dźwigni, aby stopniować działania proporcjonalne do ryzyka związanego z danymi grami:
• Odmówić autoryzacji gry;
• Ograniczanie liczby gier obsługiwanych w danym zakresie;
• Żądania zmian w parametrach gry;
• Nadzorowania polityki promocyjnej gry;
• Poprosić o monitorowanie lub ocenę gry, jeśli nie ma wystarczających informacji, aby ocenić ryzyko.
Podobnie jak w latach poprzednich ANJ stara się sprzyjać logice wyników, koncentrując swoje decyzje na celu, który ma zostać osiągnięty (np. zmniejszeniu udziału w obrotach generowanych przez graczy stwarzających problemy), a nie na środkach, jakie należy wdrożyć, aby osiągnąć ten wynik . Takie podejście nakłada na operatorów odpowiedzialność i ogranicza wszelkie zakłócenia operacyjne.
Niemniej jednak ANJ łączy swoje decyzje z sugestiami dotyczącymi rozważanych przez siebie środków, co pozwala wspierać przestrzeganie przepisów przez operatorów, kierując ich w stronę rodzaju środków, które uzna za dopuszczalne.
Szczególne punkty uwagi w grach FDJ
Oś 1: uregulowanie wykorzystywania najbardziej ryzykownych gier pod kątem nadmiernej gry
• Modyfikacja lub zaprzestanie działania gier zidentyfikowanych jako problematyczne
- ANJ zażądało modyfikacji czterech gier dostępnych wyłącznie w sieci Web: „Keno Mystère”, „Keno Atlantia”, „Maxi Ruche d’Or” i „Diamond River”. Modyfikacje te zostały wdrożone pod koniec 2022 r., a raport operacyjny oceniający wpływ tych modyfikacji został przesłany do Urzędu w trzecim kwartale 2023 r.
- Gry „Keno Mystère” i „Keno Atlantia” zostały wstrzymane z inicjatywy samego FDJ.
- W przypadku gier „Maxi Ruche d’Or” i „Diamond River” po przeanalizowaniu sprawozdań operacyjnych Urząd stwierdził, że wprowadzone modyfikacje nie umożliwiły osiągnięcia istotnego celu polegającego na ograniczeniu liczby graczy stwarzających problemy występujących w tych grach. W rezultacie nie zezwolono na wznowienie eksploatacji tych gier.
• Zdrapki za 5 € i więcej:
- Gry o wartości 5 euro i więcej niosą ze sobą szczególne ryzyko nadmiernego hazardu, związane w szczególności z ich ceną, która wiąże się z większym poświęceniem finansowym, oraz z oferowanymi przez nie wygranymi, które są atrakcyjniejsze niż gry o niższej stawce;
- Podobnie jak w zeszłym roku ANJ ponownie podkreśliło ograniczenie liczby gier o wartości 5 euro, które można wprowadzać do obrotu, i zwróciło się o lepszą równowagę między grami o wartości poniżej 5 euro a grami o wartości 5 euro i więcej;
- ANJ ściśle uregulowało także niektóre gry za 5 euro i więcej: „Ace of Hearts” (prośba o opracowanie gry), „Mission Patrimoine” (ograniczenie czasu działania do 3 miesięcy)
• Gry dostępne wyłącznie w internecie (np. Instant Loto, Les Mystères du Mage):
- W porównaniu z tradycyjną ofertą dostępną w punktach sprzedaży, internetowa oferta FDJ Web Exclusive, oprócz dostępności w dowolnym czasie i miejscu, charakteryzuje się tym, że oferuje bardziej innowacyjną gamę gier pod względem mechaniki gry lub wyglądu i efekty dźwiękowe.
- ANJ zidentyfikowało w tym zakresie większy odsetek problematycznych graczy i ustaliło ograniczenia dotyczące liczby gier dostępnych w ramach tej ekskluzywnej oferty internetowej.
Oś 2: nadzór nad promocją gier
Nie zachęcaj do hazardu, podkreślając związek pomiędzy hazardem a finansowaniem celów leżących w interesie ogólnym:
- ANJ oparł swoje decyzje na orzecznictwie TSUE, które wskazuje, że reklama monopolu nie może „miać na celu wzbudzania naturalnej skłonności konsumentów do gier hazardowych poprzez stymulowanie ich do aktywnego udziału w grach hazardowych, w szczególności poprzez trywializację gier hazardowych lub dawanie pozytywnego wizerunku powiązanego z przeznaczeniem uzyskanych dochodów na działalność pożytku publicznego”;
- W 2023 r. ANJ nałożył ograniczenia na kampanie promocyjne dotyczące gier powiązanych ze sprawą leżącą w interesie ogólnym. Tym samym gry z tej kategorii wydane w 2023 roku, a mianowicie „Mission Heritage” i „Mission Nature”, miały ograniczoną kampanię jedynie:
– w punkcie sprzedaży
– na stronie internetowej i/lub aplikacji FDJ.fr
– baner, którego nie można udostępniać, u góry strony w sieciach społecznościowych
– powiadomienie (push/mailing) informujące o wydaniu gry - Ponadto ANJ zwrócił się do FDJ o dokonanie przeglądu treści reklam i usunięcie wszelkich bezpośrednich powiązań pomiędzy faktem
Oś 3: Zrozumienie zachowań graczy:
Każdego roku FDJ animuje swoje różne serie, wykorzystując nowe gry lub wznawiając istniejące gry. W związku z tym dąży się do oferowania gier zawierających innowacje w zakresie ich mechaniki lub gier w zakresach obejmujących potencjalnie większe czynniki ryzyka nadmiernego grania (np. gry za 5 euro i więcej).
W 2023 r. ANJ chciało uważniej przyjrzeć się praktykom graczy, szczególnie w obliczu proponowanego wykorzystywania tego typu gier.
Zatem w ramach decyzji dotyczących zezwoleń na prowadzenie działalności ANJ zwrócił się do FDJ o sporządzenie sprawozdania operacyjnego dotyczącego 14 gier.
Ponadto ANJ zleciło zespołowi badaczy z Uniwersytetu Concordia w Montrealu przeprowadzenie badania dotyczącego gier zdrapkowych.
Badanie programu gier FDJ i PMU
ANJ zbadał także program gier FDJ na rok 2024. W tym ostatnim, podobnie jak w przypadku poprzedniego programu gier, FDJ ponownie wyraził chęć poszerzenia puli graczy poprzez ulepszenie oferty loterii na prawach wyłącznych, w szczególności online, aby ożywić swoje zasięgi wraz z wprowadzeniem na rynek nowych gier i wdrożeniem ambitnej strategii marketingowej. W odpowiedzi na tę ekspansjonistyczną politykę ANJ przypomniał FDJ, że jego status operatora korzystającego z praw wyłącznych powinien skłonić go do wykazania w ramach programu gier, że jego ambicje odpowiadają nałożonym na niego zobowiązaniom prawnym w zakresie kierowania popytu na gry obwód kontrolowany przez władze publiczne.
Ponadto, aby wesprzeć FDJ w przestrzeganiu tych ram, ANJ w tym roku wyznaczyła operatorowi jaśniejsze cele, w szczególności w zakresie oferty cyfrowej. W związku z tym decyzją z dnia 22 czerwca 2023 r. ANJ podjął decyzję o zatwierdzeniu programu gier FDJ na bardzo rygorystycznych warunkach:
- Znaczące zmniejszenie udziału brutto w przychodach z gier generowanych przez problematycznych graczy w cyfrowej ofercie FDJ.
- Do końca 2024 roku operator musi wycofać lub zmodyfikować natychmiastowe gry online (gry instant), których udział w produkcie gier brutto generowanych przez nadmierną liczbę graczy wynosi 20% lub więcej.
- Do czasu przeglądu, o który zwrócono się w poprzednim roku, w 2024 r. nie zostanie zorganizowane żadne wyjątkowe losowanie „EuroDreams”.
- Zamrożenie liczby gier zdrapkowych sprzedawanych ze stawką 5 euro lub więcej w punktach sprzedaży i Internecie oraz ograniczenie liczby nowych gier do 3;
- Zamrożenie liczby gier „Web Exclusive” sprzedawanych ze stawkami 2, 3 i 5 euro lub ze stawką zmienną oraz ograniczenie liczby nowych gier w tym przedziale do 12 na rok 2024.
- Ocena wpływu ewolucji oferty Exclu Web na nadmierne uprawianie hazardu i kierowanie popytu w stronę kontrolowanych obwodów.
- Zakaz prowadzenia nowych rodzajów zakładów sportowych w ramach oferty fizycznej sieci dystrybucji.
W listopadzie 2023 r. ANJ wydał również orzeczenie w sprawie zgodności z ramami regulacyjnymi programu gier PMU. Zauważyła, że odzwierciedla to ogólną wolę operatora prowadzenia polityki kontrolowanej ekspansji, która nie podważa celów określonych w art. L. 320-3 i L. 320-4 kodeksu bezpieczeństwa wewnętrznego.
Zauważyła także, że PMU rozpoczęło badanie, którego wniosków nie można jednak wyciągnąć wcześniej niż we wrześniu 2024 r., mające na celu udokumentowanie profilu i praktyk obstawiających zakłady na wyścigi konne we Francji. Segment prowadzony przez PMU w dalszym ciągu charakteryzuje się niepokojącą tendencją w kierunku koncentracji stawek wśród mniejszości graczy i intensyfikacji ich praktyk w zakresie gier. Wreszcie ANJ poinformował grupę interesu o postępach gospodarczych, które pozostały do wdrożenia by poprawić przejrzystość i uczciwość działalności głównych międzynarodowych graczy.
Decyzją z dnia 23 listopada 2023 r. ANJ zatwierdziła program rozgrywek PMU na następujących warunkach:
- Przekazać Urzędowi pełne wyniki badania „ELPHI” dotyczącego zakładów na wyścigi konne we Francji nie później niż do 30 września 2024 r.
- Dostarczyć Urzędowi do 30 września 2024 r. ocenę środków ograniczających stawki głównych międzynarodowych graczy obstawiających, umożliwiając dokładne udokumentowanie ich wpływu na raporty i oczekiwania dotyczące wygranych francuskich graczy oraz podkreślenie potencjalnego przeniesienia skutki stawek tych głównych międzynarodowych graczy na zakłady, na które limit nie ma wpływu. Pozostała część proponowanych środków dotyczących dostępu do wyścigów konnych i wspólnych danych z centrum informacyjnego zostaje odrzucona.
- Przedłożyć Komisji w terminie do 30 września 2024 r. i zgodnie z zatwierdzoną przez nią metodyką dodatkowy raport operacyjny pozwalający wykazać, że podwyższenie stawek jednostek podstawowych przedmiotowych zakładów nie ma charakteru podważającego cel polegający na zapobieganiu nadmiernemu lub patologicznemu hazardowi, o którym mowa w art. 1° L. 320-3 Kodeksu bezpieczeństwa wewnętrznego.
- PMU zapewnia graczom prawidłową informację na temat zmienności „stopy zwrotu dla zawodników” w zależności od wyścigów, o których mowa, w szczególności w przypadku wyścigów, w których stopa ta uległaby obniżeniu.
- Żądanie PMU dotyczące realizacji niektórych zakładów na wyścigi konne w oparciu o wyniki tymczasowego zakończenia gonitw zostaje odrzucone.
Zapobiegaj nadmiernemu i patologicznemu hazardowi oraz chroń nieletnich
Zatwierdzenie planów działań operatorów
Od czasu wejścia w życie rozporządzenia z dnia 2 października 2019 r. reformującego regulacje dotyczące gier hazardowych, którego celem jest wzmocnienie poziomu ochrony graczy, operatorzy gier hazardowych mają obowiązek co roku przedstawiać ANJ do zatwierdzenia swój plan działania mający na celu zapobieganie nadmiernemu hazardowi i uprawianiu hazardu przez nieletnich.
Obowiązek ten jest okazją do regularnego dialogu pomiędzy regulatorem a operatorami oraz formułowania recept przez ANJ.
Nadmierny hazard i hazard nieletnich stanowią jedno z najpoważniejszych zagrożeń wpływających na rynek gier hazardowych we Francji.
- Obserwatorium gier (L’Observatoire des Jeux ) oszacowało, że w 2020 r. zagrożonych będzie 1,4 miliona graczy, w tym prawie 400 000 na poziomie patologicznym.
- Pomimo prawnego zakazu hazard nieletnich jest rzeczywistością. Według najnowszego badania „EnCLASS” 2021 przeprowadzonego przez OFDT, 1 na 4 uczniów III roku szkół zadeklarował, że w ciągu roku grał już w grę pieniężną lub losową. Z badania ENJEU-Mineurs przeprowadzonego przez SEDAP wynika, że w 2021 r. ponad jedna trzecia ankietowanych młodych nieletnich to gracze (34,8%).
- Udział w produkcie brutto z gier brutto przypadający na problemowych graczy wyniósł 38,3% w 2019 r., w tym 20,7% w przypadku osób nadmiernie uprawiających hazard.
Plany działania dla zatwierdzonych operatorów w ramach praw wyłącznych
Analizując plany działania na 2023 r., ANJ zwrócił się do operatorów o pogłębienie wysiłków w celu doprowadzenia do znacznego zmniejszenia udziału i liczby osób nadmiernie uprawiających hazard w GGR (produkt brutto z gier) operatorów. Należy wdrożyć następujące działania w czterech obszarach:
W zakresie zapobiegania hazardowi nieletnich:
- Wzmocnienie informacji na temat zakazu gier hazardowych dla nieletnich we wszystkich środkach masowego przekazu i grach, w szczególności za pomocą ujednoliconego i bardziej widocznego logo;
- Wzmocnienie systemów wykrywania prób obejścia zakazu gier nieletnich i oceny stosowanych procedur
- Wzmocnienie systemu kontroli w punktach sprzedaży FDJ i PMU w celu zapewnienia przestrzegania zakazu sprzedaży osobom niepełnoletnim (skontrolowana liczba punktów sprzedaży, obowiązujący system sankcji oraz kontrolowana reprezentatywność punktów sprzedaży).
Jeśli chodzi o identyfikację i wspieranie nadmiernych hazardzistów:
- Udoskonalić systemy identyfikacji i wdrożyć systemy ostrzegania w celu możliwie najszybszego wykrywania oczywistej utraty kontroli;
- Popraw monitorowanie graczy;
- Wzmocnić dywersyfikację środków wsparcia i dostosować je w większym stopniu do poziomu zidentyfikowanego ryzyka (w szczególności do najbardziej bezbronnych podmiotów).
Jeśli chodzi o konstrukcję oferty gry:
- Ocenić „a priori i a posteriori” ryzyko uzależnienia i hazardu wśród nieletnich związane z każdą ofertą gier;
- Tam, gdzie ma to zastosowanie, zdefiniuj „a priori” środki łagodzące szkodliwe skutki i ocenę „a posteriori” uzależniającego charakteru.
Jeśli chodzi o informacje o graczu:
- Lepiej odróżniaj kampanie uświadamiające na temat nadmiernego hazardu od przekazów handlowych, zapewniając promowanie narzędzi moderacji i ochrony oraz rezerwując je wyłącznie dla klientów;
- Uogólnić narzędzia promujące kontrolę graczy nad ich praktyką w grach (takie jak udostępnienie panelu aktywności w grach, w tym strat, porównanie praktyk w grach w odniesieniu do standardu referencyjnego, odniesienie do strony Evalujeu).
Plany działania kasyna (203 kasyna i 7 klubów gier)
Sektor powrócił do poziomu sprzed kryzysu zdrowotnego i odnotował obrót w wysokości 2,5 miliarda euro w 2022 roku.
Wyniki te, wyższe niż w 2019 r., obejmują niejednorodne sytuacje, przy czym 93 kasyna wykazują GGR niższy niż w 2019 r. Liczba wpisów nie rośnie tak szybko jak GGR i towarzyszy mu wzrost średniego koszyka, co może odzwierciedlać ryzyko intensyfikacji praktyk.
Poziom aktywności 7 paryskich klubów gamingowych znacznie wzrósł.
Podczas badania planów działania na 2023 r. ANJ ponownie przywołał wymogi na 2022 r. dotyczące identyfikacji i wspierania osób nadmiernie uprawiających hazard. Chociaż większość planów działania została zatwierdzona, plany dotyczące 5 kasyn i 1 klubu gier zostały jednak odrzucone.
Plany działania firm wyścigowych koordynowane przez FNCH (Krajowa Federacja Wyścigów Konnych we Francji)
Krajowa Federacja Wyścigów Konnych nadzoruje 10 Federacji Regionalnych i zrzesza 235 firm wyścigowych (hipodromów) we Francji, Francji kontynentalnej i za granicą.
Wprowadzone rozporządzeniem z 2019 r. przeciwdziałanie nadmiernemu hazardowi i hazardowi wśród osób nieletnich stanowiło nowy obowiązek firm wyścigowych. Biorąc pod uwagę kontekst zdrowotny w latach 2020–2021, ANJ opowiedział się za progresywnym podejściem do przestrzegania przepisów.
Wymogi na rok 2023 są zasadniczo identyczne z wymogami z roku poprzedniego, biorąc pod uwagę ich niski wskaźnik wdrożenia i dotyczą głównie identyfikacji i wspierania osób nadmiernie uprawiających hazard. Jeśli chodzi o ochronę nieletnich, na torach wyścigowych należy w dalszym ciągu wyraźnie rozróżniać obszary przeznaczone dla rodzin i obszary przeznaczone na zakłady.
