Interpelacja do ministra finansów

Ostatnia aktualizacja: 24 lutego 2014

Interpelacja nr 23112 w sprawie konsekwencji obowiązywania krytykowanych przepisów ustawy o grach hazardowych, sposobu realizacji i stosowania przez organy Służby Celnej przepisów ww. ustawy wobec podmiotów prywatnych, zaniechania konwalidacji krytykowanych przepisów w świetle wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-213/11 oraz płynących zeń konsekwencji dla obywateli i państwa polskiego.

Szanowna Pani Minister!(sic) Zwrócił się do mnie Ogólnopolski Związek Pracodawców Branży Rozrywkowej z niepokojącymi informacjami.

W ostatnim okresie w publikacjach prasowych, telewizyjnych, vide: tygodnik ˝Uważam Rze˝, podnosi się zarzut wadliwego uchwalenia ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych przez naruszenie obowiązku notyfikacji Komisji Europejskiej co najmniej niektórych przepisów tej ustawy mających charakter techniczny w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych. W tej sytuacji poważne wątpliwości budzi prawdziwość zapewnień szefa Służby Celnej w procesie uchwalania tej ustawy, iż jej projekt w przedłożeniu rządowym nie wymaga tej notyfikacji, bowiem projekt nie miał zawierać jakichkolwiek przepisów technicznych, a takie projektowane przepisy techniczne miały znaleźć się wyłącznie w odrębnej ustawie nowelizującej skierowanej do procedury notyfikacyjnej (uchwalonej dnia 26 maja 2011 r. ustawie o zmianie ustawy o grach hazardowych oraz niektórych innych ustaw). Tymczasem wg Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawie C-213/11 i inne szereg przepisów ustawy o grach hazardowych uchwalonej dnia 19 listopada 2009 r. ma jednak charakter przepisów technicznych i dla prawidłowego ich uchwalenia wymagały uprzedniego zgłoszenia Komisji Europejskiej w trybie notyfikacji. Jeszcze bardziej jednoznaczne stanowisko w tej kwestii zajęła Komisja Europejska w tym postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wprost wskazując, że szereg przepisów tej ustawy ma charakter przepisów technicznych i wymagało notyfikacji.

Konsekwencje tego błędu w uchwaleniu ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych mogą okazać się bardzo poważne. Po pierwsze zagraża stabilności prawnej w dziedzinie gospodarczej wymagającej szczególnej pewności stanowionego prawa, przede wszystkim ze względu na regulowanie wrażliwej dziedziny aktywności społecznej wymagającej pełnej kontroli państwa z uwagi na konieczność ochrony wartości społecznych i dobra społecznego, także ze względu na zabezpieczenie prawidłowej realizacji dochodów budżetowych z tej działalności.

Aktualnie parlamentarzyści spotykają się z licznymi sygnałami o całkowitej destabilizacji rynku gier hazardowych w Polsce, a co najmniej o niepewności co do stanu prawnego obowiązującego w tym zakresie. Pojawia się wręcz zarzut, że obecny stan prawny powstały wskutek wadliwego uchwalenia ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych i bezskuteczności szeregu przepisów tej ustawy powoduje sytuację deregulacji rynku gier hazardowych. W tej sytuacji nie może być oczywiście mowy o prawidłowym sprawowaniu funkcji kontrolnych, regulacyjnych i ochronnych społeczeństwa przez organy państwa. Więcej, niezależnie od tych szkód wyrządzanych społeczeństwu, także finansom publicznym przez uszczuplanie dochodów państwa, naraża to nasze państwo na odpowiedzialność odszkodowawczą za działania organów Służby Celnej niemające podstaw prawnych, a to wobec bezskuteczności wadliwie uchwalonych niektórych przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych. Tezę tę zdaje się potwierdzać coraz liczniejsze orzecznictwo polskich sądów administracyjnych i powszechnych coraz częściej zasądzających odszkodowania wobec operatorów gier hazardowych za bezprawne działania organów Służby Celnej mające powoływać się w tych działaniach właśnie na regulacje ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych. W publikacjach prasowych mówi się wręcz o wielomiliardowych odszkodowaniach, których mogą się domagać operatorzy gier hazardowych w związku ze stosowaniem wobec nich zakazów i sankcji na podstawie bezskutecznych przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.

