Nieprzewidywalność gry na automacie

Ostatnia aktualizacja: 25 kwietnia 2024

W serwisie internetowym SN opublikowano uzasadnienie niedawnego orzeczenia, w którym odniesiono się do kwestii nieprzewidywalności wyniku gry na automacie — jako warunku zakwalifikowania jej jako gry hazardowej — w kontekście możliwości sprawdzenia wyników przez gracza.

Postanowienie Sądu Najwyższego z 9 listopada 2021 r. (I KZP 4/21)
Pojęcia „losowy charakter gry” oraz „element losowości”, o których mowa w art. 2 ust. 3 i 5 ugh, oznaczają „nieprzewidywalność” wyniku gry dla osoby korzystającej z urządzenia do gier hazardowych bez względu na budowę takiego automatu, w tym oprogramowania nim sterującego; stan „nieprzewidywalności” nie jest przy tym eliminowany wskutek możliwości uprzedniego sprawdzenia wyniku gry za pomocą dostępnej funkcji oprogramowania.

Opisywana już na tutejszych łamach sprawa dotyczyła prezesa spółki, która stawiała automaty do gier — bez koncesji i poza kasynem — a więc z naruszeniem ustawy o grach hazardowych, co potraktowano jako przestępstwo skarbowe wskazane w art. 107 par. 1 kks.

art. 2 ust. 3 i 5 ustawy o grach hazardowych 3.
Grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych oraz gry odpowiadające zasadom gier na automatach urządzane przez sieć Internet o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości. 5. Grami na automatach są także gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, oraz gry odpowiadające zasadom gier na automatach urządzane przez sieć Internet organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy,

Sąd I instancji uniewinnił oskarżonego od całości zarzutów. Od tego wyroku apelacje wnieśli prokurator i skarbówka, których zdaniem w toku postępowania pominięto opinie biegłego i stanowisko ministerstwa, z którego wynika, iż sporne urządzenia są automatami w rozumieniu przepisów, zatem urządzanie gier powinno spełniać wymogi określone w ustawie o grach hazardowych. Zdaniem sądu odwoławczego w sprawie wyłoniło się zagadnienie prawne wymagające zasadniczej wykładni ustawy, zatem zwrócił się do SN o podpowiedź: czy losowy charakter gry i element losowości oznacza nieprzewidywalność wyniku dla grającego, niezależnie od budowy urządzenia i jego oprogramowania, także w świetle możliwości sprawdzenia potencjalnych wyników wszystkich wyników przyszłych gier

Sąd Najwyższy przypomniał, że nie jest biurem porad prawnych, zatem o ile w sprawie odwoławczej nie powstanie istotny problem interpretacyjny wymagający „zasadniczej” wykładni ustawy — czyli rozbieżności w wykładni przepisu, które umożliwiają rozbieżne rozumienie norm — wydanie uchwały jest niedopuszczalne („tryb wskazany w art. 441 kpk nie służy także temu, by sądy odwoławcze, przy pomocy Sądu Najwyższego, upewniały się co do prawidłowości przyjmowanego przez nie stanowiska interpretacyjnego”). Tymczasem przestawione pytania krążą wokół charakteru i sposobu funkcjonowania maszyn, zaś sprawy z zakresu stosowania prawa nie leżą w gestii SN, lecz powierzone są sądom powszechnym (art. 8 par. 1 kpk).

Odnosząc się merytorycznie do zagadnienia SN zwrócił uwagę, że w judykaturze i literaturze przyjęto, iż pojęcie „elementu losowości” jest węższe niż „charakter losowy”, co oznacza, że w ramach gier, w których występuje element losowości, wprowadzenie innych istotnych elementów (np. umiejętności gracza, zręczność, wiedza) nie pozbawia gry charakteru losowego, a więc nie wyłącza kwalifikacji jako hazardu. Dla odmiany w przypadku gier o charakterze losowym inne cechy mogą mieć charakter wyłącznie marginalny wobec jej losowości („dominującym elementem musi pozostawać „losowość” rozumiana jako sytuacja, w której wynik gry zależy od przypadku, a rezultat jest nieprzewidywalny dla grającego”).

Nie ma też znaczenia, że na urządzeniu mogą być zainstalowane inne gry, z których część nie ma charakteru losowego — wystarczy, by jedna zainstalowana gra miała charakter losowy, a wymagane jest dopełnienie wymogów formalnych wynikających z ustawy; zarazem uznanie gry za losową nie wymaga, by zawierała wyłącznie elementy losowe — wystarczy, by zawierała takie elementy „w ogóle”.

Dla oceny charakteru gry jako losowej nie ma też wpływu „znajomość sekwencji kolejnych układów”, która mogłaby mieć wpływ na jego „długofalową strategię” lub na decyzję o rozegraniu kolejnej gry (lub odejściu od automatu) — bo przecież i tak dzięki owej losowości gracz nie ma wpływu na wynik żadnej z gier. Podobnie losowość gry nie zależy od wiedzy gracza (lub możliwości jej uzyskania) co do puli potencjalnych wyników — bo ta okoliczność nie przekreśla pojęcia nieprzewidywalności wyniku, a przez to losowego charakteru elementu losowości gry.

Źródło: czasopismo.legeartis.org

Tagi: opinia prawna, Polska, prasa, ustawa hazardowa