Identyfikacja i wsparcie dla nadmiernych hazardzistów: dwa nowe praktyczne przewodniki dla kasyn i klubów gier oraz hazardu online
W wyniku szeroko zakrojonych konsultacji z różnymi zaangażowanymi stronami zainteresowanymi ukończono prace nad dwoma przewodnikami „Identyfikacja i wsparcie dla nadmiernych lub patologicznych hazardzistów” dla kasyn i operatorów gier hazardowych online. Poradniki te odpowiadają na prośby niektórych kasyn, klubów gier lub operatorów gier online (zakłady sportowe i wyścigi konne, poker, gry loteryjne) o pomoc w wywiązywaniu się z obowiązku identyfikacji i wsparcia nadmiernych lub patologicznych hazardzistów
Pierwszą serię praktycznych wskazówek dostarczyły Ramy odniesienia dotyczące zapobiegania nadmiernemu lub patologicznemu hazardowi oraz ochrony nieletnich, określone 9 kwietnia 2021 r. zarządzeniem Ministra właściwego ds. Zdrowia, na wniosek ANJ. Dokument ten, mający wartość obowiązkową, przypomina o prawnym obowiązku identyfikacji ustanowionym przez prawo.
Praktyczne przewodniki zawierają przykłady konkretnych rozwiązań i narzędzi realizacji tego obowiązku, które zainteresowane podmioty mogą dostosować do swojej sytuacji. Poradniki te powstały w oparciu o najlepsze praktyki, które pojawiły się w ostatnich latach, a także porównanie różnych rozwiązań przyjętych przez głównych zagranicznych regulatorów. Mają one być regularnie aktualizowane o najnowsze wyniki badań naukowych i nowe praktyki lub informacje zwrotne od profesjonalistów.
Komisja doradcza ds. zapobiegania nadmiernemu lub patologicznemu hazardowi
W razie potrzeby uczelnia korzysta z pomocy komisji ds. zapobiegania nadmiernemu lub patologicznemu hazardowi. Z komisją tą konsultuje się w szczególności plany działania przedstawiane przez wszystkich operatorów gier hazardowych oraz dokumenty przedstawiające strategię promocyjną planowanych operatorów, zatwierdzonych operatorów gier online i posiadaczy wyłącznych praw.
Pod przewodnictwem Prezesa ANJ składa się z dwóch członków ANJ College, przedstawiciela Ministerstwa Zdrowia, MILDECA i stowarzyszenia działającego w dziedzinie uzależnienia od gier pieniężnych, a także Komisarza Rządu. W 2023 r. spotkała się 4 razy.
Studia
Konieczne jest oparcie działań regulatora na obiektywnych danych i postępie badań. Oprócz wypracowanych powiązań z sektorem oraz umowy partnerskiej zawartej z OFDT (Francuskim Obserwatorium Tendencji Uzależniających), która określa warunki sformułowania i realizacji zobowiązania FDJ i PMU do przeznaczenia 0,002% posiadanych przez nie udziałów zarejestrować się w celu finansowania badań na temat JAH i uzależnienia od tych gier, ANJ inicjuje badania na tematy regulacyjne z poważnymi problemami zdrowia publicznego i które wymagają dalszej dokumentacji. Rozpoczęto szereg badań skupiających się na ofercie gier przez pryzmat ochrony graczy: oferta nielegalna, gry zdrapkowe FDJ, gry kasynowe, których wyniki w przypadku dwóch ostatnich oczekiwane są w 2024 roku.
Konieczne jest oparcie działań regulatora na obiektywnych danych i postępie badań. Oprócz wypracowanych powiązań z sektorem oraz umowy partnerskiej zawartej z OFDT (Francuskim Obserwatorium Tendencji Uzależniających), która określa warunki sformułowania i realizacji zobowiązania FDJ i PMU do przeznaczenia 0,002% posiadanych przez nie udziałów i zarejestrować się w celu finansowania badań na temat JAH i uzależnienia od tych gier, ANJ inicjuje badania na tematy regulacyjne z poważnymi problemami zdrowia publicznego i które wymagają dalszej dokumentacji. Rozpoczęto szereg badań skupiających się na ofercie gier przez pryzmat ochrony graczy: oferta nielegalna, gry zdrapkowe FDJ, gry kasynowe, których wyniki w przypadku dwóch ostatnich oczekiwane są w 2024 roku.
Program 2024
Wzmocnij identyfikację i wsparcie dla nadmiernych hazardzistów, nawiąż nowe partnerstwa ze światem profilaktyki i opieki.
Mając na uwadze wysoką stawkę identyfikacji i wspierania anonimowych graczy w fizycznej sieci dystrybucji oferty FDJ i PMU oraz ich status monopolisty, ANJ nakazał operatorom przedstawienie w marcu 2023 roku nowego, wzmocnionego systemu umożliwiającego im spotkanie z graczem obowiązków ochronnych, w szczególności eksperymentowania z programami umożliwiającymi graczom identyfikację za pośrednictwem konta gracza. W przypadku braku ograniczeń regulacyjnych, w przeciwieństwie do niektórych krajów europejskich, które wprowadziły obowiązkową „kartę gracza”, oba programy będą opierać się na wolontariacie i będą podlegać ocenie.
Jednocześnie ANJ zamierza wypuścić w 2024 r. nowy praktyczny przewodnik „identyfikacja i wsparcie dla nadmiernych lub patologicznych hazardzistów” w punktach sprzedaży.
Mówiąc bardziej ogólnie i równolegle, ANJ pragnie rozpocząć prace mające na celu wyjaśnienie zakresu działań różnych podmiotów, w szczególności operatorów, w zakresie komunikacji w celu podniesienia świadomości na temat ryzyka uzależnienia od gier hazardowych. Wreszcie zostaną nawiązane nowe partnerstwa ze strukturami wsparcia graczy.
Nadzór nad strategiami promocyjnymi
Każdego roku operatorzy gier hazardowych, niezależnie od tego, czy znajdują się w sytuacji monopolu, czy konkurencji, muszą przedłożyć swoją strategię promocyjną do zatwierdzenia Krajowemu Urzędowi ds. Gier.
ANJ musi zatem dopilnować, aby strategia promocyjna prezentowana co roku przez operatorów była odpowiednia do zapewnienia wyważonej równowagi między, z jednej strony, ich uzasadnionym celem, jakim jest upublicznienie oferty gier, a wyróżnieniem się na tle oferty nielegalnej, a z drugiej strony realizację celów prawnych, za które są odpowiedzialni, w szczególności tych, których celem jest zapobieganie nadmiernemu lub patologicznemu hazardowi oraz ochrona nieletnich.
Analiza strategii promocyjnych na dany rok: zatwierdzenia wraz z warunkami
W 2023 r. ANJ przeprowadził analizę porównawczą strategii promocyjnych 17 zatwierdzonych operatorów internetowych i 2 operatorów korzystających z praw wyłącznych (FDJ i PMU). Wydaje się, że wszyscy operatorzy zasadniczo przestrzegali wytycznych i zaleceń dotyczących komunikatów handlowych, przyjętych w lutym i październiku 2022 r., a także zobowiązań podjętych podczas podpisywania statutów.
Niemniej jednak ta analiza strategii promocyjnych umożliwiła podkreślenie kilku punktów wymagających uwagi:
– Utrzymanie wysokiego poziomu inwestycji promocyjnych (media, nagrody finansowe, sponsoring) w okresie, w którym rok 2023 był mniej bogaty w wydarzenia sportowe na dużą skalę: operatorzy planowali przeznaczyć 630 mln euro, co oznacza wzrost o 6% w porównaniu do 2022 r., ze szczytem spodziewanym podczas Pucharu Świata w Rugby;
– Nagrody finansowe stanowiły pierwszą pozycję w budżecie reklamowym operatorów (59% inwestycji), co odzwierciedlało ich chęć utrzymania bazy klientów w kontekście rynku internetowego charakteryzującego się nowymi napięciami konkurencyjnymi;
– 49% inwestycji medialnych zaplanowano na kanały cyfrowe, co stanowiło szczególnie skuteczne dźwignie w zakresie pozyskiwania i zatrzymywania graczy. To inwestycje, które wykazały największy wzrost (+23%);
– Coraz większe wykorzystanie influencer marketingu, który stanowi dźwignię szczególnie popularną wśród młodych ludzi. Operatorzy planowali aktywować w 2023 roku 117 twórców treści, influencerów i ambasadorów;
– Znaczący wzrost wykorzystania sponsoringu sportowego.
Wreszcie kolegium ANJ zdecydowało się odrzucić strategię promocyjną LA FRANÇAISE DES JEUX w odniesieniu do jej działalności monopolistycznej, ponieważ nie można jej uznać za wystarczająco wyważoną i ograniczoną w odniesieniu do reklamy monopolu pieniężnego w grach, którą można zgodnie z prawem zastosować. Nowy wniosek został rozpatrzony i zatwierdzony przez kolegium ANJ w maju 2023 r.
Na koniec analizy strategii promocyjnych ANJ musi w swojej decyzji wybrać jedną z trzech opcji:
– Całkowicie zatwierdza strategię promocyjną operatora;
– Zatwierdzić strategię promocyjną operatora, ale dołączając do swojej decyzji warunki, na podstawie których strategia promocyjna jest zatwierdzana (niezastosowanie się do tych zaleceń może, w razie potrzeby, spowodować, że ANJ skieruje sprawę do swojej komisji ds. sankcji na podstawie art. 43 ust ustawa z dnia 12 maja 2010 r.);
– Odrzucić strategię promocyjną operatora, a w tym przypadku ten ostatni ma obowiązek przedłożyć nowy plik w ciągu jednego miesiąca.
Influencerzy i hazard:
jakie działania powinni podjąć ANJ i ustawodawca, aby lepiej uregulować te praktyki?
Badanie Kantar z lutego 2022 roku, wykonane na zlecenie ANJ, ujawnia istotne dane dotyczące wpływu influencerów (twórców treści) na nawyki konsumpcyjne graczy w wieku od 15 do 20 lat. Zaobserwowano, że 62% tych graczy obserwuje co najmniej jednego influencera, a 35% co najmniej dziesięciu. Ponadto 49% tych graczy dokonało już zakupu produktu lub usługi po rekomendacji influencera.
Liczby te sugerują dużą wrażliwość nieletnich i młodych dorosłych na dyskurs wpływowych osób, szczególnie jeśli chodzi o rejestrację lub grę u operatora gier hazardowych (JAH).
Niniejsze badanie potwierdza zatem dominującą rolę influencerów w decyzjach zakupowych młodych graczy, podkreślając w ten sposób znaczenie regulowania i monitorowania praktyk handlowych w tym sektorze.
Efekty rekomendacji ANJ i ARPP „Certyfikat Odpowiedzialnego Wpływu”
W następstwie tej obserwacji ANJ podjął decyzję o wzmocnieniu swoich narzędzi regulacyjnych, wydając zalecenie dla operatorów gier hazardowych, aby nie nawiązywali współpracy z influencerami, których widownia stanowi więcej niż 16% osób w wieku 13–17 lat.
Zalecenie to konsoliduje interpretację paragrafu 3 CSI D320-10: „W przekazach handlowych na rzecz gier pieniężnych i losowych zabrania się: 3° Jakiegokolwiek przedstawiania osobowości lub postaci należących do świata nieletnich”.
W ramach Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 2022 przeprowadzono dogłębną analizę i wnikliwą ocenę 94 influencerów aktywowanych na potrzeby wydarzenia przez operatorów. Stwierdzono, że ponad 80% ich odbiorców stanowili młodzi ludzie poniżej 35 roku życia, z czego połowa była poniżej 25 roku życia.
Influencerzy specjalizowali się głównie w dziedzinach gier wideo, rapu i humoru, czyli tematów szczególnie popularnych w tej grupie wiekowej. Niektóre przemówienia i uwagi tych wpływowych osób wzbudziły obawy. Rzeczywiście, czasami zachęcały do obstawiania dużych sum pieniędzy, tworząc iluzję kontroli poprzez zakłady przedstawiane jako „bezpieczne”. Ponadto promowali typerów i w widoczny sposób okazywali oznaki bogactwa. Wreszcie w przypadku niektórych filmów nie wyświetlał się komunikat ostrzegawczy, który jest obowiązkowy w przypadku tego typu treści.
W podejściu mającym na celu promowanie odpowiedzialnego wpływu, Urząd Regulacji Reklamy Profesjonalnej (ARPP) stworzył nową opcję poświęconą „hazardowi” w ramach „Certyfikatu odpowiedzialnego wpływu”. Inicjatywa ta została współtworzona i przetestowana przez ANJ, która obecnie zaleca, aby wszyscy influencerzy otrzymali certyfikat „Odpowiedzialnego wpływu” z opcją „Hazard” przed podpisaniem partnerstwa z operatorem JAH. Działanie to ma na celu zapewnienie, że influencerzy są w pełni świadomi zagadnień i obowiązków związanych z promowaniem tego typu produktu i usługi, która nie jest zwykłym produktem ani usługą.
57 influencerów ma umowę z operatorami gier hazardowych w 2024 r. w porównaniu do 121 influencerów w 2023 r.
Operatorzy zmniejszyli swoje budżety przeznaczone na strategie wywierania wpływu o ponad połowę (-55%) pomiędzy budżetem prognozowanym na 2023 r. a budżetem wydanym na 2023 r., w szczególności ze względu na różne łączne środki bardziej restrykcyjnego nadzoru, a także obserwację bardzo niskiego wskaźnika zwrotu z inwestycji (ROI) generowanego przez wpływ.
Pomimo spadku wydatków w 2023 r., operatorzy planują w 2024 r. zwiększyć swoje budżety na influenserów o 72%. Prognozowany budżet na 2024 r. wynosi 8,6 mln euro w porównaniu do 5 mln euro faktycznie wydanych w 2023 r. Ponieważ rok 2024 charakteryzuje się bogatym kalendarzem sportowym (Euro 2024 oraz IO 2024), operatorzy chcą wykorzystywać społeczności influenserów do rekrutacji nowych graczy przed tymi wydarzeniami aby zarabiać na nich podczas tych wydarzeń. Pomimo tego zwiększenia budżetu liczba umów pomiędzy influencerami a operatorami spadła o 52% (tj. o 64 influencerów mniej). Operatorzy faworyzują obecnie jakość odbiorców influencerów, a nie ich ilość, przy czym takie podejście sprzyja pozyskiwaniu nowych graczy, a tym samym lepszemu zwrotowi z inwestycji.
ANJ stale monitoruje, zwłaszcza podczas wydarzeń komercyjnych, treści przekazywane przez osoby wpływowe współpracujące z operatorami gier hazardowych.
Ustawa z dnia 9 czerwca 2023 r. „mająca na celu uregulowanie wpływów handlowych i zwalczanie nadużyć influencerów w sieci”
Przed wprowadzeniem tej ustawy nie istniały żadne przepisy prawne ani wykonawcze dotyczące konkretnie stosowania wywierania wpływu. Influencerzy podlegali jednak przepisom prawa zwyczajowego oraz przepisom Kodeksu konsumenckiego, w szczególności artykułom L.121-1 i nast. Kodeksu konsumenckiego dotyczącym nieuczciwych praktyk handlowych, a także przepisom regulującym komunikację handlową. w szczególności w sprawach gier hazardowych i losowych:
– art. L. 320-12 CSI, który przewiduje obowiązek dołączania do komunikatów handlowych komunikatów ostrzegawczych;
– Artykuły D. 320-9 i D. 320-10 CSI zabraniające odpowiednio przekazów handlowych, które mogą nawoływać do nadmiernego lub patologicznego hazardu oraz takich, które mogą nakłonić nieletnich do hazardu.
Jeśli chodzi o hazard, ANJ, odnotowując coraz częstsze korzystanie przez operatorów z influencerów, podjął ten temat już w 2022 r. w swoich zaleceniach dotyczących komunikacji komercyjnej, wyraźnie zachęcając operatorów gier hazardowych:
– zamieszczenia w umowie z influencerem klauzuli, za pomocą której ten ostatni oświadcza, że zapoznał się z regulaminami dotyczącymi przekazów handlowych związanych z grami pieniężnymi i losowymi oraz zobowiąże się do ich przestrzegania;
– wykorzystywanie wyłącznie infleunserów i ambasadorów, których widownia jest mniejsza niż 16% w grupie wiekowej 13-17 lat i którzy otrzymali „Certyfikat odpowiedzialnego wywierania wpływu”. Certyfikat taki, ustanowiony i wydany przez Urząd Regulacji Reklamy Profesjonalnej (ARPP), gwarantuje w szczególności, że influencer został wcześniej poinformowany o tym, że tworząc treści w zamian za zaproszenie, wynagrodzenie, prezent od reklamodawcy musi wyraźnie i natychmiastowo wskazywać płatną współpracę handlową.
Pomimo istniejących wcześniej regulacji mających zastosowanie do influencerów, władze publiczne spotkały się z nielegalnymi praktykami, które niektórzy z nich (często mający siedzibę za granicą) dopuszczają się z pewną bezkarnością, w różnych sektorach (szczególnie w zakresie produktów finansowych), a czasami skutkują do mocnego nagłośnienia w mediach. Zdecydowano się na uchwalenie przepisów w odpowiedzi na skalę problemu oraz wykładniczy rozwój sieci i wpływów społecznych.
W związku z tym ANJ została zaproszona do udziału w pierwszym kwartale 2023 r. w cotygodniowych pracach grupy roboczej na ten temat w Bercy i została wysłuchana w Zgromadzeniu Narodowym i Senacie w ramach prac nad tą ustawą, która została przyjęta 9 czerwca , 2023.
Co przewiduje ustawa z dnia 9 czerwca 2023 r
Definicja
Pierwszym wkładem tej ustawy jest podanie definicji influencerów, a dokładniej „osób prowadzących działalność wywierania wpływu komercyjnego drogą elektroniczną”. Są to osoby fizyczne lub prawne, które za opłatą mobilizują swój rozgłos wśród odbiorców w celu publicznego przekazywania drogą elektroniczną treści mających na celu bezpośrednio lub pośrednio promowanie towarów, usług lub dowolnej przyczyny.
Obowiązki ogólne
Prawo nakłada na influencerów szereg ogólnych obowiązków, w szczególności obowiązek wyraźnego wskazania na obrazie lub filmie słów „reklama” lub „współpraca handlowa” w sposób jasny, czytelny i rozpoznawalny, niezależnie od formatu przekazu promocji i przez cały jej czas trwania.
Szczególne zakazy lub obowiązki dla niektórych sektorów, w szczególności gier hazardowych.
– wpływ na gry pieniężne i losowe jest dozwolony wyłącznie na platformach internetowych posiadających techniczne możliwości wykluczenia dostępu nieletnich i skutecznie uruchamiających mechanizm wykluczenia, zgodnie z ramami opracowanymi przez ARCOM po konsultacji z ANJ i CNIL;
– influencerzy mają obowiązek wskazać na obrazie lub filmie zakaz treści dla nieletnich w sposób jasny, czytelny i rozpoznawalny, niezależnie od formatu promocji i przez cały czas jej trwania;
– umowy pomiędzy influencerami a operatorami gier hazardowych muszą zawierać klauzulę, w której influencerzy poświadczają, że znają przepisy regulujące reklamę gier hazardowych i zobowiązują się do ich przestrzegania.
Niedopełnienie tych obowiązków zagrożone jest karą administracyjną przewidzianą w artykule L324-8-1 Kodeksu bezpieczeństwa wewnętrznego, która może wynieść do 100 000 euro.
Ustawa przypomina także, że influencerom zabrania się jakiejkolwiek promocji, bezpośredniej lub pośredniej, na rzecz subskrypcji porad lub prognoz sportowych („tipsterzy”), co jest praktyką charakteryzującą się przestępstwem oszukańczej praktyki handlowej w każdych okolicznościach przewidzianych w art L.121-4 Kodeksu konsumenckiego i usankcjonowane artykułem L.132-2 Kodeksu konsumenckiego.
W styczniu 2024 r. ANJ udzielił wywiadu w Zgromadzeniu Narodowym, aby omówić obecne stosowanie ustawy, jej pierwsze konsekwencje, a także ewentualne niezbędne dostosowania.
W tym zakresie i na dzień pisania niniejszego raportu niektóre przepisy prawa wpływu muszą zostać poddane modyfikacjom w celu dostosowania ich do prawa europejskiego, a w szczególności do dyrektywy „e-commerce” z 8 czerwca 2000 roku, oraz rozporządzenie o usługach cyfrowych (DSA) z 19 października 2022, które weszło w życie 17 lutego 2024. Z zastrzeżeniem poniższych…
Informuj i chroń graczy
Aby realizować swoją misję polegającą na zapobieganiu nadmiernemu hazardowi i ochronie nieletnich, która spełnia jeden z czterech celów polityki państwa w zakresie gier hazardowych, ANJ realizuje różne działania samodzielnie lub we współpracy lub partnerstwie z różnymi zainteresowanymi stronami: stowarzyszeniami, operatorami gier hazardowych, władzami publicznymi, itp. ANJ zamierza także umieścić gracza w centrum regulacji, dlatego oferuje różne narzędzia lub usługi umożliwiające mu poznanie dobrych praktyk w grach i uzyskanie w razie potrzeby pomocy.
Kampanie profilaktyczne
Puchar Świata w Rugby
W miarę zbliżania się Pucharu Świata w Rugby ANJ zwrócił się do Toluna – Harris Interactive z pytaniem Francuzów o ich zamiary w zakresie zakładów. Według tego badania 13% Francuzów stwierdziło, że zamierza postawić pieniądze podczas zawodów. Aby przypomnieć młodym ludziom o dobrych praktykach, ANJ uruchomiło następnie kampanię uświadamiającą transmitowaną na Snapchacie i na plakatach zewnętrznych.
„Rugby ma swoje zasady, podobnie jak zakłady”
Jeśli większość obstawiających prowadzi działalność rekreacyjną i kontrolowaną, celem tej kampanii informacyjnej było przypomnienie dobrych praktyk w zakresie utrzymywania rekreacyjnej praktyki obstawiania zakładów sportowych:
ustal swój budżet i szanuj go, ustal czas i limity zakładów, nie przeceniaj swojej wiedzy, ponieważ w sporcie szansa jest zawsze obecna.
Kampania przemawia do gracza, bawiąc się bardzo kolorowym słownictwem związanym z rugby. Przesłanie jest proste: nie zaczniesz, jeśli nie opanujesz kodów.
Kampania była dystrybuowana w reklamach społecznościowych na Snapchacie (ponad 3 mln wyświetleń) oraz w cyfrowych ekspozycjach zewnętrznych (DOOH), dzięki przestrzeniom udostępnionym przez niektórych członków Związku Reklamy Zewnętrznej (UPE).
Kampania oceniająca
ANJ uruchomiło kampanię promującą wśród młodych ludzi usługę oceny gier Evalujeu. Swoją kampanię transmitowała w 431 misjach lokalnych i 160 szkołach wyższych w całym kraju.
Kampania dotarła do prawie 500 000 osób.
Strona internetowa
Witryna anj.fr stale się rozwija, aby jak najlepiej odpowiadać potrzebom użytkowników. W związku z tym zmieniono strukturę i zawartość witryny, aby zapewnić graczom więcej miejsca. Dla nich została wydzielona przestrzeń, w której mogą szybko znaleźć wszelkie informacje na temat hazardu i zapobiegania zagrożeniom związanym z nadmierną praktyką.
Nowość!
Nowe często zadawane pytania (FAQ), których treść została opracowana i całkowicie zmieniona, są teraz łatwo dostępne. FAQ składa się z około 70 pytań i odpowiedzi sklasyfikowanych według tematów i oferujących treści edukacyjne. FAQ będzie prawdopodobnie ewoluować w zależności od zmian w potrzebach użytkowników. Po zapoznaniu się z FAQ gracze mogą, jeśli uznają to za konieczne, uzyskać spersonalizowaną odpowiedź, wypełniając formularz online. W większości przypadków odpowiedź następuje średnio w ciągu jednego dnia.
Odpowiedzi na pytania opinii publicznej
„Skrzynka kontaktowa” ANJ, główny punkt kontaktowy dla graczy, ich otoczenia i profesjonalistów, to prosty sposób na uzyskanie szybkiej i właściwej odpowiedzi.
Gracze kontaktują się z ANJ, aby:
• Informować o sporach pomiędzy nimi a operatorami gier;
• Zgłaszać potencjalnie nielegalne praktyki ze strony operatorów gier hazardowych;
• uzyskać poradę dotyczącą dochodzenia swoich praw;
• Poprosić o pomoc dotyczącą problemów z hazardem dla siebie lub bliskiej osoby;
• Zgłaszać nielegalne podmioty (kasyna online, nielicencjonowani operatorzy, typerzy).
Informacje pochodzące z tych żądań stanowią ważne źródło informacji dla wszystkich usług ANJ, ponieważ dostarczają informacji o tym, jak gracze „doświadczają” oferowanych gier i ich relacjach z operatorami. Umożliwiają także wykrycie słabych sygnałów pozwalających ANJ na ukierunkowanie działań (na przykład nadmierny hazard i nielegalne oferty).
W przypadku użytkowników profesjonalnych ANJ odpowiada na prośby o poradę prawną pierwszego stopnia dotyczącą francuskich przepisów dotyczących gier hazardowych.
W 2023 r. ANJ rozpatrzyło 5400 wniosków (+54% w porównaniu z 2022 r.), rozdzielonych w następujący sposób:
50% w przypadku wniosków o udzielenie informacji ogólnych,
40% w przypadku wniosków dotyczących operatorów gier
10% na zlecenia profesjonalne.
Podobnie jak w 2022 r., główne raporty dotyczyły sporów dotyczących:
• Wpłaty lub wypłaty od autoryzowanego operatora;
• Sporu dotyczącego rozliczenia zakładu sportowego;
• Blokowania lub zamknięcia konta gracza.
Ochrona gracza
Dobrowolny zakaz hazardu
Dobrowolny zakaz gier jest podejściem ściśle osobistym i poufnym, oferowanym graczom pragnącym zabezpieczyć się przed ryzykiem związanym z nadmiernym uprawianiem hazardu. Z wnioskiem o wpis do akt mogą wystąpić także opiekunowie będący prawnymi przedstawicielami osoby doświadczającej problemów z hazardem. Na koniec 2023 r. w kartotece zarejestrowanych było ponad 58 tys. osób.
Rejestracja ta skutkuje zakazem dostępu:
- Do kasyn lub klubów gier;
- Do witryn z zakładami sportowymi, wyścigami konnymi i pokera online zatwierdzonych przez ANJ;
- Gry Française des jeux lub PMU realizowane online lub w punktach sprzedaży z kontem gracza.
Zakaz ten obowiązuje przez okres co najmniej trzech lat. Po upływie tego okresu osoba zainteresowana może w każdej chwili wystąpić z wnioskiem o uchylenie zakazu.
ANJ oferuje teleserwis dostępny na swojej stronie internetowej. Dzięki temu zdematerializowanemu systemowi ANJ było w stanie znacznie skrócić efektywny czas rejestracji, który obecnie wynosi od 24 do 72 godzin.
- 58 319 Dobrowolne zakazy gier zapisane w pliku krajowym, co oznacza wzrost o 25% w porównaniu z 2022
- 14 712 rejestracji (wpisów)
- Zniesiono 3429 rejestracji (wyjścia)
- Czas rejestracji lub zniesienia wynosi 3 dni robocze
- 80% osób zarejestrowanych w 2023 r. stanowili mężczyźni, a 20% kobiety
Dobrowolne zakazy gier hazardowych znacznie wzrosły wśród młodych dorosłych w wieku od 18 do 34 lat, zarówno wśród okazjonalnych graczy, jak i osób wykazujących oznaki nadmiernej lub patologicznej gry.
Ciąg dalszy…
Za kilka miesięcy wprowadzone zostaną udoskonalenia techniczne w procedurze dobrowolnego zakazu gier.
Zmiany te mają na celu uczynienie procesu bardziej nowoczesnym i przystępnym, poprzez integrację innowacyjnych rozwiązań informatycznych. W ramach tego rozwoju wprowadzona zostanie bezpieczniejsza kontrola tożsamości, aby zapobiec ryzyku kradzieży tożsamości, zachowując jednocześnie poufność procesu.
Podział według grup wiekowych przy rejestracji
Osoby w wieku 18-35 lat
ANJ odnotowuje wzrost liczby dobrowolnych zakazów gier wśród młodych dorosłych (w wieku 18–24 lat), których odsetek wzrósł o 33% od 2022 r. Osoby w wieku 18–34 lat stanowią 49% osób, które wykluczone są z grania. Często kojarzony jest z tym hazard z pierwszym zakładem w punkcie sprzedaży, postawionym przez kilka osób w celu postawienia większej sumy pieniędzy, w nadziei na osiągnięcie większego zysku w przypadku zwycięstwa. W związku z tym obstawianie zakładów jest bardziej samotną praktyką, której towarzyszy dość szczegółowa analiza kursów i statystyk w nadziei, że ta „wiedzy” ogranicza ryzyko i szansę.
Osoby w wieku 35-49
Osoby w wieku 35-49 lat i 50-64 lata są większymi fanami kasyn, zwłaszcza automatów do gier i gier stołowych. Ci gracze szukają Jackpota, ich sytuacja rodzinna jest często zagrożona przez budżet przeznaczony na gry, który staje się nieuzasadniony oraz utratę kontroli i przejrzystości.
Osoby w wieku 50-64 lata
Fanami kasyn są osoby w wieku 50-64 lata i powyżej 65 lat. Szukają odwrócenia uwagi, uznania, ale przede wszystkim kontaktów społecznych. Są wrażliwi na oferty komercyjne „wieczoru tematycznego” w restauracjach i barach. Lubią przychodzić w grupach lub samotnie. Ich uzależnienie od hazardu staje się problemem dla kręgu rodzinnego, ponieważ są to emeryci, którzy trwonią zgromadzone przez całe życie pieniądze. Gracze ci mówią nam, że tracą swoje znaczniki czasoprzestrzenne (czas, dzień/noc itp.). Bardzo często to krewni starają się zakazać swoim bliskim.
Mediacja
Celem mediacji w grach jest promowanie polubownego rozstrzygania sporów, które mogą powstać pomiędzy graczami a operatorami gier lub zakładów zatwierdzonymi przez ANJ lub posiadaczami praw wyłącznych (Française des jeux i PMU).
Niezależny i bezstronny mediator ds. gier, Denys Millet, sędzia honorowy, słucha konsumentów i jest odpowiedzialny za łączenie punktów widzenia w celu utorowania drogi do polubownego rozwiązania. Mediacja pozwala uniknąć konieczności zwracania się do sądu, do którego skierowanie sprawy nadal jest możliwe.
Przed skontaktowaniem się z mediatorem należy najpierw skontaktować się pisemnie z operatorem. W zależności od uzyskanej odpowiedzi lub w przypadku braku odpowiedzi ze strony operatora w ciągu 20 dni może on wówczas skontaktować się z mediatorem.
W każdej chwili strony mogą wycofać się z procesu mediacji.
Propozycja mediatora nie ma mocy wiążącej, każda ze stron ma swobodę przyjęcia lub odrzucenia rozwiązania przyjętego przez mediatora.
Udział w mediacji nie wyłącza możliwości zwrócenia się do sądu.
Ciąg dalszy…
Pod koniec 2024 r. udostępniona zostanie nowa witryna pośrednika w grach. Umożliwi ona graczom śledzenie ich próśb o mediację i łatwe dostarczanie niezbędnych uzupełnień do swoich instrukcji. Zespołom ANJ nowa witryna ułatwi zarządzanie zgłoszeniami.
Mediacje w liczbach
- Do usługi mediacji wpłynęło w 2023 r. 1525 wniosków, tj. o 11% więcej niż w 2022 r.
- Zakłady sportowe stanowią zdecydowaną większość wniosków o mediację: 91%
- Spory są zasadniczo powiązane z zakładami (wynik zakładu, anulowanie zakładów) i zarządzaniem kontem gracza (blokowanie konta, zamknięcie konta, niezrealizowana prośba o wypłatę).
- Liczba wniosków uznanych za niedopuszczalne wynosi łącznie 752 (49% wniosków)
- Brak wcześniejszej pisemnej skargi do operatorów stanowi główną przyczynę niedopuszczalności: 89%
- Mediator zamknął 754 sprawy
Średni czas przetwarzania wynosi 31 dni.
Ten średni czas przetwarzania jest znacznie krótszy od maksymalnego czasu 90 dni określonego w Kodeksie konsumenckim.
Zalecenia mediatora
W swoim raporcie za 2023 r. mediator kieruje cztery rekomendacje dla operatorów:
- Kontynuuj zwrot salda konta gracza w przypadku zamknięcia konta z powodu podejrzenia oszustwa
Mediator uważa, że podejrzenia co do autentyczności dokumentów przedstawionych przez gracza (potwierdzenie adresu, dowód tożsamości i dokumenty bankowe) mogą uzasadniać zamknięcie konta jako środek zapobiegający potencjalnemu ryzyku oszustwa.
Z drugiej strony operator nie może samodzielnie skonfiskować depozytu początkowego gracza i, z wyjątkiem przypadku wypowiedzenia złożonego wobec TRACFIN, operator ma obowiązek zwrócić graczowi kwotę depozytu początkowego.
> Mediator zaprasza operatorów, którzy zamykają konto gracza, do uzasadnienia swojej decyzji dokładnymi faktami i zwrotu graczowi salda konta, chyba że uzasadnią, że zakłady zostały postawione nielegalnie.
2. Wykreślenie niektórych klauzul z CGU (ogólnych warunków korzystania) i regulaminów gier operatorów
Regulamin przewiduje, że operator może anulować zakłady w przypadku przyjęcia kolejnych zakładów na tę samą selekcję w krótkim czasie (postawienie 6 zakładów na ten sam tytuł w odstępie 7 minut). Przepis zakazujący tej praktyki wydaje się zgodny z prawem.
Z drugiej strony, legalność tego przepisu jest przedmiotem dyskusji, ponieważ operator może według własnego uznania anulować te zakłady lub nie, w zależności od ich przegranego lub wygranego charakteru.
Mediator zaleca zatem operatorom zachowanie czujności i natychmiastowe wyłączenie ze swoich regulaminów gier restrykcyjnych klauzul
3. Poinformuj graczy w przypadku zamknięcia konta gracza z powodu braku aktywności
Operatorzy są zobowiązani do zamknięcia konta gracza, jeśli jego posiadacz nie przeprowadził transakcji związanej z grą w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy. Zamknięcie to zazwyczaj wiąże się z opłatami.
> Aby uniknąć skierowania do mediatora, byłoby pożądane, aby pod koniec okresu 11 miesięcy operatorzy poinformowali gracza o zbliżającym się zamknięciu jego konta z powodu jego braku aktywności. Rozwiązanie to pozwoliłoby także graczom pamiętać, że posiadają konto, a tym samym bezpłatnie dokonać niezbędnych działań: wznowić grę lub zamknąć konto.
4. Podejmij kroki, aby zapobiec nadmiernemu hazardowi
Jeżeli liczba skierowań związanych z kwestiami uzależnień pozostaje niska w porównaniu z liczbą osób nadmiernie uprawiających hazard, mediator zauważa wzrost liczby wniosków dotyczących:
– Wyzwań związanych z decyzjami o zamknięciu konta przez graczy, którzy nie uważają się za nadmiernych hazardzistów;
– Lub odwrotnie, podważa odpowiedzialność operatora za niedopełnienie obowiązków zapobiegawczych.
W takich przypadkach mediator dokonuje szczegółowej analizy stanu faktycznego wynikającego z dokumentów przedstawionych przez obie strony w celu oceny, czy operator stwierdził utratę kontroli nad graczem i czy podjął kroki towarzyszące dostosowane do sytuacji gracza.
Rozwiązanie polegające na zawieszeniu konta, które operatorzy obecnie opóźniają lub wręcz niemal systematycznie odrzucają, powinno zdaniem mediatora zadziałać, gdy tylko gracz nie zareaguje na komunikaty zapobiegawcze, będzie uchylał się od wszelkich prób nawiązania kontaktu lub jeszcze bardziej zmieni swoje zachowanie w grze poprzez wzrost jego depozytów i stawek odzwierciedlający wyraźną utratę kontroli narażającą go na znaczne straty.
Taki środek umożliwiłby zainicjowanie wymiany z graczem w celu lepszego wspierania go, zgodnie z zaleceniami przewodnika ANJ na temat identyfikacji i wspierania nadmiernych lub patologicznych hazardzistów.
Synergia mediacji i działań ANJ
Również w tym roku misje mediatora i ANJ uzupełniają się i odpowiadają sobie nawzajem, aby lepiej informować i chronić graczy, a w szczególności graczy zagrożonych. ANJ rzeczywiście zobowiązuje się do przestrzegania niektórych zaleceń wydanych przez mediatora, które odzwierciedlają również prośby graczy, które otrzymuje bezpośrednio. Kilka niedawnych działań ANJ ilustruje to pozytywne koło: przeprowadzony globalny przegląd ogólnych warunków korzystania, całkowite przepisanie listy autoryzowanych mediów bukmacherskich („lista sportowa”), intensyfikacja polityki kontrolnej, zdefiniowanie swojego nowego planu strategicznego, który jako cel priorytetowy uznaje drastyczne zmniejszenie liczby osób nadmiernie uprawiających hazard itp.
Globalny przegląd ogólnych warunków korzystania z operatorów
ANJ i Mediator ds. gier byli kilkakrotnie przesłuchiwani przez graczy w związku z ważnością niektórych klauzul przewidzianych w ogólnych warunkach użytkowania (CGU) oraz regulaminach gier i zakładów zatwierdzonych operatorów internetowych. Pytanie o ważność tych klauzul można by skierować także do sądów.
W tym kontekście ANJ podjął decyzję o przeprowadzeniu w 2023 r. przeglądu dokumentacji umownej wszystkich zatwierdzonych operatorów internetowych.
Przegląd ten przeprowadzono w celu osiągnięcia zadowalającego poziomu zgodności z prawem, przed ewentualnymi kolejnymi kontrolami. Nie stanowi to zatwierdzenia przez ANJ. W rzeczywistości operatorzy ponoszą wyłączną odpowiedzialność za sporządzenie dokumentacji umownej, która nie ma być ujednolicona.
Główne ustalenia i punkty do poprawy z korzyścią dla graczy
Ten globalny przegląd i wymiana zdań, która miała miejsce przy tej okazji między służbami ANJ a operatorami, pozwoliły na usunięcie różnych klauzul, z których niektóre są nielegalne ze względu na ich abuzywny charakter, a dla innych są niejednoznaczne i dlatego mogą prowadzić do trudności wdrożeniowych. Należą do nich następujące klauzule:
- klauzule całkowicie lub częściowo wyłączające odpowiedzialność operatorów, tym samym nadmiernie ograniczając prawo graczy do odszkodowania w przypadku naruszenia przez operatora gier;
- klauzule utrudniające konsumentom podjęcie czynności prawnych, np. zobowiązujące gracza, w przypadku zaistnienia sporu, do skierowania sprawy do sądu innego niż właściwy dla jego miejsca zamieszkania. Niezależnie od tego, gdzie znajduje się siedziba operatora, nawet będąc za granicą, gracz musi mieć możliwość wejścia na teren jurysdykcji swojego miejsca zamieszkania;
- klauzule ograniczające środki dowodowe dostępne dla konsumentów;
- klauzule skracające okres przedawnienia, w którym gracz może dochodzić swoich praw wobec operatora, który co do zasady wynosi pięć lat;
- klauzule umożliwiające operatorowi ograniczenie zakładów graczy bez konieczności podawania uzasadnionego powodu.
W tym względzie ANJ przypomniał operatorom, że ograniczenie zakładów bez uzasadnionej przyczyny może stanowić odmowę świadczenia usług zabronionych przez kodeks konsumencki, a nawet, w zależności od okoliczności, oszukańczą praktykę handlową. W tym przypadku uzasadniony powód, który zawsze musi być w stanie udowodnić operator, może w szczególności polegać na:
– zapobieganiu nadmiernemu lub patologicznemu hazardowi oraz ochrona nieletnich;
– walka z oszustwami, praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu;
– lub ryzyko finansowe operatora. - • klauzule, które mogą pokrzyżować przewidywania graczy, np. takie, które w przypadku remisu lub remisu w rankingach spowodują wypłatę graczowi kwoty niższej niż jego początkowa stawka (wypłata zakładu po niższym kursie od 1 ).
Pod koniec tego przeglądu operatorzy poprawili większość odnotowanych w ten sposób klauzul, a kilku z nich zdecydowało się na całkowitą zmianę swoich regulaminów.
Walka z nielegalnymi ofertami
Ze względu na ryzyko, jakie niesie ze sobą, walka z nielegalną ofertą gier hazardowych jest przedmiotem stałej troski Krajowego Urzędu ds. Gier.
Pilna potrzeba ochrony gracza w obliczu niebezpieczeństw, jakie stwarzają nielegalne oferty, wymaga wzmożenia walki z nielegalnymi ofertami za pomocą różnych dźwigni.
Gra na nielegalnej stronie niesie ze sobą wiele zagrożeń dla gracza
- Brak wypłaty wygranych;
- Oszustwo ze środkami płatniczymi;
- Gromadzenie danych osobowych;
- Instalacja złośliwych programów komputerowych;
- Brak ochrony w przypadku sporu sądowego;
- Brak weryfikacji większości;
- Brak ochrony dla nadmiernych graczy, takich jak osoby, którym zakazano grania w gry, oraz brak mechanizmów samowykluczenia.
Bardziej skuteczna procedura blokowania administracyjnego, którą jednak należy uzupełnić innymi działaniami
Rok 2023 to pierwszy tzw. „pełny” rok dla administracyjnej procedury blokowania wdrożonej w praktyce od czerwca 2022 r. W 2023 r. prezes ANJ skierował do dostawców usług internetowych i wyszukiwarek 262 nakazy blokowania i wyłuskiwania adresów URL dotyczące 1274 adresów URL. Procedura ta umożliwiła przyspieszenie procesu blokowania nielegalnych treści związanych z hazardem internetowym, przy 310% wzroście liczby blokowanych adresów URL w 2023 r. w porównaniu do 2022 r. Jest zatem niewątpliwie tańsza, szybsza i skuteczniejsza od dotychczas stosowanej procedury prawnej.
Jednakże pomimo tych bardzo zachęcających wyników i jej koniecznego charakteru, sama administracyjna procedura blokowania nie wystarczy, aby skutecznie zwalczać nielegalne oferty.
Przeprowadzono nowe działania z różnymi graczami w ekosystemie, takimi jak sieci społecznościowe (Twitter, TIKTOK, META itp.), dostawcy płatności, wyszukiwarki SEO. Na przykład GOOGLE zmodyfikowało swoje warunki tworzenia linków sponsorowanych, aby zapobiec tworzeniu takich linków na rzecz operatorów nielegalnych gier. Doniesienia, które ANJ wysłał do sieci społecznościowych, doprowadziły do dezaktywacji 221 kont, głównie na Facebooku.
Osiągnięto porozumienie o współpracy z platformą KICK, którego skuteczność zostanie przetestowana w 2024 roku. Ponadto koniec 2023 roku upłynął pod znakiem masowego zjawiska kradzieży tożsamości i kradzieży marek kasyn naziemnych BARRIERE, PARTOUCHE i JOA, jedynie na Facebooku i Instagramie obsługiwanych przez grupę META. Sytuacja ta doprowadziła do wprowadzenia codziennego monitoringu w celu wykrycia nowych nielegalnych treści, które są natychmiast zgłaszane grupie META w celu ich usunięcia. Liczba zgłoszeń przekazywanych grupie META wzrosła o 333% między 2022 a 2023 rokiem.
Witryny „lustrzane” stanowią powracający problem, który nie dotyczy wyłącznie nielegalnych treści hazardowych.
Jeśli chodzi o charakter blokowanych treści, 83% dotyczy nielegalnych ofert (69% w 2022 r.), a 17% witryn reklamowych (31% w 2022 r.).
Spośród 1274 zablokowanych adresów URL 728 dotyczyło witryn lustrzanych. „Witryna lustrzana” oznacza witrynę internetową, której interfejs jest podobny do kopii (ta sama infografika, logo i tytuł) nielegalnej witryny o tej samej nazwie, która została już zablokowana na drodze sądowej lub administracyjnej. Jedynym prawdziwym elementem odróżniającym witrynę początkową od jej witryny lustrzanej jest unikalny adres URL specyficzny dla każdej z nich. To właśnie miejsca WINMACHANCE, WINUNIQUE i CASINOINTENSE skupiają największą liczbę blokad.
W kierunku intensyfikacji walki z nielegalnymi ofertami w 2024 r
Istnienie znacznej nielegalnej oferty gier pieniężnych i losowych we Francji uzasadnia intensyfikację walki z nią. W tym celu zostanie zrealizowanych kilka działań:
- wzmocnienie współpracy sądowej w celu ścigania najbardziej ofensywnych stron na rynku francuskim;
- kampanię informacyjną skierowaną do ogółu społeczeństwa na temat nielegalnego charakteru witryn hazardowych i zagrożeń związanych z ich użytkowaniem;
- wzmocniona współpraca europejska z członkami GREF;
- rozszerzenie listy dostawców usług internetowych otrzymujących nakazy blokowania administracyjnego;
- działania przeciwko wydawcom oprogramowania hazardowego, którzy świadczą swoje usługi nielegalnym operatorom;
- głębsze monitorowanie przepływów finansowych między nielegalnymi operatorami a graczami odwiedzającymi ich oferty w celu ich zablokowania pomimo trudności związanych z egzekwowaniem tajemnicy bankowej dla śledczych ANJ.
W każdym razie istnienie znaczącej nielegalnej oferty gier losowych samo w sobie nie może uzasadniać zezwolenia na gry, na których się ona koncentruje, w szczególności gry w kasynie internetowym i gry na automatach. W tym względzie jasne jest, że znaczna nielegalna oferta utrzymuje się w krajach, w których gry są również legalnie oferowane przez konkurujących operatorów.
CZARNA LISTA
nielegalne strony, które zostały zablokowane administracyjnie
Aby umożliwić graczom lepszą identyfikację nielegalnych witryn, ANJ publikuje na swojej stronie czarną listę witryn, które zostały administracyjnie zablokowane. Ta lista, aktualizowana co miesiąc, nie wyczerpuje wszystkich istniejących nielegalnych witryn. Ponadto, jako środek ostrożności, przed hazardem na stronie z grami lepiej zapoznać się z listą zatwierdzonych operatorów i listą LA FRANCAISE DES JEUX.
ANJ zachęca również graczy do zgłaszania nielegalnych witryn hazardowych.
Główne wnioski z badania dotyczącego nielegalnych dostaw przeprowadzonego w 2023 r. na zlecenie ANJ
W ramach swojej strategii zwalczania nielegalnej oferty gier hazardowych i gier losowych w Internecie ANJ zwróciła się do firmy Pricewaterhouse Coopers (PwC) o przeprowadzenie badania w celu określenia cech charakterystycznych tej oferty i praktyk we Francji.
Nielegalna oferta zdominowana przez gry kasynowe online i automaty do gry, napędzana przez najbardziej bezbronnych graczy
- Produkt brutto z gier (GGR) wygenerowany przez nielegalną ofertę gier hazardowych online we Francji wyniósłby od 748 mln euro do 1,5 miliarda euro, czyli od 5 do 11% całego rynku gier hazardowych.
- Uważa się, że 50% ruchu internetowego związanego z nielegalnym hazardem online jest generowane przez gry kasynowe online (takie jak ruletka, kości, kości, blackjack i bakarat) oraz automaty do gier.
- Badanie przeprowadzone od stycznia do marca 2023 r. pozwoliło zidentyfikować 510 nielegalnych stron internetowych, które generują ruch na terenie Francji oraz 14 aplikacji mobilnych. Tylko 21 z tych stron obsługuje 60% nielegalnego ruchu hazardowego.
- 50% nielegalnych stron z ofertami, których operatora można zidentyfikować, należy do firm zarejestrowanych na Curaçao.
- 79% GGR generowanego przez nielegalny rynek gier hazardowych online pochodzi od graczy zaangażowanych w ryzykowne gry hazardowe.
Typowy profil gracza korzystającego z nielegalnej oferty
- W 2023 r. około 3 miliony ludzi korzystało z nielegalnej oferty co najmniej raz w miesiącu.
- 1 na 2 konsumentów nielegalnych ofert twierdzi, że nie jest świadoma nielegalnego charakteru oferty, z której korzysta
- Konsumenci nielegalnych ofert preferują gry kasynowe online inne niż automaty (54%).
- Głównymi motywacjami, dla których konsumenci nielegalnych ofert grają w tych nieautoryzowanych witrynach hazardowych, są: brak limitów zakładów lub weryfikacji tożsamości, oczekiwanie większych wygranych, a także większego bogactwa oferowanych gier.
- Konsumenci nielegalnych ofert wskazują, że dowiedzieli się o tych stronach głównie poprzez: wyszukiwania online w wyszukiwarkach (19%), reklamy online (18%) i sieci społecznościowe (18%).
- 35% konsumentów nielegalnych ofert skorzystałoby z VPN, aby w nich grać.
Walka z nadużyciami finansowymi, praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu
Gry pieniężne i losowe podlegają ścisłemu nadzorowi w celu zapobieżenia zagrożeniom porządku publicznego i porządku społecznego, w szczególności związanym z oszustwami, praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. W 2023 r. operatorzy przestrzegali wymogów i zaleceń skierowanych do nich w 2022 r. przez ANJ podczas analizy ich planów działania i wpisują się w ścieżkę poprawy zgodności.
Przegląd planów działania
Analizę planów działań przeprowadzono w kontekście Rozporządzenia z dnia 9 września 2021 r. określającego ramy odniesienia w zakresie zwalczania nadużyć finansowych oraz prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz krajowej analizy ryzyk, zatwierdzonego przez Komisję ds. Przeciwdziałania Pieniędzy Rada ds. Polityki Prania i Finansowania Terroryzmu (COLB), opublikowana 14 lutego 2023 r.
W celu zbadania planów działania operatorów gier losowych ANJ oceniła skuteczną realizację obowiązków związanych z LCF/LCB-FT i wymogami sformułowanymi podczas zatwierdzania planu działania na 2022 r., a także adekwatność zaproponowanych środków na rok 2023.
Takie podejście po raz kolejny pozwoliło ANJ ocenić sytuację każdego operatora, zarówno pod względem realizacji ubiegłorocznego planu, jak i działań zaplanowanych na 2023 rok.
Ocena realizacji planów działań na rok 2022
Zindywidualizowane monitorowanie każdego operatora przez ANJ, które w szczególności zaowocowało dwoma dwustronnymi rozmowami potwierdzającymi przestrzeganie przepisów po opublikowaniu decyzji w sprawie planów działania na 2022 r., umożliwiło osiągnięcie znacznych postępów pod względem zarządzania, zrozumienia ryzyka i relacji biznesowych kierownictwa.
Jednakże w przypadku niektórych podmiotów konieczne jest osiągnięcie postępu.
Obszary priorytetowe na rok 2023
ANJ miał nadzieję, że w 2023 r. większość operatorów będzie kontynuować wysiłki, wdrażając kilka działań, przy czym zdefiniowano trzy obszary priorytetowe:
- Dostosowanie inżynierii ostrzegania operatorów do zagrożeń, na jakie napotykają;
- Monitorowanie przestrzegania przez personel procedur dotyczących CFL/LCB-FT;
- Adekwatność procedur z obowiązkami dotyczącymi ukierunkowanych sankcji finansowych.
Odrzucenie planu działania GIE PMU ze względu na działalność monopolistyczną
W swojej decyzji ANJ przypomniał, że wymagające ramy prawne mające zastosowanie do monopoli ze względu na ich specyficzny status obejmują zdefiniowanie i wdrożenie przez te ostatnie szczególnie solidnego systemu zwalczania nadużyć finansowych, prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Dotyczy to tym bardziej GIE PMU, że oferowanie zakładów na wyścigi konne w fizycznej sieci dystrybucji wiąże się z wysokim ryzykiem, wynikającym w szczególności z przeważającego wykorzystania gotówki, anonimowości graczy i możliwości dzielenia zakładów.
ANJ zauważył, że GIE PMU nie wdrożyła w 2022 r. wszystkich wymogów sformułowanych przez kolegium w planie działania z poprzedniego roku, a jej plan działania na rok 2023 okazał się niewystarczający.
W związku z tym kolegium ANJ zdecydowało się odrzucić plan działania PMU na 2023 r. Po dyskusjach ze służbami ANJ przedstawiono i zatwierdzono przez kolegium w maju 2023 r. nowy plan działania.
Analiza ryzyka ANJ
W marcu 2023 r. ANJ opublikował nową wersję analizy dotyczącej ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, na które narażony jest nadzorowany przez niego sektor gier hazardowych. Analizę tę przeprowadzono w koordynacji z innymi zainteresowanymi służbami państwowymi oraz z uwzględnieniem Krajowej Analizy Ryzyka (ANR) opublikowanej 14 lutego przez Radę Orientacyjną ds. Zwalczania Prania Pieniędzy i Finansowania Terroryzmu.
Niniejsza publikacja, spełniająca międzynarodowe i europejskie zobowiązania oraz standardy Grupy Działania Finansowego (FATF), przedstawia główne zagrożenia w zakresie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, na które narażony jest ten sektor, a także słabe punkty, na które może mieć wpływ. Podkreśla środki łagodzące poprzez regulacje, działania nadzorcze ANJ i dobre praktyki podmiotów nim objętych.
Ta sektorowa analiza ryzyka (ASR) umożliwia ANJ osiągnięcie podwójnego celu: z jednej strony kierowanie i planowanie działań nadzorczych, a z drugiej strony pomaganie podmiotom gospodarczym w ocenie ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu ( ML-TF), na które są indywidualnie narażeni.
Z analizy tej wynika, że dzięki ścisłemu nadzorowi i kontroli państwa, a także wdrożeniu środków legislacyjnych i regulacyjnych, szczątkowe ryzyko prania pieniędzy i terroryzmu jest ogólnie umiarkowane. Jednakże niektóre segmenty oferty gier hazardowych wydają się być stosunkowo narażone, w szczególności ze względu na częściową lub całkowitą anonimowość graczy oraz stosowane środki płatnicze.
Bezpieczeństwo ofert gier
Aby osiągnąć cel, jakim jest uczciwość, niezawodność i przejrzystość operacji w zakresie gier hazardowych, określonych w polityce państwa w zakresie gier pieniężnych i losowych, ANJ opiera się na tryptyku trzech procedur: zatwierdzenia, zatwierdzenia oprogramowania i corocznej certyfikacji.
Procedury te są określone w tekstach, którym podlegają operatorzy gier hazardowych, których konkretne zastosowanie określają wymagania techniczne ustalane i publikowane przez ANJ.
Osiągnięcia w 2023 roku
W 2023 r. analizie poddano 110 wniosków o wydanie zezwolenia. La Française des Jeux generuje 50% plików, Pari Mutuel Urbain 19%, reszta plików jest dystrybuowana pomiędzy 7 innymi operatorami.
Przeprowadzona w styczniu 2023 r. zmiana formatu raportów z analiz plików zatwierdzających pozwoliła zespołowi na znaczną oszczędność czasu, nie zmniejszając przy tym istotności analizy i ułatwiając wzajemne badanie plików. Wsparcie i doradztwo dla operatorów pozostaje centralnym elementem złożonych dokumentów zatwierdzających. Obecnie operatorzy systematycznie przedstawiają swój projekt na wyższym szczeblu łańcucha dostaw, omawiając odpowiedni zakres zezwoleń lub konsekwencje dla zgodności niektórych rozważanych opcji technicznych.
W 2023 roku rozpatrzono dwa wnioski o zgodę dla FP Operator i BETSSON. Zatwierdzenia oprogramowania poparte tymi dwoma zatwierdzeniami stanowią 10% plików. Należy zauważyć, że zatwierdzenie BETSSON stanowi pierwsze zatwierdzenie na lata 2021-2023 odpowiadające pojawieniu się nowego gracza na francuskim rynku gier hazardowych. Inne rozpatrywane sprawy dotyczyły odnowienia zatwierdzenia lub zakupu lub zmiany osobowości prawnej już obecnego podmiotu. Poza tymi dwoma dokumentami pod koniec roku odbyło się kilka rozmów z nowymi podmiotami, które złożyły lub złożą wniosek do zatwierdzenia w 2024 r.
Wymogi techniczne dotyczące certyfikacji przyjęte w październiku 2022 r. zastosowano po raz pierwszy podczas procedury certyfikacyjnej w 2023 r. Szczegółowa analiza audytów i planów działania przedstawionych ANJ wykazała, że procedura 2022 przyniosła rezultaty. Operatorzy rzeczywiście starali się spełnić żądania ANJ i uregulować zaległości w zakresie korekt przed rokiem budżetowym 2023. Zgodność z nowymi wymogami technicznymi jest ogólnie dobra przy lepiej zintegrowanej perspektywie operacyjnej tego systemu.
Przyjęcie ostatniego tomu wymagań technicznych dotyczących homologacji nastąpiło w listopadzie 2023 r., co zakończyło przegląd ram technicznych. Dokładne określenie formatu dokumentów zawierających zatwierdzenie pozwoli zaoszczędzić znaczną ilość czasu operatorom, szczególnie tym, którzy dokonują prostego odnowienia.
Wreszcie, jeśli chodzi o jednostki certyfikujące, oprócz odnowienia firmy Amossys, rok 2023 był okazją do uporania się z kartoteką firmy Grant Thornton Conseil, teraz dostępnej dla operatorów nowej jednostki certyfikującej.
Kontrolować i karać
Oprócz wsparcia w zakresie przestrzegania przepisów, ANJ postawiło sobie za priorytet wzmocnienie swoich działań kontrolnych. Może stosować różne metody przeprowadzania kontroli: jednorazowe działania lub kampanie globalne, skierowane do jednego lub większej liczby operatorów, jedno lub więcej obowiązków, na miejscu lub poza siedzibą, w oparciu o badanie lokalizacji, dostarczonych danych lub wszelkie elementy zebrane lub wymagane od operatorów.
Wzmocnione możliwości kontrolne
W 2023 r. ANJ kontynuował swój cel, jakim jest wdrażanie wymagającej polityki kontrolnej, niezbędnej do weryfikacji wywiązywania się operatorów z ich obowiązków i ustalenia wiarygodności organu regulacyjnego.
W tym celu Urząd w dalszym ciągu wzmacniał swoje zdolności kontrolne poprzez zapewnienie nowych zasobów ludzkich. W ciągu roku do ANJ dołączyło dwóch nowych badaczy, dzięki czemu możliwe było szybsze reagowanie na zobowiązania i wdrażanie kontroli.
W ramach rocznego planu kontroli w 2023 r. uruchomiono nowe działania kontrolne, które dotyczą w szczególności nadmiernej gry hazardowej oraz zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Podczas tych kontroli ANJ bierze pod uwagę ograniczoną liczbę operatorów i ich bardzo różne udziały w rynku.
18 kontroli przeprowadzonych w 2023 roku.
Jednostka analityczna, która efektywnie wykorzystuje dane
Jednostka ta składa się z czterech analityków danych, którzy są odpowiedzialni za analizę danych dostarczanych przez operatorów. Ich działalność skupia się wokół trzech misji:
– sprawdzania przestrzegania przez operatorów wymogów technicznych określonych przez ANJ, zapewniając w ten sposób dobrą jakość danych dostępnych ANJ;
– Wykorzystywania danych, odpowiadając na żądania zewnętrzne i opracowując algorytmy wspierające badaczy w przeprowadzanych przez nich kontrolach, uczestnicząc w ten sposób we wzmacnianiu jakości regulacji;
– Prowadzenia studiów tematycznych w celu pogłębienia wiedzy o rynku gier hazardowych.
311 wniosków zewnętrznych zrealizowanych w 2023 r.:
– 152 wnioski sądowe (Policja, Żandarmeria, Służba Celna)
– 121 uprawnień do komunikacji (DGFIP)
– 23 wnioski o dostęp do danych osobowych
– 15 odsyłaczy do plików (federacje sportowe)
Pierwsze decyzje komisji sankcyjnej
Działania kontrolne przeprowadzone w 2022 r. dały podstawę do wydania pierwszych decyzji Komisji Sankcji w 2023 r.
Podczas kontroli ANJ stwierdził, że siedmiu operatorów przekroczyło pułap 85% wskaźnika zwrotu graczy (TRJ), czyli wskaźnika odpowiadającego proporcji stawek płaconych graczom średnio przez operatorów. Uznała również, że dwóch operatorów nie dopełniło swojego obowiązku identyfikacji i wspierania graczy uprawiających nadmierne lub patologiczne gry hazardowe. Członkowie kolegium ANJ postanowili skierować dziewięć postępowań do komisji ds. sankcji.
Siedem decyzji dotyczących przekroczenia stopy zwrotów graczy (TRJ)
Znowelizowana ustawa z dnia 12 maja 2010 r. (art. 13-II) oraz dekret z dnia 4 listopada 2020 r. (art. 27) zabraniają operatorom zakładów sportowych online redystrybucji wśród graczy ponad 85% postawionych przez nich zakładów w celu zapobiegania nadmiernemu lub patologicznemu hazardowi oraz zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Za rok 2021 Komisja ds. sankcji ukarała siedmiu operatorów za przekroczenie tej stawki wynoszącej 85% (siedem ostrzeżeń i jedna kara finansowa).
Dwie decyzje dotyczące niedopełnienia obowiązku identyfikacji i wspierania osób uprawiających hazard o charakterze nadmiernym lub patologicznym
Zapobieganie nadmiernej grze, będącej jednym ze sposobów zapewnienia grze rekreacyjnej, w 2022 r. przeprowadzono kontrole mające na celu weryfikację prawidłowości stosowania art. 34-IX ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2010 r. ze zm., który stanowi, że operatorzy „identyfikują osoby, których hazard jest nadmierny lub patologiczny i wspierają je w celu moderowania ich praktyki, zgodnie z ramami odniesienia”.
W pierwszym przypadku Komisja ds. Sankcji uznała, że rzekoma skarga nie może stanowić podstawy do nałożenia sankcji, ponieważ praktyki nadmiernego lub patologicznego hazardu zostały odnotowane w okresie przed wejściem w życie ram odniesienia określonych w artykułach z dekretu z dnia 9 kwietnia 2021 r.
Przypomnienie o procedurze sankcyjnej
Jeżeli w wyniku kontroli ANJ uzna, że operator gier hazardowych nie dopełnił swoich obowiązków, informuje go o przypisywanych mu uchybieniach oraz o nałożonych sankcjach. Operator jest następnie proszony o przedstawienie w odpowiedzi swoich uwag. Następnie, biorąc je pod uwagę i jeśli uzna to za stosowne, kolegium ANJ powiadamia operatora o skargach i kieruje je do komisji ds. sankcji.
Komisja ds. sankcji, niezależna od kolegium ANJ, składa się z sześciu członków Rady Stanu, Sądu Kasacyjnego i Trybunału Obrachunkowego na okres sześciu lat. Jej Prezydent jest powoływany spośród swoich członków dekretem Prezydenta Republiki na czas jego kadencji.
Może nałożyć sankcje, takie jak ostrzeżenie, skrócenie czasu trwania zatwierdzenia, zawieszenie zatwierdzenia lub funkcjonowania gry, cofnięcie zezwolenia lub zakaz prowadzenia gry, a nawet sankcje pieniężne (zamiast lub dodatkowo) w wysokości do 5% obrotu danego operatora.
Oskarżonego operatora uważa się za niewinnego, dopóki nie zostanie wobec niego wydana ostateczna decyzja dotycząca sankcji. Istnieje także krajowa komisja ds. sankcji, właściwa do nakładania kar na operatorów za naruszenia obowiązków związanych ze zwalczaniem prania pieniędzy.
Rozwijanie współpracy europejskiej i międzynarodowej
W 2023 roku ANJ odegrała wiodącą rolę we wzmacnianiu współpracy na poziomie europejskim, w szczególności poprzez przejęcie przewodnictwa w stowarzyszeniu GREF. Jednocześnie ANJ zintensyfikowała swoje interakcje na skalę międzynarodową, torując drogę owocnej współpracy.
Formy współpracy europejskiej i międzynarodowej
Współpraca europejska i międzynarodowa prowadzona jest za pośrednictwem kilku organizacji europejskich:
• ANJ jest członkiem stowarzyszenia GREF, Europejskiego Forum Organów Regulacyjnych ds. Hazardu, które zrzesza 41 organów regulacyjnych z 34 europejskich jurysdykcji. Celem stowarzyszenia GREF jest stworzenie forum, na którym organy regulacyjne mogą się spotykać, wymieniać poglądy i informacje oraz omawiać politykę hazardową.
• W ramach Unii Europejskiej ANJ podpisał Porozumienie o współpracy, tj. umowę o współpracy administracyjnej pomiędzy organami regulacyjnymi gier hazardowych państw członkowskich, zawartą w 2015 r. pod egidą Komisji Europejskiej. Organ regulacyjny może w ten sposób zadawać pytania wszystkim organom Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
• ANJ przewodniczy także Komitetowi Technicznemu 456 Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego. Początkowo komitet ten zajmował się opracowaniem specjalnego standardu sprawozdawczości wspierającego nadzór nad usługami gier hazardowych online przez organy regulacyjne, przyjętego w 20213 r. Komitet Techniczny 456 prowadzi obecnie prace nad wskaźnikami problemowego hazardu.
• ANJ wreszcie przewodniczy Grupie Kopenhaskiej, czyli sieci krajowych platform do walki z manipulacją zawodami sportowymi, sieci utworzonej pod egidą Rady Europy i zrzeszającej obecnie prawie trzydzieści krajów członkowskich na wszystkich kontynentach.
ANJ kultywuje także dwustronne powiązania z europejskimi organami regulacyjnymi. Urzeczywistnieniem tej dynamiki było podpisanie umów o współpracy i wymiana informacji z organami regulacyjnymi z Belgii, Wielkiej Brytanii, Danii, Hiszpanii, Włoch, Holandii i Portugalii.
ANJ zawarł także umowy z takimi organizacjami jak International Betting Integrity Association (stowarzyszenie zrzeszające głównych europejskich operatorów zakładów sportowych), United Lottery for Integrity of Sports (stowarzyszenie zrzeszające ponad trzydzieści loterii zmobilizowanych przeciwko manipulacji zawodami sportowymi) czy nawet Międzynarodowy Komitet Olimpijski.
Organ prowadzi zatem produktywny dialog z całym ekosystemem regulacyjnym.
GREF: Prezydencja centralną osią współpracy ANJ w 2023 r
Prezes ANJ został mianowany Prezesem stowarzyszenia GREF na Walnym Zgromadzeniu w dniu 7 czerwca 2023 r. Pod przewodnictwem Isabelle Falque-Pierrotin Biuro stowarzyszenia GREF podjęło kilka znaczących inicjatyw.
Mając na celu poprawę widoczności stowarzyszenia GREF oraz ułatwienie dostępu do informacji, Urząd przyjął nowe logo oraz dokonał całkowitej przebudowy strony internetowej stowarzyszenia.
Dodatkowo, w celu podniesienia aktualności prac stowarzyszenia, Urząd podjął decyzję o utworzeniu grup roboczych, których do tej pory było cztery: „Egzekwowanie”, „E-Hazard”, „Odpowiedzialny hazard” oraz „Infostaty”. W związku z tym podjęła decyzję o utworzeniu piątej grupy roboczej ds. zwalczania prania pieniędzy („Grupa Robocza ds. AML”) oraz o rozszerzeniu mandatu grupy roboczej zajmującej się ofertami gier online („Grupa Robocza ds. Hazardu Elektronicznego”). Ta ostatnia, przemianowana na „Grupę Roboczą ds. Cyfryzacji i Innowacji”, jest obecnie zainteresowana nie tylko innowacjami w ofercie gier, ale także marketingiem i obejmuje wszystkie sieci dystrybucji (internetowe i fizyczne).
Wspomniane zmiany odpowiadają potrzebom wyrażanym przez członków i odpowiadają rozwojowi obserwowanemu w branży gier hazardowych. Świadczą także o żywotności stowarzyszenia GREF i zaangażowaniu jego członków, w tym ANJ, która obecnie współprzewodniczy dwóm grupom roboczym („Egzekucja” i „AML”) oraz aktywnie uczestniczy w działalności wszystkich grup roboczych.
W 2023 r. stowarzyszenie GREF zacieśniło również swoje więzi ze swoimi odpowiednikami w Ameryce Północnej, ogłaszając partnerstwo ze Stowarzyszeniem Organów Regulacyjnych ds. Gier w Ameryce Północnej (NAGRA). Obie organizacje angażują się we wzmacnianie powiązań między organami regulacyjnymi gier hazardowych po obu stronach Atlantyku, koncentrując się na lepszej wymianie wiedzy między wszystkimi organami członkowskimi – łącznie około stu.
Stowarzyszenie GREF wzmocniło swoją widoczność na scenie międzynarodowej poprzez udział w spotkaniach na dużą skalę. W listopadzie 2023 r. Isabelle Falque-Pierrotin przemawiała na Konferencji Wspólnoty Macolin zorganizowanej w Rabacie przez Radę Europy. Jako prezes stowarzyszenia GREF wypowiadała się na temat „Zachowania integralności sportu poprzez zwalczanie nielegalnych zakładów bukmacherskich”, podkreślając znaczenie współpracy międzynarodowej w zwalczaniu nielegalnych zakładów bukmacherskich.
Wreszcie stowarzyszenie GREF, którego siedziba główna została przeniesiona do Francji w 2022 r., zostało od tego czasu w pełni ugruntowane jako stowarzyszenie podlegające prawu z 1901 r.
Podejście to odzwierciedla trwałe zaangażowanie ANJ we współpracę europejską, które w coraz większym stopniu wpływa na przemyślenia i stanowiska Urzędu.
Coraz większa międzynarodowa współpraca dwustronna i wielostronna
ANJ odpowiedział na 12 wniosków o udzielenie dwustronnych informacji za rok 2023. Niską liczbę pisemnych wniosków można wytłumaczyć faktem, że współpraca między organami regulacyjnymi ma coraz bardziej nieformalny charakter. Zmiana ta odzwierciedla tendencję w kierunku bardziej płynnej i natychmiastowej komunikacji między różnymi organami regulacyjnymi, promując w ten sposób bardziej bezpośrednią i elastyczną współpracę. Dlatego też Porozumienie o współpracy pomiędzy organami regulacyjnymi EOG było wykorzystywane w bardzo niewielkim stopniu.
ANJ spotkał się wirtualnie ze swoimi odpowiednikami w Belgii w kwietniu 2023 r., Norwegią w maju 2023 r., Włochami w czerwcu 2023 r. i Szwajcarią we wrześniu 2023 r. ANJ udał się również do Lizbony we wrześniu 2023 r., aby wziąć udział w spotkaniu skupiającym organy regulacyjne z Niemiec, Austrii, Wielkiej Brytanii , hiszpański i portugalski. Spotkanie to wywołało owocne dyskusje na ważne tematy, takie jak regulacje dotyczące reklam gier hazardowych i walka z nielegalnymi ofertami.
Ponadto ANJ wzmocniła swoją wymianę ze swoimi odpowiednikami poza granicami Europy. W ten sposób powitała swoich japońskich odpowiedników w kwietniu 2023 r., a także swoich odpowiedników z Gwinei w październiku 2023 r. Ponadto ANJ odwiedziła Tunezję w lipcu 2023 r., a następnie w Maroku w listopadzie tego samego roku, podkreślając w ten sposób swoje zaangażowanie we współpracę i dzielenie się wiedzą specjalistyczną z organami regulacyjnymi na całym świecie.
Walka z manipulacjami w sporcie: realizacja projektu Motiv’Action
Rok 2023 upłynął pod znakiem kontynuacji projektu Motiv’Action, rozpoczętego w 2022 roku z inicjatywy National Games Authority na rzecz francuskiej platformy zwalczania manipulacji zawodami sportowymi. Projekt ten, finansowany w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus + Sport, ma na celu podniesienie świadomości interesariuszy ze świata sportu na temat zagrożeń związanych z zakładami sportowymi poprzez zachęcenie ich do powiadamiania swojej krajowej platformy w przypadku podejrzeń manipulacji sportowych.
Motiv’Action przygotowuje również uczestników do optymalnej reakcji na te raporty. Projekt skupia platformy krajowe z siedmiu krajów: Francji, Bułgarii, Cypru, Grecji, Mołdawii, Polski i Portugalii, a także główne stowarzyszenia reprezentujące sportowców (EU Athletes), sędziów (IFSO) i trenerów (ICCE).
Projekt rozpoczął się od inwentaryzacji narzędzi do zwalczania manipulacji sportowych. Kontynuowano ją w 2023 r., obejmując przesłuchania sportowców, sędziów i trenerów w każdym z uczestniczących krajów. Te przesłuchania zainteresowanych stron umożliwiły każdemu krajowi opracowanie planu działania mającego na celu ulepszenie mechanizmów zwalczania manipulacji w sporcie. Projekt Motiv’Action wszedł w drugą fazę, czyli realizację planów działania przez platformy krajowe.
W ramach tej fazy operacyjnej francuska platforma opracowała i udostępniła w Internecie witrynę „SIGNALE!”, narzędzie umożliwiające zgłaszanie wszelkich podejrzeń manipulacji sportowych. System ten gwarantuje pełną anonimowość i poufność wymiany zdań, co ma na celu zachęcanie do raportowania. Są one przekazywane bezpośrednio do prokuratury w Paryżu, która zapewnia dokładne i ciągłe monitorowanie każdego aktu.
Ostatni rok projektu Motiv’Action skoncentruje się na rozpowszechnianiu najlepszych praktyk i ogólnej ocenie projektu. Każda platforma krajowa zostanie poproszona o udostępnienie narzędzi wdrożonych w jej jurysdykcji, aby promować ich przyjęcie w innych uczestniczących krajach.
Wyzwania współpracy w 2024 roku
Konsolidacja GREF
W 2024 r. współpraca ANJ będzie zasadniczo polegać na konsolidacji prac podejmowanych na poziomie GREF, którego do czerwca 2025 r. przewodniczy Isabelle Falque-Pierrotin.
GREF będzie w dalszym ciągu rozwijać działalność swoich grup roboczych. Są one niezbędne do promowania powstawania wspólnej wiedzy specjalistycznej i wspólnych narzędzi na poziomie europejskim w celu wzmocnienia wiedzy naukowej i zasobów operacyjnych członków. „Grupa Robocza ds. AML”, która już cieszy się dużym zainteresowaniem członków, odbędzie swoje pierwsze sesje. Umożliwią one podsumowanie ustawodawstwa obowiązującego w każdej jurysdykcji, a także identyfikację głównych wyzwań stojących przed organami regulacyjnymi i znalezienie rozwiązań. Cztery pozostałe grupy będą kontynuować i pogłębiać prace podjęte w ostatnich latach.
Intensyfikacja działalności GREF zapewnia jej coraz większą widoczność w skali europejskiej i międzynarodowej. Celem GREF na rok 2024 jest umocnienie swojej pozycji na europejskim krajobrazie poprzez potwierdzenie swojej roli wiodącego gracza w dziedzinie regulacji gier hazardowych. Pod kierownictwem Isabelle Falque Pierrotin GREF będzie dążyć do zwiększenia swojej widoczności poprzez aktywne uczestnictwo w międzynarodowych wydarzeniach i konferencjach, przy jednoczesnym wzmocnieniu swojej obecności w mediach.
Wreszcie konsolidacja GREF będzie wiązać się z rozwojem współpracy z regulatorami zlokalizowanymi poza Europą. Ogłoszona w 2023 roku współpraca z NAGRA pokazuje chęć GREF do postępu w tym kierunku. Podejście to ma kluczowe znaczenie w obliczu rosnącej globalizacji sektora gier hazardowych i wydaje się dziś niezbędne do zapewnienia dobrych regulacji. GREF zmierza zatem w kierunku zacieśnienia współpracy z jurysdykcjami stron trzecich, aby zintensyfikować swoje wysiłki w kluczowych obszarach, takich jak walka z nielegalną ofertą gier hazardowych.
Potwierdzenie potrzeby francuskojęzycznej wiedzy specjalistycznej w zakresie regulacji gier hazardowych
W 2024 r. ANJ pragnie odegrać wiodącą rolę w powstaniu francuskojęzycznej wiedzy specjalistycznej w dziedzinie hazardu. Ambicja ta ma miejsce w kontekście znacznego wzrostu francuskojęzycznych rynków gier hazardowych. Według Statista Market Insights oczekuje się, że afrykański rynek gier hazardowych będzie odnotowywał roczną stopę wzrostu na poziomie 5,87% w latach 2024–2029, osiągając 2,46 miliarda dolarów do 2029 r. Do tej dynamiki przyczyniają się kraje francuskojęzyczne na kontynencie afrykańskim.
Szybki rozwój rynku gier hazardowych obserwowany w Afryce i na całym świecie uwydatnia potrzebę wprowadzenia skutecznych środków kontroli.
W ciągu ostatnich dwóch lat kilka jurysdykcji francuskojęzycznych zwróciło się do ANJ o specjalistyczną wiedzę w ramach opracowywania innowacyjnych polityk regulacyjnych. W ten sposób ANJ kilkakrotnie przyjmował organ regulacyjny z Gwinei, torując w ten sposób drogę do owocnej współpracy dla obu stron.
ANJ wzmocnił także swoje powiązania z francuskojęzycznymi organami regulacyjnymi na kontynencie europejskim. We wrześniu 2023 r. spotkała się wirtualnie ze szwajcarskim organem regulacyjnym10 i sformalizowała swoje stosunki z Belgią poprzez podpisanie w czerwcu 2023 r. umowy o współpracy i wymianie informacji z Komisją ds. Hazardu.
W 2024 r. ANJ pragnie zintensyfikować wymianę z jurysdykcjami francuskojęzycznymi i zachęcać do konstruktywnej współpracy między nimi w celu wydobycia prawdziwej francuskojęzycznej wiedzy specjalistycznej w dziedzinie gier hazardowych.
SPORT I HAZARD
Przegląd listy dyscyplin sportowych
We Francji od 2010 r. jako legalne zakłady sportowe mogą być oferowane wyłącznie zakłady na określone zawody sportowe oraz określone rodzaje wyników lub fazy gry. 21 grudnia 2023 r. uczelnia ANJ podjęła decyzję o dokonaniu przeglądu tej listy dyscyplin sportowych w celu zwiększenia jej czytelności, wzmocnienie jej spójności i aktualizację. Celem tej zmiany było poszukiwanie równowagi pomiędzy oczekiwaniami graczy i operatorów oraz zapobieganiem ryzyku manipulacji sportowych.
Celem „listy sportowej” jest:
– Zapobieganie manipulacji sportowej;
– Zabronić zakładów, które nie opierają się na know-how i wiedzy sportowej obstawiających (kolor skarpetek zawodnika, parzysta lub nieparzysta liczba bramek), o ile przedmiot zakładu musi dotyczyć kwestii sportowej;
– Ograniczenie zakłady do określonych zawodów.
Na przestrzeni lat „lista sportowa” była regularnie modyfikowana, co powodowało utratę czytelności i spójności.
Aby zaradzić tej sytuacji, dokonano całkowitej zmiany, zarówno w zakresie zawodów, jak i rodzajów wyników, w oparciu o szerokie konsultacje z zainteresowanymi stronami, w tym władzami sportowymi, federacjami i operatorami zakładów sportowych.
Aktualizacja listy spowodowała wycofanie 179 konkursów, w szczególności tych, które nie spełniały już kryteriów prawnych lub przestały istnieć. Jednocześnie złagodzono niektóre ograniczenia, np. dotyczące meczów bez stawek, umożliwiając większą różnorodność zakładów w różnych dyscyplinach sportowych.
Przegląd rodzajów autoryzowanych wyników doprowadził do uproszczenia systemu, bez zmniejszania liczby zakładów oferowanych przez operatorów. Uproszczenie to ma na celu ułatwienie operatorom realizacji zakładów, przy jednoczesnym zapewnieniu jasnej i zwięzłej klasyfikacji. Wprowadzono dwie istotne zmiany: zezwolenie na obstawianie liczby punktów zdobytych przez zawodnika w koszykówce poniżej 20 punktów oraz zezwolenie na obstawianie wszystkich meczów towarzyskich francuskiej drużyny piłkarskiej.
Pomimo tych zmian podstawowe zasady „listy dyscyplin sportowych” pozostają niezmienione, gwarantując znaczenie i integralność zakładów sportowych we Francji. Nowa wersja listy dyscyplin sportowych ANJ weszła w życie 1 marca 2024 r. Pod koniec roku we współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami zostanie przeprowadzona kompleksowa ocena, aby zapewnić ciągłą aktualność przepisów.
Wpływ listy sportowej na walkę z manipulacją zawodami sportowymi
Obecna lista zawodów sportowych, w których można obstawiać zakłady we Francji, już skutecznie chroni obstawiających przed manipulacją zawodami sportowymi. Francuscy gracze nie mogli zatem obstawiać meczów, co było przyczyną 74% najpoważniejszych globalnych alertów (czerwone powiadomienia) w 2022 r. i 90% w 2023 r. Dzięki nowej liście liczba ta wzrasta do 86% w 2022 r. i 93 % na rok 2023.
Walka z manipulacją zawodami sportowymi
Ratyfikacja Konwencji Macolin przez Francję
W miarę zbliżania się najważniejszych wydarzeń sportowych w latach 2023 i 2024 Francja zdecydowała się ratyfikować konwencję z Macolin, podkreślając w ten sposób swoje zdecydowane zaangażowanie w ochronę uczciwości zawodów sportowych.
Konwencja z Macolin przewiduje środki umożliwiające wspólną i zharmonizowaną reakcję na to zjawisko manipulacji zawodami, wzmacniając w ten sposób walkę na poziomie międzynarodowym.
21 czerwca 2023 – Ratyfikacja Konwencji Macolin przez Francję
(Zdjęcie: Rada Europy)
Francja na czele
Zdecydowana większość postanowień konwencji została już włączona do prawa francuskiego, co plasuje Francję wśród krajów najbardziej zaawansowanych w walce z manipulacją konkursami. W ciągu ostatnich dziesięciu lat przepisy krajowe zostały skonsolidowane, aby sprostać wyzwaniom związanym z fałszywymi zakładami sportowymi.
Głównym działaniem konwencji jest utworzenie krajowej platformy do zwalczania manipulacji zawodami sportowymi we Francji. Powołany w 2016 r. i zapisany prawnie w marcu 2022 r. zrzesza wszystkie zainteresowane strony w celu ułatwienia wymiany informacji, monitorowania i koordynacji działań zapobiegawczych. Platformę krajową wzmocniono Dekretem nr 2023-1432 z dnia 29 grudnia 2023 r. w sprawie organizacji, funkcjonowania i wymiany informacji krajowej platformy zwalczania manipulacji zawodami sportowymi.
Platforma francuska odgrywa aktywną rolę w inicjatywach międzynarodowych związanych z Konwencją Macolin. Koordynator ANJ platformy krajowej został w 2023 r. ponownie wybrany na prezesa Grupy Kopenhaskiej – sieci krajowych platform mających na celu zwalczanie manipulacji zawodami sportowymi. Uczestniczy w komitecie monitorującym konwencję, co świadczy o zaangażowaniu Francji na skalę globalną w ochronę uczciwości w sporcie.
Partnerstwa sportowe i hazard: wytyczne i zalecenia
Partnerstwo sportowe legalnych operatorów gier hazardowych we Francji wzrasta o 20%, z 34 mln euro w 2022 r. do 40,7 mln w 2023 r. Do tej sumy w 2022 r. dodano 15 mln euro partnerstw sportowych z operatorami nieautoryzowanymi we Francji (w szczególności strony kasyn online) przeznaczone dla graczy z Afryki i Azji. Wszystkie te partnerstwa stanowią jednak jedynie niewielką część (mniej niż 2%) całkowitej kwoty umów partnerskich w dziedzinie sportu zawieranej przez sektor prywatny we Francji, szacowanej na prawie 2,5 miliarda euro rocznie.
W ramach tych partnerstw zaobserwowano kilka trendów:
- Coraz częstsze wykorzystywanie wizerunku sportowców do promocji hazardu;
- upowszechnianie się przekazów handlowych w obiektach sportowych w różnych mediach, którym nie towarzyszą obowiązkowe komunikaty ostrzegawcze;
- Pojawienie się na kilku stronach organizacji sportowych linków przekierowujących bezpośrednio zapraszających ludzi do obstawiania i odsyłających do stron operatorów zakładów sportowych;
- Rozwój partnerstwa z amatorskimi drużynami sportowymi;
- Stosowanie nazewnictwa infrastruktury sportowej (np. stadionu, sali gimnastycznej, welodromu) i zawodów przez operatora gier hazardowych, co ustanawia bezpośrednie powiązanie sportu z zakładami sportowymi;
- Zawarcie umów partnerskich z operatorami nielegalnych gier hazardowych we Francji.
To powiązanie sportu z grami losowymi może trywializować i uatrakcyjniać uprawianie tych gier, a tym samym stymulować ich konsumpcję, a także zachęcać do nadmiernego lub patologicznego hazardu i hazardu nieletnich. Te elementy ryzyka zostały podkreślone w kilku niedawnych badaniach naukowych4 i implikują wzmocnione regulacje dotyczące praktyk handlowych w ramach partnerstw.
Kilka krajów europejskich zdecydowało się zakazać partnerstw sportowych z operatorami gier hazardowych.
Tak jest w przypadku Hiszpanii, Włoch i Szwajcarii, do których wkrótce powinny dołączyć Belgia i Holandia. Zjednoczone Królestwo rozważa ograniczenie tych umów partnerskich, w szczególności poprzez zakaz umieszczania na koszulkach marki operatora gier hazardowych.
To właśnie w tym kontekście ANJ utworzyła w lipcu 2022 r. specjalną grupę roboczą we współpracy z ministerstwem odpowiedzialnym za sport, a następnie we współpracy z Generalną Dyrekcją Zdrowia (DGS) i Międzyresortową Misją ds. Zwalczania Narkotyków i Zachowań Uzależniających (MILDECA).
W maju 2023 r. ANJ przedstawiła wytyczne, które wyrażają sposób, w jaki ANJ odczytuje prawo stanowione obowiązujące w tym obszarze oraz nienakazowe zalecenia odpowiadające dobrym praktykom. Składają się z trzech części poświęconych: ochronie nieletnich, zapobieganiu nadmiernemu lub patologicznemu hazardowi oraz walce z nielegalnymi operatorami. Wytyczne i zalecenia. W razie potrzeby mogą one zostać rozszerzone o propozycje zmian legislacyjnych i regulacyjnych, które zdaniem ANJ są niezbędne do osiągnięcia celów polityki w zakresie gier hazardowych.
WYTYCZNE I ZALECENIA
OCHRONA NIELETNICH
Wytyczne
– Zabronić kojarzenia sportowca należącego do świata nieletnich z przekazem handlowym na rzecz operatora gier hazardowych, jeżeli wykorzystywanie jego wizerunku odbywa się indywidualnie lub z innymi sportowcami, jeżeli jest on uwydatniony w związku z tym ostatnim. Aby monitorować przestrzeganie tego zakazu, ANJ będzie opierać się na szeregu wskaźników, w tym na opiniach wyrażanych przez nieletnich w ankietach na temat ich ulubionych osobowości (10 najlepszych), a także na pomiarze oglądalności tych osobistości wśród nieletnich w sieciach społecznościowych ( gdy przekracza to 16% w grupie wiekowej 13-17 widzów jednej lub większej liczby platform).
– Wyłączyć ze sprzedaży i bezpłatnej dystrybucji produkty pochodne opatrzone marką operatora, takie jak pluszaki, zabawki dla dzieci, figurki itp.
– Wykluczyć osoby niepełnoletnie z aktywnego udziału w wydarzeniach komercyjnych realizowanych w ramach partnerstwa z operatorem gier hazardowych.
Zalecenia
– Nie umieszczaj znaku operatora gier hazardowych na koszulkach „w rozmiarze dziecięcym” (poniżej 18 lat);
– Umieścić piktogram „zabronione osobom poniżej 18 roku życia” na różnych nośnikach komunikacyjnych operatora umieszczonych po bokach boiska.
ZAPOBIEGANIE NADMIERNEMU LUB PATOLOGICZNEMU HAZARDOWI
Wytyczne
– Zakazać przedstawiania sportowców, sędziów i innych uczestników zawodów w sytuacji zawierania zakładów na ich sport w przekazach handlowych;
– Zakazać aktywnym zawodnikom sportowym, w ramach działalności komercyjnej operatorów gier hazardowych, dostarczania prognoz dotyczących wyników zawodów w ich dyscyplinie i aktywnego promowania kursów na mecz w ich dyscyplinie;
– Spraw, aby komunikat ostrzegawczy pojawiał się u dołu wszystkich paneli reklamowych;
– Dodawaj komunikaty ostrzegawcze do animacji komercyjnych.
Zalecenia
– Nie oferuj linku przekierowującego „zakład” na stronach internetowych, w aplikacjach, platformach z treściami ani na żadnym innym urządzeniu komunikacyjnym używanym przez organizacje sportowe;
– Nie wyświetlaj kursów, ofert nagród komercyjnych ani żadnych innych ogłoszeń promocyjnych operatorów gier hazardowych na stronach internetowych, aplikacjach i platformach treści używanych przez organizacje sportowe;
– Zapewnić, aby marka operatorów gier hazardowych pojawiała się jedynie w ograniczonym zakresie w lokalu i wokół niego, w szczególności unikając technik marketingu nasycającego, mediów immersyjnych, a nawet następstwa lub powtarzania komunikatów reklamowych;
– Unikaj nadawania nazwy (lub nazewnictwa) infrastrukturze sportowej (np. stadionowi, sali gimnastycznej, welodromie) i konkursom przez operatora gier hazardowych.
WALKA Z NIELEGALNYMI OPERATORAMI
Wytyczne
Zakazać organizatorom imprez sportowych, ligom, federacjom, klubom, drużynom i sportowcom zawierania umów partnerskich z operatorami gier hazardowych, którzy działają nielegalnie we Francji, oraz prowadzenia w ten sposób reklamy.
Zalecenie
Zwrócić się do organizatorów imprez sportowych, lig, federacji, klubów, drużyn i sportowców, aby z wyprzedzeniem upewnili się w ANJ, że operatorzy niezatwierdzeni we Francji, z którymi chcą podpisać umowy na inne kraje, nie znajdują się na liście operatorów, których strona została zablokowana przez ANJ.
Walka z manipulacją zawodami sportowymi: cel Paryż 2024
W związku z odbywającymi się w Paryżu Igrzyskami Olimpijskimi i Paraolimpijskimi ANJ zajmie centralne miejsce w systemie nadzoru na poziomie krajowym i międzynarodowym, aby ograniczyć ryzyko manipulacji zawodami. Mając ten sam cel, wraz z COJOP interweniuje podczas działań podnoszących świadomość i szkoleniowych z różnymi osobami zaangażowanymi w to ważne wydarzenie: wolontariuszami, sportowcami, sędziami itp.
Działania zapobiegawcze
Pierwszym celem sesji informacyjnych jest przypomnienie wszystkim osobom akredytowanym przez Komitet Organizacyjny Igrzysk Olimpijskich i Paraolimpijskich Paryż 2024, że obowiązuje ich zakaz obstawiania zakładów na wszystkie wydarzenia zawodów. Konkretnie, szermierz nie będzie miał prawa stawiać na wydarzenia wspinaczkowe, a koszykarz na piłkę nożną. Zakaz ten dotyczy wszystkich 140 000 akredytowanych osób.
Drugim celem jest umożliwienie identyfikacji punktów kontaktowych w przypadku podejścia powiązanego z manipulacją sportową.
Pracownicy i wolontariusze Paryż 2024 korzystają z dodatkowego modułu, aby dowiedzieć się, jak rozpoznać, odmówić i zgłosić podejście do manipulacji sportowej. Moduł ten, dostępny online, uzupełnia wspólny podstawowy moduł e-learningowy dla wolontariuszy dostępny od kwietnia.
System ten jest wzmocniony szkoleniami na miejscu dla pracowników i wolontariuszy Paryża 2024 ściśle współpracujących ze sportowcami w ramach godzinnego seminarium internetowego obejmującego wszystkie zagadnienia. Zostanie to uzupełnione na D-1 lub D-2 szkoleniem na miejscu dla około 20 000 wolontariuszy obejmującym 15-minutowe ćwiczenia na stole.
Przecinanie plików (Croisement de fichiers)
Kilkakrotnie podczas Igrzysk Olimpijskich, stosując się do pierwszego akapitu art. L. 333-1-4 Kodeksu Sportowego, Komitet Organizacyjny Igrzysk Olimpijskich w Paryżu w 2024 r. będzie zwracał się do Krajowego Urzędu ds. Igrzysk oraz „do Française des Jeux do przeprowadzania skrzyżowań plików.
Celem jest sprawdzenie, czy przestrzegany jest zakaz obstawiania zakładów na całe zawody nałożony na zawodników biorących udział w Igrzyskach Olimpijskich.
W przypadku nieprzestrzegania tego zakazu sprawcy narażają się na sankcje dyscyplinarne dla licencjobiorców oraz odebranie akredytacji dla wolontariuszy.
Urządzenie monitorujące
Francuska platforma narodowa przeciwko manipulacji w sporcie
Artykuł L335-1 kodeksu sportowego stanowi, że „Krajowy Urząd ds. Gier i Gier otrzymuje, centralizuje i analizuje na potrzeby [krajowej platformy zwalczania manipulacji zawodami sportowymi] zgłoszenia dotyczące nietypowych i podejrzanych zakładów zawieranych na zawodach sportowych organizowanych lub otwartych dla zakładów na terytorium Francji. ANJ będzie zatem monitorować rynek francuski poprzez monitorowanie szans i stawek oraz rynek międzynarodowy wraz z naszymi partnerami w Grupie Kopenhaskiej (44 kraje), w koordynacji z Radą Europy.
Francuska platforma będzie otrzymywać powiadomienia od ULIS (za pośrednictwem FDJ) i IBIA (za pośrednictwem Betclic i BWin) oraz będzie miała bezpośredni kanał komunikacji z Europolem i Interpolem (za pośrednictwem Centralnego Serwisu Wyścigów i Gier) oraz z siecią MARS (sędziowie odpowiedzialni za sport ), za pośrednictwem JUNALCO.
Organizowane będą regularne spotkania w celu objęcia niektórych meczów wzmocnionym nadzorem.
Nowość!
Członek krajowej platformy zwalczania manipulacji, Francuskie Stowarzyszenie Sędziów Multisportowych (AFCAM) zgodziło się służyć jako grupa ekspertów dla każdego sportu reprezentowanego na Igrzyskach Olimpijskich. W przypadku ostrzeżenia platforma krajowa będzie mogła w razie potrzeby zwrócić się do tych międzynarodowych arbitrów.
Bezprecedensowa mobilizacja Grupy Kopenhaskiej
24 platformy krajowe walczące z manipulacją zawodami sportowymi zgodziły się pomóc platformie francuskiej w monitorowaniu wydarzeń olimpijskich.
Każdy kraj będzie odpowiedzialny za monitorowanie jednego lub większej liczby sportów olimpijskich i musi:
– Informować platformę krajową o dowolnym meczu bez stawek.
– Monitorować prasę i media społecznościowe w swoim kraju i szukać informacji, które mogłyby wpłynąć na rynek.
– Zgłaszać wszelkie kontrowersje do ANJ (arbitraż, sprzęt, celowe świadczenie wzajemne itp.)
Nowe ramy eksperymentalne dla JONUM: jakie wyzwania wiążą się z wdrażaniem rozporządzenia?
Artykuły 40 i 41 ustawy mającej na celu zabezpieczenie i regulację przestrzeni cyfrowej (SREN), ogłoszonej 21 maja 2024 r., wprowadzają eksperymentalne ramy na trzy lata dla gier z obiektami cyfrowymi generującymi monetyzację (JONUM), których ANJ będzie organem regulacyjnym. W ciągu osiemnastu miesięcy od ogłoszenia ustawy planowane jest sprawozdanie z postępu prac, które zostanie przedłożone przez rząd parlamentowi we współpracy z ANJ.
Ogólne cele regulacji JONUM
Utworzenie ram regulacyjnych JONUM stanowi szansę na ugruntowanie i utrwalenie rozwoju innowacyjnego sektora. Zasada eksperymentu powinna umożliwić organowi regulacyjnemu zapoznanie się z tym nowym sektorem, a zainteresowanym graczom dostosowanie się do systemu lżejszego niż ten mający zastosowanie do gier pieniężnych i losowych.
Jeżeli główne cele leżące u podstaw regulacji JONUM są podobne do tych mających zastosowanie do gier pieniężnych i losowych (w szczególności ochrona gracza, walka z oszustwami i praniem pieniędzy, uczciwość, niezawodność i przejrzystość operacji w zakresie gier losowych), ramy te opierają się o kompromis pomiędzy otwartością a ochroną, zapewniając gwarancje przeciwdziałania ryzykom specyficznym dla JONUM, w szczególności tym opartym na technologii blockchain.
Wiąże się to ze wspieraniem wschodzącego rynku, z pogranicza hazardu i, w przypadku niektórych ofert JONUM, gier wideo. Rzeczywiście, tam gdzie branża gier wideo Web 2 działa w zamkniętej pętli (zakupy dokonywane przez graczy, takie jak karty lub boostery, są powiązane z ekosystemem gier, a ich jedyna funkcja opiera się na ich użyteczności dla gry), technologia blockchain, poprzez NFT, zapewnia dostęp do własności obiektów cyfrowych, oczywiście mediów do gier, ale także możliwych do przeniesienia przez gracza na kryptowaluty, a nawet prawny środek płatniczy. Jeśli te cyfrowe obiekty zostaną zdobyte jako nagrody w ekonomii gry, ich działanie będzie podobne do gry pieniężnej i losowej. Biorąc pod uwagę te elementy, ANJ podkreśla znaczenie pomyślnego zbudowania trzeciego statusu, który umożliwi zachowanie ogólnej spójności systemu regulacyjnego. Należy zatem wyraźnie odróżnić grę JONUM od wrażeń związanych z klasyczną grą hazardową, a wdrożenie tego nowego eksperymentalnego systemu nie może prowadzić do strategii obchodzenia obowiązków prawnych i podatkowych mających zastosowanie do gier hazardowych, a tym samym prowadzić do szkodliwej konkurencji podmiotów prawnych.
Innowacyjny i rozwijający się rynek web 3, wciąż nie do końca ustabilizowany
Młody rynek doświadczył już głębokich zmian od czasu pierwszej generacji gier, takich jak CryptoKitties pod koniec 2017 r. i pojawienia się NFT, w tym Play2Earn, w tym emblematycznej Axie Infinity w 2018 r., w przypadku której wrażenia z gry są wówczas zdominowane przez potrzebę gromadzenia zasobyów poprzez monotonne powtarzanie czynności, aż do nowych gier web 3 opracowanych przez studia.
Rynek jest jednak daleki od dojrzałości, wciąż jest zarezerwowany dla wąskiej grupy koneserów, ale ostatnie trendy sugerują, że na skrzyżowaniu rynków gier hazardowych powinien znajdować się duży rynek, szacowany na 3-4 miliardy euro (rynek światowy wart 500 miliardów euro), gier wideo (170 miliardów euro), kryptowalut i sztuki.
Aplikacje zdecentralizowane (DApps) Kilka liczb pozwalających zrozumieć ewolucję sektora:
Zdecentralizowana aplikacja lub DApp to aplikacja, która może działać autonomicznie, zwykle poprzez wykorzystanie inteligentnych kontraktów, które działają w zdecentralizowanym systemie komputerowym, takim jak blockchain.
W odróżnieniu od tradycyjnych aplikacji, DApps działają bez interwencji człowieka i nie należą do żadnego podmiotu. W praktyce są one powszechnie stosowane przez wydawców gier webowych 3.
Liczba zdecentralizowanych aplikacji do gier (DApps) wzrosła z 680 do 2800 między początkiem 2021 r. a 2024 r., co daje łącznie 15 900 DApps na początku 2024 r. w porównaniu z 2,5 miliona aplikacji w Google Playstore. Liczba aktywnych użytkowników dziennie wzrosła z 30 000 w styczniu 2021 r. do 2,7 mln w marcu 2024 r., co oznacza wzrost o 2 rzędy wielkości w ciągu trzech lat. Ten niedawny wzrost jest silnie skorelowany z aprecjacją Bitcoina i, ogólnie rynku kryptowalut, i nadal przyspiesza, a liczba codziennych użytkowników wzrosła ze średnio 800 000 w 2023 r. do 1,2 miliona w styczniu 2024 r., aby osiągnąć na początku 2,7 miliona marca 2024 r.
Najważniejsze postanowienia tekstu JONUM
JONUM definiuje się jako grę spełniającą następujące łączne kryteria: poświęcenie finansowe, mechanizm oparty na przypadku, usługa publicznej komunikacji online oraz pozyskiwanie obiektów cyfrowych generujących monetyzację (ONUM), co w szczególności może przybrać formę NFT. Tekst wprowadza także, wyjątkowo i w bardzo ograniczony sposób, możliwość uzyskania nagród ubocznych innych niż ONUM.
Ustawa ustanawia ramy regulacyjne dla tych gier, które przewiduje w szczególności następujące postanowienia:
– Ofertę JONUM należy wcześniej zgłosić do ANJ,
– Weryfikacja tożsamości gracza następuje po otwarciu konta gracza, wprowadzane są mechanizmy samowykluczenia i urządzenia samoograniczające spędzanie czasu i gry, a także zamieszczenie komunikatu ostrzegawczego w serwisie, a komunikacja handlowa podlega nadzorowi ,
– spółki JONUM podlegają przepisom dotyczącym zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu po upływie osiemnastu miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy,
– Wreszcie misje ANJ podlegają systemowi kontroli i sankcji. Należy w tym względzie zauważyć, że ANJ nie posiada „bezpiecznego” systemu, jak ma to miejsce w przypadku gier pieniężnych i losowych. Dane niezbędne do weryfikacji będą przekazywane przez spółki JONUM na żądanie ANJ.
W nadchodzących miesiącach spodziewany jest szeroki projekt regulacyjny. Większość z nich to dekrety Rady Stanu, podejmowane po konsultacji z ANJ (i ewentualnie innymi organami administracyjnymi), mające w szczególności na celu:
– Definiowanie autoryzowanych kategorii JONUM,
– Wymienić dozwolone kategorie nagród dodatkowych inne niż ONUM (oraz obowiązujące zasady ograniczania),
– Określić informacje, które mają być przekazywane w pliku wcześniejszej deklaracji,
– Ustalić procedury otwierania, zarządzania i zamykania kont do gier,
– określić, jakie dane mają być przesyłane, aby umożliwić Urzędowi przeprowadzenie kontroli,
– Zapewnić mechanizmy samowykluczenia i samoograniczające mechanizmy wydatków.
ANJ ma nadzieję, że wszystkie teksty wykonawcze będą mogły wejść w życie na początku 2025 r.
Wiele wyzwań dla ANJ w zakresie wdrażania rozporządzenia
Struktura techniczna obecnych blockchain’ów, na których opiera się większość JONUM, oraz wciąż bardzo ewoluujący charakter tych ostatnich, rodzą dla regulatora szereg kwestii dotyczących konkretnych metod wdrażania ram regulacyjnych. Technologia Blockchain mogłaby jednak okazać się atutem dla osiągnięcia określonych celów i niewątpliwie będzie zasługiwała na szersze wykorzystanie w tym zakresie.
Informacje dotyczące informacji i ochrony graczy
Firmy JONUM będą musiały zweryfikować tożsamość gracza podczas otwierania konta w grze. Obowiązek ten będzie wiązać się z pewną inwestycją dla firm JONUM i zmieni sposób korzystania z gier internetowych przez użytkowników, co przynajmniej dla niektórych jest ważne z uwagi na zachowanie anonimowość.
Ci ostatni w istocie korzystają z portfeli elektronicznych (tzw. „portfeli”)1, które pozwalają im przeprowadzać transakcje i zarządzać swoimi aktywami (kryptowalutami takimi jak NFT). Nie jest jednak znana tożsamość posiadacza tych portfeli.
Stwierdzenie to należy jednak okrasić faktem, że działania na blockchainie są coraz bardziej regulowane, przez co obowiązek przeprowadzania procedur KYC staje się coraz bardziej konieczny (dotyczy to w szczególności dostawców usług na kryptowalutach).
Ponadto istnieje szeroka gama rozwiązań portfelowych. Mogą to być portfele self-hosted dostarczane przez firmy zewnętrzne, takie jak Metamask, ale także rozwiązania oferowane przez firmę JONUM. W tym drugim przypadku, w zależności od specyfiki portfela, firma może być zobowiązana do prowadzenia działalności w zakresie przechowywania kryptowalut w imieniu klientów. W stosownych przypadkach podlegałby zarówno ramom JONUM, jak i ramom dostawców usług w zakresie aktywów kryptograficznych, zgodnie z europejskim rozporządzeniem MiCA.
Mimo to, gdy gracz „trzyma NFT w swoim portfelu”, podstawowa rzeczywistość techniczna jest bardziej subtelna: dane NFT są w niektórych przypadkach przechowywane w łańcuchu bloków (tzw. magazynie „na łańcuchu”) i poza nim blockchain dla innych (tzw. przechowywanie „poza łańcuchem”), ze względu na kosztowny charakter przechowywania na blockchainie. Jednakże dane poza łańcuchem można łatwo modyfikować, co nie jest pozbawione pytań, ponieważ wartość NFT leży w powiązanym z nim zbiorze danych. Należy również pamiętać, że przechowywanie w łańcuchu bloków również nie jest pozbawione pytań: rzeczywiście istnieją wyzwania w odniesieniu do tych danych w zakresie gwarancji przed manipulacją, w związku z czym jakość kodu powiązanego z NFT staje się kluczowym elementem.
Wszystkie te elementy stanowią wyzwanie dla firm JONUM, które będą musiały zapewnić swojej społeczności graczy jasne i precyzyjne informacje na temat wszystkich tych elementów.
Wreszcie technologia inteligentnych kontraktów – którą można zdefiniować jako autonomiczny program, który automatycznie wykonuje z góry określone warunki, z instrukcjami warunkowymi typu „jeśli – to” (jeżeli taki warunek zostanie spełniony, to zostanie wykonana taka konsekwencja) które mogą zostać wykorzystane do wdrożenia mechanizmów samowykluczenia i urządzeń samoograniczających wydatki, a nawet czasu gry. Na przykład gracz wskazałby pułap, który będzie brany pod uwagę w ramach inteligentnej umowy; ta ostatnia zostanie wykonana, tak że po osiągnięciu limitu gracz nie będzie mógł grać przez pewien okres (również zdefiniowany w inteligentnej umowie).
W zakresie integralności, wiarygodności i przejrzystości danych
Jak już wspomniano, w przyjętym tekście nie zachowano systemu bezpiecznego przechowywania danych, jaki istnieje w przypadku gier hazardowych. Kontrola spółek JONUM będzie zatem obejmować przekazywanie danych przez spółki na żądanie ANJ.
Jednocześnie fakt, że JONUM opierają się na blockchainie, może sugerować, że ANJ ma łatwy dostęp do danych dotyczących graczy, wydarzeń związanych z grami i powiązanych operacji finansowych.
Dzieje się tak w przypadku danych z gier web 3 opracowanych na publicznych blockchainach (takich jak pierwsza warstwa Ethereum). Aby ułatwić analizę tych danych, istnieje wiele narzędzi analizy transakcyjnej (takich jak Chainalytic), które umożliwiają analizę transakcji i są w tym zakresie szeroko stosowane przez władze publiczne w sprawach związanych z kryptowalutami w celu zwalczania prania pieniędzy, oszustw i finansowania terroryzmu. Należy jednak zauważyć, że narzędzia te są bardziej zorientowane na kryptowaluty niż śledzenie NFT.
Z drugiej strony ten dostęp do danych za pośrednictwem blockchain nie jest gwarantowany, ponieważ przedmiotowe JONUM są zbudowane na innych łańcuchach bloków, w przypadku których dane nie są publiczne, przy czym ten przypadek dotyczy w praktyce znacznej części JONUM. Co więcej, narzędzia analizy transakcyjnej zazwyczaj nie obejmują tych łańcuchów bloków.
Analiza danych w celu zapewnienia weryfikacji zgodności z kontrolami i ankietami będzie zatem stanowić szczególne wyzwanie dla ANJ.
W sprawie podlegania systemowi AML-CFT (walka z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu)
Podleganie przepisom AML/CFT po okresie osiemnastu miesięcy od ogłoszenia ustawy niewątpliwie okaże się jednym z najbardziej złożonych elementów dla spółek JONUM. Rzeczywiście, ci ostatni w dalszym ciągu nie wzięli pod uwagę kwestii zapobiegania i monitorowania zagrożeń w zakresie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu w swojej ofercie. Jest zatem prawdziwą kwestią akulturacji, zwiększania umiejętności i przestrzegania zasad, które się pojawią.
W sprawie monitorowania rynku JONUM w kontekście eksperymentu
Poza monitorowaniem tradycyjnych danych ekonomicznych, narzędzia analizy transakcyjnej mogłyby pozwolić na mniej lub bardziej szczegółowe monitorowanie rynków pierwotnych i wtórnych JONUM, w zależności od poziomu dostępu do danych.
Kwestia wyceny NFT – a tym samym kolekcji – pozostaje do wyjaśnienia: zmienność cen kryptowalut może generować bardzo sztuczne wahania i wymianę NFT lub przyznanie graczowi NFT jako substytut nagrody prowadzi do transakcji bez kwot, które trudno wycenić. Wreszcie rozszerzenie stosowania płatności w walucie FIAT, których wysokość niekoniecznie jest śledzona na blockchainie, grozi zmniejszeniem poziomu informacji dostępnych na blockchainie.
Wycena transakcji NFT będzie zatem stanowić wyzwanie w monitorowaniu rynku końcowego JONUM w celu zrozumienia jego czynników stymulujących, przyjęcia i ewolucji.
Rynek JONUM dopiero się wyłania, wciąż pogrążony w fermenciee technologicznym domen web 3 i poszukiwaniu jej konturów. Potencjał destrukcyjny w obszarze zakładów sportowych i gier hazardowych nie jest pomijalny. Ambitny wybór stanowienia prawa w odniesieniu do obiektu, który wciąż się pojawia i zmienia, sprawia, że wyobrażenie sobie odpowiednich, pojawiających się rozwiązań regulacyjnych jest zarówno interesujące, jak i skomplikowane. Okres eksperymentalny, który wkrótce się rozpocznie, będzie bogaty we wnioski, a nasi europejscy sąsiedzi z zainteresowaniem będą śledzić rozwój sytuacji we Francji, która może okazać się torująca drogę.
Zapobieganie nadmiernemu hazardowi, zapobieganie hazardowi nieletnich: Europejska perspektywa wykorzystania karty gracza
O ile identyfikacja i wspieranie nadmiernych lub patologicznych graczy oraz zakaz sprzedaży nieletnim to obowiązki, które dotyczą wszystkich legalnie uprawnionych operatorów, to obecnie istnieje pewna niejednorodność w efektywności prac nad ich wdrażaniem w poszczególnych segmentach działalności w zakresie gier hazardowych do konkretnych przepisów wykonawczych, które tam mają zastosowanie.
Ta asymetria wpływa na skuteczność środków mających zastosowanie do gier online oraz do kasyn i klubów gier, takich jak zakaz gier hazardowych, ponieważ gracze mogą je obejść w punktach sprzedaży lub na torach wyścigowych (hazard anonimowy). Przeszkodą w walce z hazardem nieletnich jest także brak systematycznej weryfikacji tożsamości.
W świetle tych ustaleń, a także decyzji podjętych przez ANJ zatwierdzających plany działania posiadaczy praw wyłącznych na rok 2024 (decyzja z 23 listopada 2023 r. i 27 kwietnia 2024 r.) FDJ i PMU zobowiązały się do wdrożenia strategii gier kontowych w punktach sprzedaży i stosowania systemów identyfikacji opartych na grach oraz środków wsparcia obejmujących wszystkie postanowienia przewidziane w dekrecie 20210-518 (limity zakładów, depozyty, samowykluczenie, dobrowolny zakaz gier hazardowych itp. ). W przypadku braku ograniczeń regulacyjnych członkostwo graczy w tym systemie pozostaje dobrowolne. Aby zapewnić graczom atrakcyjność gry, oba monopole planowały dodać system nagród komercyjnych. Zgodnie z zaleceniami ANJ w swoich decyzjach środki te nie mogą prowadzić do intensyfikacji praktyk hazardowych, nie tylko wśród populacji, których praktyki hazardowe są nadmierne, ale także wśród graczy, których praktyki hazardowe są zagrożone. Z tego powodu na oba monopole nałożono rygorystyczne środki kontroli, które prawdopodobnie zostaną zweryfikowane w ramach przyszłych planów i strategii promocyjnych, w zależności od wyników oceny, o przeprowadzenie której zwrócił się do nich ANJ. Jednocześnie obydwa monopole będą musiały także wzmocnić swoje działania w zakresie identyfikacji i wsparcia dla anonimowych graczy, którzy nie są zarejestrowani w tym zidentyfikowanym procesie gier.
Karta gracza w Europie
Karta gracza stanowi ambitne narzędzie ochrony nieletnich i zapobiegania nadmiernemu hazardowi oraz związanym z nim szkodom społecznym i gospodarczym, promując gry hazardowe w możliwie najbardziej rekreacyjny sposób. „Karta gracza” może także pomóc państwom w osiągnięciu innych celów polityki regulacyjnej, takich jak zapobieganie oszustwom i praniu pieniędzy lub równowaga sektorowa.
Zaletą „karty gracza” jest łatwość modułowości i możliwość dostosowania do postawionych jej celów, możliwość integracji funkcjonalności płatności cyfrowych.
Jej funkcjonalności są stopniowane według ambicji z nim związanych. Zatem w kategorii technologii opartych na obsłudze kart do gier charakterystycznych dla branży hazardowej znajdują się karty o bardzo różnych celach i funkcjonalnościach. Karta gracza wydaje się być zaawansowanym modelem pod względem ochrony gracza w ramach tych różnych narzędzi. Rzeczywiście niewiele krajów wdrożyło narzędzie ochrony graczy mające zastosowanie do większości krajowej oferty gier, w szczególności oferty sieci fizycznej: australijskie prowincje i stany, mimo że podchodzą do podobnej ochrony, wdrożyły jedynie model karty do gry na automaty do gier. Chociaż model ten przedstawia także moderatorów gier lub środki ochrony, nie dotyczy on całej aktywności gracza w grach.
Przykład Norwegii
Państwowy operator gier Norsk Tipping wprowadził kartę gracza w 1992 r., której głównym celem było zapewnienie graczom otrzymania wygranej, zwłaszcza w przypadku zgubienia biletu. Karta gracza jest używana wyłącznie przez firmę Norsk Tipping i dlatego nie jest przeznaczona dla wielu operatorów. Karta gracza, powiązana z kontem pojedynczego gracza, używana jest we wszystkich kanałach gier: sieci dystrybucyjnej, automatach elektronicznych, Internecie i telefonie komórkowym. Karta służy do wszystkich gier oferowanych przez Norsk Tipping, tj. zakładów sportowych, gier kasynowych, gier loteryjnych i gier bingo, zarówno stacjonarnych, jak i internetowych, z wyjątkiem zdrapek.
Używanie jej jest obowiązkowe, aby móc korzystać z gier oferowanych przez Norsk Tipping, i jest tak od 2009 roku. Jednak duża część graczy korzystała już z tej karty, ponieważ gwarantowała ona im dostęp do wygranych, szczególnie w przypadku utraty biletu.
Przykład Danii
Od 1 października 2023 r. duńscy gracze muszą teraz identyfikować się za pomocą karty gracza, aby obstawiać zakłady w fizycznych punktach hazardowych. Ustalenia dotyczące wdrożenia pozostawiono operatorom, którzy mogą wybrać, czy wydadzą kartę fizyczną, czy kartę wirtualną za pośrednictwem aplikacji. Rozwiązanie to umożliwia wyeliminowanie anonimowości gier hazardowych w fizycznych punktach sprzedaży, wzmocnienie zakazu sprzedaży osobom niepełnoletnim, zobowiązanie operatorów do identyfikowania graczy stwarzających problemy oraz egzekwowanie dobrowolnego zakazu gier hazardowych.
Duńskie narzędzie oferuje graczom kilka możliwości utrzymywania gry z punktu widzenia rekreacyjnego:
- Karta gracza musi być powiązana z kontem gry u operatora, za pomocą którego gracz musi wypłacić swoje wygrane.
- Karta gracza gwarantuje wygraną w przypadku zagubienia biletu zakupionego w sieci fizycznej.
- Karta gracza pozwala na lepszą skuteczność dobrowolnego zakazu gry Jeżeli gracz jest zarejestrowany na liście ROFUS – Rejestrze Zawodników Dobrowolnie Wykluczonych – (odpowiednik listy IVJ), nie będzie mógł grać.
- Karta gracza pozwala także na lepszą skuteczność moderatorów gier, które obecnie obowiązują w sieci fizycznej: karta gracza pozwala także na ustawienie limitu depozytu.
- Przy każdym zakupie karta gracza jest skanowana. Podczas skanowania dane są przesyłane do operatora oferującego grę. Operator ten automatycznie sprawdza informacje. Jeśli informacje są prawidłowe, zakład/gra zostaje zatwierdzony.
Dlatego też gracz musi zarejestrować się u dostawcy gry przed rozpoczęciem gry w naziemnych punktach sprzedaży, przedstawiając dokumenty potwierdzające jego tożsamość i pełnoletność. Po zweryfikowaniu informacji gracz otrzymuje kartę umożliwiającą zabawę w naziemnych punktach.
Przed autoryzacją każdej operacji w sieci fizycznej operator sprawdza, czy:
- Gracz jest zarejestrowany (tzn. jeśli posiada konto, którego tożsamość i wiek są weryfikowane).
- Gracz nie jest zarejestrowany w ROFUS (tj. dobrowolny zakaz gry)
- Gracz ma ustawione limity gry (brak działania gry po osiągnięciu limitów)
Oceny efektywności
Chociaż literatura naukowa na temat wdrożenia karty gracza w systemie ochrony graczy jest nadal ograniczona, najnowsze badania potwierdzają ustanowienie obowiązkowej, mianownikowej i wspólnej karty dla wszystkich mediów zajmujących się grami i dla wszystkich operatorów gier hazardowych (Nikkinen 2019). Wykazano, że opcjonalny charakter szkodzi identyfikacji osób nadmiernie uprawiających hazard (Nikinnen 2019, Wohl 2018), sprawia, że konieczne wdrożenie rodzinnego podejścia do zapobiegania nadmiernemu hazardowi jest mniej oczywiste (Pitt i in. 2017) i podważa stosowanie globalnego podejścia zapobiegawczego w obliczu szkodliwego potencjału, jaki niesie ze sobą wszelki hazard, a w szczególności jego bardziej nowoczesne formy: hazard internetowy (Gainsbury et al. 2019) i JONUM (Delic et al. 2023).
O czym warto pamiętać z międzynarodowych eksperymentów
Karta obowiązkowa jest preferowana ze względu na możliwość korzystania przez jak największą liczbę graczy i większą skuteczność weryfikacji wieku.
- Jeżeli karta nie jest obowiązkowa, muszą istnieć zalety, które przyciągną poparcie graczy.
- Zaleca się posiadanie systemu weryfikacji tożsamości oprócz karty gracza (weryfikacja przez człowieka itp.).
- Karta gracza musi umożliwiać przeprowadzanie transakcji w grach i zachęcać graczy do wspierania.
- Karta gracza musi zapewniać dostęp do narzędzi do moderowania gier i ochrony graczy (samowykluczenie, ograniczenia pieniężne i/lub czasowe).
- Wiele kart ma maksymalne limity ustalane przez organ regulacyjny.
- Karta gracza może być przewożona przez operatora, jeśli znajduje się on w sytuacji monopolistycznej: w tym przypadku karta ma znaczenie (patrz: Norwegia), w przeciwnym razie ma ograniczone działanie (patrz: Szwecja).
- Weryfikacja tożsamości musi być połączona z identyfikacją hazardzistów, aby lepiej wspierać osoby nadmiernie uprawiające hazard i monitorować zmiany w wynikach rozpowszechnienia hazardu.
Pełny raport w języku francuskim, liczący łącznie 80 stron dostępny jest tutaj. Nasze tłumaczenie nie objęło wywiadów, a także spraw związanych z informacjami na temat samego regulatora ANJ.
"Mieli zarobic "na lewo" 120 tys na 22 osoby przez niemal rok. Prokurator prowadzacy sledztwo zgarnia tyle w pol roku. Dobra robota."
"wcale bym się bym nie zdziwił jak Państwo nie miałoby interesu wprowadzić podatku GRR bo ma w tym interes i zagraniczni bukmacherzy płacą naszym politykom wielkie pieniądze za to by obecny system podatkowy w Polsce trwał, to są oczywiście tylko przypuszczenia, prawdy nie znamy"
"czyli zysk mniejszy niż zapłącone podatki? Kraj naprawdę chory"
"Te salony TS to porażka. Pomieszczenia z dykty 3x2 metry, 4 maszyny, śmiech na sali. Nikt tam nie chodzi. Byłem dwa razy chyba 3 lata temu. Ktoś powinien za tę parodie odpowiedzieć."
"Rozliczyć ich za zakup automatów w Niemczech (Mercury , etc. ) Pośrednik wziął w łapę 8.000.000 PLN , cena zakupu 50% wyższa niż rynkowa w Niemczech . To jest przekręt !!!! Ile wyniosły koszty produkcji własnego programu i automatu ? Czy ktoś to policzył ? Tu , znowu przekręt 100 - lecia !!!!!!!!!! Za wszystko płacili 50% więcej niż cena rynkowa . Pytanie , kto brał różnicę ??????????????"