Podawane przez administrację rządową motywy uchwalenia ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych sprowadzały się do uzasadnienia konieczności ograniczenia dostępności dla społeczeństwa usług hazardowych. Podawano jednocześnie, że system zakazów i ograniczeń w nowej ustawie jest na tyle racjonalny, że nie spowoduje odnowienia szarej strefy gier hazardowych, zwłaszcza na automatach losowych poza kasynem gry. Także w tej dziedzinie zawsze istnieje ryzyko aktywności środowisk przestępczych w warunkach zbyt radykalnego ograniczenia lub nawet całkowitego zakazu działalności legalnej, analogicznie jak przy handlu alkoholem (środki prohibicyjne czy nadmiernie fiskalne powodowały powstawanie działalności nielegalnej i przestępczej w ogóle niepodającej się jakiejkolwiek kontroli państwowej). Publikowane powszechnie dane zdają się potwierdzać zarzut, że ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych przez całkowitą delegalizację niektórych gier hazardowych spowodowała, że na rynku gier hazardowych działalność legalna jest wypierana przez działalność nielegalną, podziemną, w ogóle niekontrolowaną przez państwo, niepodlegającą jakiemukolwiek opodatkowaniu i stanowiącą szczególne zagrożenie ekonomiczne dla społeczeństwa.

Uprzejmie proszę, aby pan minister zechciał odpowiedzieć na następujące pytania:

1. Czy pan minister podziela powszechnie prezentowane stanowisko przez szefa Służby Celnej pana Jacka Kapicę z powoływaniem się na autorytet ministra finansów, że powołany wyżej wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 19 lipca 2012 r. jest korzystny dla rządu w tym znaczeniu, że ustawa uchwalona dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych w ogóle nie zawierała przepisów technicznych?

2. Czy nie budzi obaw pana ministra, że w dotychczas rozpatrzonych sprawach przez Naczelny Sąd Administracyjny sąd ten zawsze uchylał wcześniejsze wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych oraz decyzje dyrektorów izb celnych, na które te skargi były wnoszone, a nieuwzględniające skarg operatorów gier hazardowych, nie podzielając jednocześnie stanowiska szefa Służby Celnej pana Jacka Kapicy, że ustawa uchwalona dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych na pewno nie zawierała przepisów technicznych?

3. Czy pan minister potwierdza, że także urząd ministra finansów i podległe służby respektują zasadę, że naruszenie obowiązku notyfikacji przepisów technicznych powoduje, że mimo ich formalnego uchwalenia w prawie krajowym nie mogą one być stosowane w jakiejkolwiek postaci lub formie wobec jednostek i przedsiębiorców, a zwłaszcza, że nie mogą one być podstawą stosowania jakichkolwiek sankcji wobec jednostek prywatnych, co dotyczy również organów Służby Celnej?

4. Czy pan minister jest informowany, że dotychczas niemal wszystkie sprawy karnoskarbowe o urządzanie gier na automatach poza kasynem gry kończą się w sądach powszechnych wyrokami uniewinniającymi lub umorzeniami z powodu braku znamion przestępstwa, także z uwagi na brak notyfikacji ustawy o grach hazardowych?

5. Czy takie orzecznictwo sądów powszechnych wskazane w pkt 4, ale i coraz częściej różnych organów prokuratury, wg którego urządzanie gier na automatach poza kasynami gry nie jest zakazane sankcjami karnymi lub administracyjnymi, nie budzi obaw pana ministra, że istotnie kwestionowane przepisy mają charakter techniczny i w konsekwencji aktualnie rynek gier hazardowych na automatach jest całkowicie rozregulowany? Czy pan minister jest informowany przez szefa Służby Celnej o takim kierunku orzecznictwa?

6. Czy panu ministrowi znana jest liczba automatów do gier wprowadzonych na polski rynek bez jakichkolwiek zezwoleń i jakiejkolwiek kontroli administracyjnej, a w ogromnej większości bez uiszczania jakichkolwiek podatków od uzyskiwanych dochodów, i czy liczba takich automatów nie przekracza liczby automatów działających na podstawie zezwoleń i koncesji wydanych pod rządem poprzedniej ustawy?

7. Jakiemu opodatkowaniu podlega działalność urządzania gier na automatach działających na podstawie zezwoleń i koncesji, a jakiemu opodatkowaniu podlega działalność urządzania gier na automatach działających bez jakichkolwiek zezwoleń i koncesji w oparciu o bezskuteczność przepisów technicznych ustawy uchwalonej dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych regulujących taką działalność? W związku z powyższym, czy, a jeśli tak, to jaka jest skala uszczupleń dochodów budżetu państwa z tego tytułu?

Z poważaniem

Poseł Jacek Czerniak

Lublin, dnia 5 grudnia 2013 r.

ODPOWIEDŹ PODSEKRETARZA STANU JACKA KAPICY

Tagi: